Con đường huyết mạch hơn 2.300km dài nhất cả nước: Nối liền 4 thành phố lớn, chạy dọc 31 tỉnh thành, toàn tuyến có 874 cây cầu lớn nhỏ và 4 đường hầm lịch sử của Việt Nam
Tuyến đường này đi qua trung tâm của gần một nửa số tỉnh thành của Việt Nam.
Quốc lộ 1A còn có tên gọi khác là quốc lộ 1, đường cái quan, đường 1. Đây là con đường huyết mạch quan trọng nhất và là đường quốc lộ dài nhất Việt Nam. Quốc lộ 1A có điểm đầu tại cửa khẩu Hữu Nghị trên biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc, nằm tại thị trấn Đồng Đăng thuộc huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn và kết thúc tại thị trấn Năm Căn nằm trong địa phận huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau.
Quốc lộ 1A là con đường huyết mạch hơn 2.300km dài nhất cả nước.
Quốc lộ nối liền 4 thành phố lớn là Hà Nội-Đà Nẵng-TP HCM-Cần Thơ. Tuyến đường này nằm rất gần với đường cao tốc Bắc-Nam – con đường thông suốt giữa hai miền Nam và Bắc Việt Nam. Tuy nhiên, khác với quốc lộ 1A, đường cao tốc Bắc-Nam chỉ nối từ Hà Nội tới Cần Thơ với chiều dài 1.900km.
Không chỉ vậy, quốc lộ 1A còn đi qua tổng cộng 31 tỉnh, thành. Cụ thể, tuyến đường đi qua Lạng Sơn, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Hà Nam, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Bình Dương, TP HCM, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau.
Tuyến đường nối 4 thành phố lớn là Hà Nội-Đà Nẵng-TP HCM-Cần Thơ.
Trong đó, tỉnh Bình Thuận có gần 179km quốc lộ 1A đi qua, nhiều nhất cả nước. Quốc lộ này tới Bình Thuận tại điểm nút km 1.701, nối tỉnh này với Ninh Thuận và Đồng Nai. Ngược lại, quốc lộ 1A tới tỉnh Bình Dương ở khu vực TP Dĩ An chỉ dài gần 5km, ngắn nhất trong 31 tỉnh, thành có đường này chạy qua.
Tuyến đường đi quá 6 vùng kinh tế của Việt Nam, gồm có vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, đồng bằng sông Hồng, duyên hải Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long.
Tuyến đường có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội.
Với tổng dài khoảng 2.301,34km, quốc lộ 1A chiếm khoảng 9% tổng chiều dài đường quốc lộ Việt Nam với mặt bê tông nhựa đường rộng 26m. Trên toàn tuyến có 874 cầu lớn nhỏ, tải trọng 25 đến 30 tấn.
Một số cây cầu nằm trên quốc lộ 1A.
Tháng 10/2021, CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (mã HHV) cho biết đơn vị này đã được sự chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền để mở cửa cả 4 hầm trên quốc lộ 1 gồm: Đèo Cả, Cổ Mã, Cù Mông, Hải Vân để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân từ các tỉnh phía Nam đi xe máy về quê. Đây đều là những công trình kỳ vĩ, được xây dựng bằng công nghệ hiện đại bậc nhất.
Hầm Hải Vân nằm trên quốc lộ 1A đang giữ kỷ lục hầm xuyên núi dài nhất Đông Nam Á.
Về giao thông, đây là tuyến đường huyết mạch nối liền Bắc Nam và 4 thành phố lớn của đất nước. Chính nhờ trục xương sống này mà hàng hóa được lưu thông thuận tiện từ Bắc đến Nam. Hoạt động vận chuyển đường bộ được thúc đẩy không chỉ hỗ trợ việc đi lại của người dân mà còn tạo điều kiện cho các dịch vụ giao thông vận tải phát triển, bao gồm cả vận chuyển hàng hóa và hành khách.
Hơn nữa, tuyến đường quốc lộ 1A đi dọc theo đất nước phục vụ cho quá trình giao thông - giao thương, đảm bảo và thúc đẩy quá trình sản xuất và tiêu thụ, đẩy mạnh nền kinh tế trong nước và tăng cường giao lưu kinh tế giữa các vùng trong và ngoài nước.
Về sự phát triển kinh tế - xã hội, giao thông phát triển trước hết tạo điều kiện tiêu thụ hàng hóa khắp cả nước. Nhờ tuyến quốc lộ 1A, sản xuất và tiêu thụ được mở rộng ra nhiều thị trường mà trước kia rất khó khăn để vận chuyển hàng hóa tới. Từ đó, hoạt động giao lưu kinh tế được tăng cường, đời sống người dân được cải thiện và nâng cao.
Quốc lộ 1A sẽ là một trong hai tuyến quốc lộ toàn quốc theo trục dọc Bắc-Nam đạt tiêu chuẩn cấp III bốn làn xe chạy.
Theo đồ án quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, quốc lộ 1A cùng với đường Hồ Chí Minh là hai tuyến quốc lộ toàn quốc theo trục dọc Bắc-Nam đạt tiêu chuẩn cấp III bốn làn xe chạy.
Ngoài ra, quy hoạch đến năm 2030, có khoảng 5.004km đường bộ cao tốc (tăng khoảng 3.841km so với năm 2021), đến năm 2050 mạng lưới đường bộ cao tốc cơ bản hoàn thiện với 41 tuyến, tổng chiều dài khoảng 9.014km.
