Chuyên gia khoa học sẽ được cấp nhà ở, phương tiện di chuyển
Chính phủ ban hành chính sách như hỗ trợ nhà ở, phương tiện,... để thu hút nhà khoa học trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Chính phủ vừa chính thức ban hành Nghị định số 249/2025/NĐ-CP để thu hút các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghị định này đưa ra nhiều chính sách đột phá về lương, thưởng, nhà ở, phương tiện di chuyển, chăm sóc y tế và hỗ trợ gia đình, thể hiện quyết tâm xây dựng môi trường làm việc đẳng cấp quốc tế.
Theo quy định, mức lương của chuyên gia sẽ được xác định thông qua thỏa thuận hợp đồng, bảo đảm tương xứng với nhiệm vụ, mặt bằng ngành nghề và thị trường lao động. Bên cạnh lương, chuyên gia có thể nhận thưởng hằng năm tối đa bốn tháng lương. Họ cũng được chia sẻ nguồn thu từ việc cho thuê, bán, chuyển nhượng, chuyển giao quyền sử dụng hoặc khai thác kết quả nghiên cứu. Đặc biệt, chuyên gia được phép góp vốn, hợp tác, liên doanh, kinh doanh dịch vụ hoặc thành lập doanh nghiệp dựa trên kết quả nghiên cứu của mình.
Ngay khi ký hợp đồng, chuyên gia sẽ được hỗ trợ một khoản tương đương một tháng lương để ổn định chỗ ở, đi lại và mua sắm các nhu yếu phẩm. Trong suốt quá trình công tác, Nhà nước bảo đảm chi phí thuê nhà, phương tiện di chuyển hoặc bố trí căn hộ và phương tiện đạt chuẩn. Ngoài ra, mọi chi phí phục vụ nghiên cứu, trao đổi khoa học ở nước ngoài theo yêu cầu nhiệm vụ cũng được ngân sách chi trả.
Chế độ phúc lợi cho chuyên gia được thiết kế toàn diện. Họ được tham gia gói chăm sóc sức khỏe tự nguyện trị giá tối đa 1% lương năm, có 7 ngày nghỉ dưỡng trong nước mỗi năm cùng khoản hỗ trợ tối đa một tháng lương cho bản thân và người thân (vợ/chồng, con dưới 18 tuổi). Bên cạnh chế độ nghỉ phép theo luật, chuyên gia còn được thanh toán vé máy bay khứ hồi hằng năm để về nước cùng gia đình.
Con dưới 18 tuổi của chuyên gia được hỗ trợ tìm trường, miễn hoặc giảm học phí tại các trường công lập. Gia đình chuyên gia cũng được cấp gói chăm sóc sức khỏe tương đương 1% lương năm, cấp thị thực nhiều lần và thẻ tạm trú phù hợp với thời gian làm việc của chuyên gia.
Đáng chú ý, Nghị định đưa ra cơ chế pháp lý và công vụ linh hoạt. Chuyên gia nước ngoài có nguyện vọng có thể được giảm điều kiện nhập tịch Việt Nam. Đối với chuyên gia trong nước, dù chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, họ vẫn có thể được tiếp nhận làm công chức, viên chức. Họ cũng có cơ hội được bổ nhiệm vào vị trí lãnh đạo, quản lý mà không bắt buộc phải đáp ứng đủ yêu cầu về tuổi, quy hoạch chức danh, trình độ lý luận chính trị hay thời gian giữ chức vụ trước đó. Các tổ chức, cá nhân đề cử chuyên gia được thưởng một tháng lương khi chuyên gia hoàn thành nhiệm vụ sau 12 tháng.
Nghị định 249 cũng nêu rõ tiêu chí lựa chọn chuyên gia. Đó có thể là tác giả hoặc đồng tác giả của sáng chế đã được cấp bằng bảo hộ, ứng dụng thành công trong thực tiễn, hoặc là nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, từng làm việc tại các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp uy tín ở nước ngoài. Các nhà khoa học có công trình xuất sắc, đạt giải thưởng quốc tế hoặc kết quả nghiên cứu được ứng dụng rộng rãi cũng được ưu tiên.
Những ứng viên có bằng tiến sĩ từ các trường thuộc top 200 đại học hàng đầu thế giới, có ít nhất 5 năm nghiên cứu, giảng dạy tại các cơ sở uy tín ở nước ngoài, hoặc có bằng tiến sĩ cùng 5 năm tham gia dự án khoa học quốc tế đều đáp ứng điều kiện tuyển chọn. Ngoài ra, những người sở hữu tối thiểu 10 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế uy tín, là thành viên hội đồng khoa học của các tạp chí danh tiếng, hoặc đã hướng dẫn thành công từ hai nghiên cứu sinh tiến sĩ trở lên cũng được đưa vào diện xem xét.
