Chọn nhà thầu Trung Quốc, dự án đập thủy điện xuất hiện 17.000 vết nứt, nguy cơ đổ sập cả công trình vào năm 2026
Đây là dự án đập thủy điện từng vướng nhiều tai tiếng ngay từ khi chưa đi vào vận hành: Lỗi thi công, đội vốn...tất cả đã biến Coca Codo Sinclair trở thành một “quả bom nổ chậm” giữa lòng Ecuador.
Đập thủy điện Coca Codo Sinclair tại Ecuador – do công ty SinoHydro của Trung Quốc xây dựng và được tài trợ bởi Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc – đang đối mặt với nguy cơ sụp đổ do những sai sót nghiêm trọng trong thiết kế cơ sở hạ tầng và đánh giá địa chất.
Một trong những vấn đề đáng quan ngại nhất là vị trí xây dựng đập: Nền địa chất rất yếu. Nghiên cứu từ Công binh Lục quân Hoa Kỳ (U.S. Army Corps of Engineers) cảnh báo rằng: Hiện tượng xói mòn đang tiến sát khu vực cửa lấy nước của nhà máy trị giá 3 tỷ USD này có thể gây sập toàn bộ công trình thủy điện vào năm 2026.
Chưa hết, tờ Primicias (Ecuador) cho biết, từ tháng 1 đến tháng 6/2024, nhà máy chỉ vận hành với 42% công suất, gây ra 19 lần mất điện kéo dài hơn 8 giờ, chủ yếu do “sự cố tại cửa xả tràn” – vốn có nhiệm vụ điều tiết dòng nước dư thừa khi hồ chứa đầy.
“Công trình được thiết kế với công suất lắp đặt 1.500 MW, nhưng ngay từ đầu, các nghiên cứu kỹ thuật và thủy văn đã cho thấy do lưu lượng nước thấp, vị trí xây dựng chỉ cho phép tối đa 975 MW. Thực tế là năm 2024, nhà máy chỉ sản xuất được 630 MW”, Somoza nói.
Hơn 17.000 vết nứt – bên bờ vực thảm họa
Báo cáo từ Kiểm toán Nhà nước Ecuador chỉ rõ: Hơn 17.000 vết nứt đã xuất hiện trên 8 tuabin của nhà máy – các vết nứt này đe dọa phá hủy hoàn toàn trung tâm phát điện, "trái tim" của toàn bộ đập thủy điện.
Các cuộc điều tra độc lập từ The Wall Street Journal và trang La Fuente (Ecuador) cho thấy nguyên nhân chính là do vật liệu kém chất lượng, đặc biệt là thép lỗi được nhập từ Trung Quốc. SinoHydro bị cáo buộc dùng vật tư chưa được kiểm định, bỏ qua quy trình kiểm tra chất lượng và thi công hàn ẩu ở một số bộ phận.
“Khi khánh thành năm 2016, người ta kỳ vọng Ecuador sẽ trở thành nước xuất khẩu năng lượng lớn. Nhưng kế hoạch đã thất bại”, Somoza nói.
Bà Alexandra Almeida – Chủ tịch tổ chức môi trường Accíon Ecológica – cho biết hai nghiên cứu của Trường Bách khoa Quốc gia Ecuador từng cảnh báo địa chất tại khu vực không phù hợp để xây dựng công trình quy mô lớn. Dù vậy, cảnh báo đã bị phớt lờ.
Hiện tại, Ecuador đang đối mặt với nguy cơ phải bỏ thêm hàng trăm triệu USD để khắc phục sự cố, trong khi hiệu quả kinh tế và kỹ thuật của nhà máy vẫn là một dấu hỏi lớn.
Tham khảo Dialogo Americasriotimesonline, Rio Times
