Chỉ một tháng nữa, Việt Nam sẽ xóa bỏ vai trò của ‘thành phố trong thành phố’ thứ 2 trên bản đồ hành chính
Khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động cũng là thời điểm TP non trẻ thuộc TP trực thuộc Trung ương của Việt Nam kết thúc sứ mệnh tồn tại như đơn vị hành chính độc lập trên bản đồ hành chính.
Vào trung tuần tháng 4/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, theo báo VnExpress.
Trên tinh thần định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư cũng như kết luận của Trung ương tại Hội nghị lần thứ 11, Việt Nam sẽ xóa bỏ hoàn toàn mô hình đơn vị hành chính cấp huyện, triển khai xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Theo đó, 696 đơn vị hành chính cấp huyện sẽ chính thức dừng hoạt động, trong đó có TP. Thủy Nguyên (TP. Hải Phòng).
>> NÓNG: Chỉ đạo mới nhất liên quan đến dự án cao tốc 1.500 tỷ mà Tập đoàn Sơn Hải bị trượt thầu
TP. Thủy Nguyên sẽ chính thức chấm dứt hoạt động từ ngày 1/7/2025, theo lộ trình cải cách hành chính được quy định tại Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Đây là một phần trong chủ trương tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp: Cấp tỉnh và cấp xã, nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân tốt hơn.
Được thành lập vào ngày 1/1/2025 trên cơ sở nâng cấp huyện Thủy Nguyên, TP. Thủy Nguyên hiện hữu có diện tích 269,10km2 và dân số khoảng 397.570 người, là thành phố trong thành phố thứ 2 của Việt Nam (sau TP. Thủ Đức), gồm 21 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 17 phường và 4 xã.
Thủy Nguyên được kỳ vọng trở thành trung tâm hành chính - chính trị mới của TP. Hải Phòng, với các dự án trọng điểm như Khu đô thị mới Bắc sông Cấm, có diện tích quy hoạch khoảng 1.445,51 ha và dân số dự kiến 120.000 người
Từ trước khi được nâng cấp thành thành phố vào đầu năm 2025, Thủy Nguyên đã được xem là "vùng đất chiến lược" trong quy hoạch phát triển đô thị và kinh tế của Hải Phòng.
Với vị trí địa lý đặc biệt – nằm ngay phía Bắc sông Cấm, liền kề trung tâm hành chính hiện hữu của thành phố, Thủy Nguyên đóng vai trò là trung tâm dịch chuyển trọng tâm phát triển không gian đô thị về phía Bắc, nơi được lựa chọn để xây dựng khu hành chính - chính trị mới của TP. Hải Phòng.
Tuy nhiên, theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), từ ngày 1/7/2025, các đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm huyện, quận, thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, sẽ chấm dứt hoạt động. Điều này đồng nghĩa với việc TP. Thủy Nguyên sẽ không còn tồn tại như một đơn vị hành chính độc lập, mà sẽ được tổ chức lại theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Trong thời gian ngắn ngủi trên danh nghĩa là một thành phố, Thủy Nguyên đã thể hiện vai trò như bệ phóng cho giấc mơ "thành phố cảng hiện đại tầm cỡ quốc tế".
Các dự án chiến lược như Khu đô thị Bắc sông Cấm, Trung tâm Hội nghị - Biểu diễn, tuyến đường Lạch Tray - Hồ Đông, cầu Nguyễn Trãi và tuyến đường sắt đô thị số 1 (Thủy Nguyên – trung tâm TP) đã từng bước định hình không gian sống, làm việc và kết nối giao thông mang tính chiến lược.
Không chỉ có ý nghĩa về không gian đô thị, TP. Thủy Nguyên còn là trung tâm công nghiệp – dịch vụ đang vươn lên mạnh mẽ, với các khu công nghiệp lớn như VSIP, Nam Cầu Kiền, Bến Rừng… nơi thu hút hàng loạt doanh nghiệp sản xuất chế tạo, logistics và công nghệ cao.
Đặc biệt, đây cũng là địa phương có tốc độ đô thị hóa nhanh, dân số trẻ và lực lượng lao động dồi dào, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế của TP. Hải Phòng những năm gần đây.
Với sứ mệnh là hạt nhân phát triển đô thị phía Bắc, Thủy Nguyên còn được giao vai trò thử nghiệm mô hình phát triển đô thị xanh, thông minh, có hệ sinh thái cân bằng giữa công nghiệp, dân cư và tự nhiên. Các quy hoạch tại đây không chỉ nhằm mở rộng không gian phát triển mà còn giải tỏa áp lực về dân số, hạ tầng và môi trường cho các quận trung tâm.
Việc chấm dứt hoạt động của TP. Thủy Nguyên là một phần trong lộ trình cải cách hành chính toàn diện của cả nước, nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân tốt hơn.
Mặc dù thời gian hoạt động ngắn ngủi, TP. Thủy Nguyên đã và đang khẳng định vai trò là động lực phát triển mới của TP. Hải Phòng, với các dự án hạ tầng trọng điểm và định hướng phát triển đô thị hiện đại.
Theo báo điện tử VTV.vn, sau ngày 1/7/2025, các chức năng quản lý hành chính của TP. Thủy Nguyên sẽ được chuyển giao cho các đơn vị hành chính cấp xã và cấp tỉnh, đảm bảo hoạt động thông suốt và không gián đoạn. Người dân sẽ thực hiện các thủ tục hành chính tại cấp xã, trong khi các vấn đề tổng hợp, liên ngành sẽ do cấp tỉnh đảm nhận.
Dù hành trình trong vai trò là "thành phố trực thuộc" khá ngắn ngủi, kết thúc sau ngày 1/7/2025, nhưng những giá trị chiến lược mà Thủy Nguyên mang lại cho TP. Hải Phòng vẫn còn nguyên vẹn.
Trong tương lai gần, vùng đất này được kỳ vọng tiếp tục giữ vai trò là "trung tâm mới của đô thị Hải Phòng mở rộng", nơi gắn kết giữa truyền thống nông thôn và khát vọng hiện đại hóa, trở thành điểm đến đầu tư và định cư lý tưởng của vùng Duyên hải Bắc Bộ.
