Chuyên gia: Sau sáp nhập, nỗi lo lớn nhất của TP HCM không phải thiếu tiền, mà là tiền đi về đâu?

Báo cáo tại phiên họp định kỳ của UBND TP HCM về tình hình kinh tế - xã hội tháng 7; nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tháng 8/2025, ngày 9/8, Giám đốc Sở Tài chính TP HCM Nguyễn Công Vinh cho biết, trong tháng 7, Tổ công tác đặc biệt của thành phố đã có kết luận tháo gỡ cho nhiều dự án “đắp chiếu” lâu nay.

Nổi bật có Khu phức hợp thông minh Thủ Thiêm Eco Smart City của Công ty TNHH Lotte Properties HCMC, dự án của Công ty CP Tập đoàn Sunshine, hay khu đất 117-119-121 Nguyễn Huệ của Ngân hàng BIDV. Tổ công tác cũng xử lý các vướng mắc liên quan tài sản công, trụ sở bỏ hoang hoặc sử dụng kém hiệu quả và những dự án “kẹt” của doanh nghiệp nhà nước.

Về thu ngân sách, 7 tháng đầu năm 2025, TP HCM thu được 472.588 tỉ đồng, đạt 70,4% dự toán Trung ương giao, tăng 14,6% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, giải ngân vốn đầu tư công vẫn ì ạch, đến hết tháng 7, mới giải ngân 47.577 tỉ đồng, đạt 40% kế hoạch vốn Thủ tướng giao và 31,4% kế hoạch vốn do thành phố triển khai.

Theo chuyên gia, cần theo dõi, rà soát chặt chẽ xem các chính sách hiện có đã đủ, đến đúng đối tượng và phát huy hiệu quả hay chưa.

Phát biểu tại cuộc họp, TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, đánh giá kinh tế - xã hội tháng 7 có những tín hiệu tích cực, tạo động lực cho doanh nghiệp trong bối cảnh thế giới nhiều biến động.

Tuy nhiên, ông Vũ nhấn mạnh: “Sau khi sáp nhập với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, vấn đề lớn nhất của TP HCM không phải là có tiền hay không, mà là tiền sẽ đi về đâu và có được đưa vào dự án hiệu quả hay không”.

Ông cảnh báo, nếu dòng tiền đổ ra thị trường mà không kiểm soát tốt, lạm phát và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) sẽ leo thang.

Theo ông Vũ, Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM vừa phối hợp các đơn vị rà soát, nhận diện 7 luật đã được điều chỉnh để phục vụ triển khai cơ chế, chính sách đặc thù. Nhưng điều đáng lo là khả năng hấp thụ chính sách của TP HCM mới, đặc biệt ở 168 phường, xã, đặc khu.

“Cần theo dõi, rà soát chặt chẽ xem các chính sách hiện có đã đủ, đến đúng đối tượng và phát huy hiệu quả hay chưa”, ông Vũ nói.

Ông cho rằng, dòng vốn đầu tư sẽ đến, nhưng sẽ không ở lại lâu nếu thành phố không kịp thời hấp thụ được chính sách và đáp ứng yêu cầu của nhà đầu tư.

Từ thực tế trên, ông Vũ đề xuất TP HCM áp dụng mô hình “1 trung tâm - 3 khu vực - 1 đặc khu”: Trung tâm điều phối chính sách đặt tại TP HCM; Khu vực Bình Dương cũ và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ phải phát triển đồng bộ, duy trì mạch triển khai các dự án trước khi sáp nhập; Đảm bảo không để đứt quãng dòng vốn và tiến độ công trình. Nếu để xảy ra khoảng trống trong triển khai, dòng tiền sẽ bị đứt quãng, kéo theo đình trệ dự án.

Ông Vũ cũng khuyến nghị, TP HCM cần chỉ thị tăng trưởng cụ thể, giao nhiệm vụ cho từng ngành, từng đơn vị, bao gồm cả doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước. Song song, địa phương phải chú trọng công tác an sinh xã hội từ nay đến cuối năm để giảm tác động của lạm phát và CPI, đồng thời xây dựng chương trình phát triển nhà ở xã hội dài hạn, thực chất.