Chuyên gia JICA: Việt Nam đi trước Nhật Bản trong việc quản lý thuế thương mại điện tử

Trong tham luận gửi tới hội thảo, ông Noguchi Daisuke cho biết mô hình tuân thủ trên tinh thần hợp tác cần được thúc đẩy song song với tuân thủ tự nguyện.

Tuân thủ tự nguyện đòi hỏi người nộp thuế (NNT) chủ động thực hiện nghĩa vụ, trong khi mô hình hợp tác yêu cầu cơ quan thuế không chỉ giám sát mà còn đồng hành, hỗ trợ NNT thông qua các ứng dụng, nền tảng công nghệ.

Chuyên gia JICA thông tin, mới đây ông đã trực tiếp tập huấn cho cơ quan thuế về xu hướng thương mại điện tử và chính sách thuế đối với lĩnh vực này tại Nhật Bản để chia sẻ kinh nghiệm cho Việt Nam.

“Ở góc độ quản lý, Việt Nam hiện đi trước Nhật Bản trong quản lý thuế thương mại điện tử. Đặc biệt, Việt Nam triển khai chính sách tính thuế trên các nền tảng thương mại điện tử sớm hơn Nhật Bản”, ông nhấn mạnh.

Chia sẻ ba kinh nghiệm của Nhật Bản để góp phần hoàn thiện chính sách tại Việt Nam, ông Noguchi Daisuke nêu rõ:

Thứ nhất, tăng cơ hội tiếp cận thông tin cho NNT: Nhiều trường hợp NNT không kê khai thuế không phải do vi phạm mà do thiếu thông tin.

Vì vậy, cơ quan thuế cần minh bạch dữ liệu, nâng cao khả năng dự báo và hỗ trợ tiếp cận thông tin một cách trực quan. Gợi ý từ Viettel Post về hệ thống kê khai gắn với vận chuyển có thể được áp dụng cùng các banner, cửa sổ thông tin hoặc clip xuất hiện ngay trên ứng dụng giao hàng để NNT dễ nhận diện.

Tại Nhật Bản, các doanh nghiệp và nhà cung cấp nước ngoài cũng phải kê khai và nộp thuế VAT. Trong khuôn khổ hội chợ Tokyo Game Show, ban tổ chức lồng ghép các câu hỏi liên quan đến việc kê khai thuế để tạo thêm cơ hội tiếp cận chính sách.

Thứ hai, thúc đẩy mô hình tuân thủ hợp tác bằng hệ thống đơn giản, dễ hiểu: Cục Thuế Việt Nam đang đẩy mạnh chuyển đổi số, đặc biệt trên nền tảng eTax Mobile, giúp NNT thao tác thuận tiện hơn.

Tại "đất nước mặt trời mọc", việc cung cấp kiến thức cho NNT thông qua các đại lý thuế được xem trọng, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam chuẩn bị bỏ thuế khoán từ năm sau. Việc này sẽ giúp NNT hiểu rõ hơn về lộ trình và chính sách thuế.

Thứ ba, có cơ chế khuyến khích NNT tuân thủ tốt :Nhật Bản triển khai chương trình đánh giá tuân thủ dành cho 500 doanh nghiệp lớn, với 7 tiêu chí đánh giá theo ba mức: tốt, tương đối tốt và cần cải thiện.

Những doanh nghiệp đạt mức tốt và tương đối tốt sẽ được kéo dài chu kỳ thanh tra. Việc đánh giá do trưởng đoàn thanh tra và lãnh đạo doanh nghiệp cùng thực hiện, nhằm tăng tính minh bạch và củng cố quan hệ hợp tác giữa cơ quan thuế và doanh nghiệp.

Năm 2022, có 130 doanh nghiệp Nhật Bản đạt mức đánh giá “tốt”, chiếm khoảng 22%; 60% doanh nghiệp được đánh giá “tương đối tốt”, phần còn lại cần cải thiện. Theo ông Daisuke, mô hình này giúp tăng cường sự hợp tác và nâng cao ý thức tuân thủ trong cộng đồng doanh nghiệp.