Cuộc chiến drone dân dụng giữa Mỹ và Trung Quốc
Chính phủ Mỹ đang xem xét áp đặt các quy định hạn chế với drone sản xuất tại Trung Quốc, thậm chí là cấm hoàn toàn thiết bị này tại Mỹ với lý do đảm bảo an ninh quốc gia.
Bộ Thương mại Mỹ cho biết đang tiến hành lấy ý kiến đóng góp công khai, với hạn cuối là ngày 04/03/2025, nhằm xây dựng các quy định bảo vệ hệ thống cung ứng drone của Mỹ, đề phòng nguy cơ từ các mối đe dọa của Trung Quốc và Nga.
Các quan chức Mỹ lo ngại rằng công nghệ của Trung Quốc có thể tạo điều kiện cho các đối thủ của Washington tiếp cận và chiếm quyền điều khiển drone từ xa, qua đó xâm nhập vào các dữ liệu nhạy cảm của quốc gia này.
Trong những năm gần đây, Mỹ đã áp dụng nhiều biện pháp nhằm hạn chế sự ảnh hưởng của các công ty công nghệ Trung Quốc, lo ngại rằng công nghệ này có thể được sử dụng vào mục đích quân sự.
Hồi tháng 9, Bộ Thương mại Mỹ đã ra lệnh cấm bán các phương tiện có khả năng kết nối với thiết bị Trung Quốc, đồng thời áp đặt các hạn chế đối với xuất khẩu thiết bị sản xuất chip điện tử, nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận những linh kiện quan trọng phục vụ cho vũ khí và công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo.
Theo thông tin từ Chính phủ Mỹ, hiện nay có hơn một triệu drone hoạt động hợp pháp tại Mỹ, phục vụ các mục đích giải trí, kinh tế và hỗ trợ hoạt động thực thi pháp luật.
Tuy nhiên, Trung Quốc hiện đang chiếm ưu thế trong thị trường drone thương mại tại quốc gia này.
Trong cuộc họp báo ngày 03/01/2025, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Mao Ninh, đã lên tiếng phản đối việc Mỹ mở rộng khái niệm an ninh quốc gia để can thiệp vào các giao dịch kinh tế và thương mại bình thường.
Đại diện Trung Quốc nhấn mạnh, Bắc Kinh sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, đồng thời lên án Mỹ làm suy yếu tính ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Mối quan tâm của Mỹ đối với các drone Trung Quốc không phải là mới. Kể từ năm 2019, Quốc hội Mỹ đã cấm cơ quan liên bang mua và sử dụng drone cũng như linh kiện drone sản xuất tại Trung Quốc.
Vào tháng 12/2024, Tổng thống Joe Biden đã ký một đạo luật có thể dẫn đến việc cấm các công ty DJI và Autel Robotics, hai nhà sản xuất drone lớn của Trung Quốc, bán các mẫu drone mới tại Mỹ.
Các cơ quan chức năng của Mỹ sẽ có một năm để đánh giá xem liệu các drone này có gây ra nguy cơ không thể chấp nhận được đối với an ninh quốc gia hay không.
DJI, công ty sản xuất drone lớn nhất thế giới, đã chiếm hơn một nửa thị phần drone thương mại tại Mỹ. Tuy nhiên, kể từ năm 2022, DJI đã bị đưa vào danh sách đen của Mỹ vì có liên hệ với quân đội Trung Quốc, qua đó bị hạn chế tiếp cận công nghệ của Mỹ.
Cũng trong tháng 09/2024, Hạ viện Mỹ đã thông qua việc cấm các drone của DJI hoạt động tại Mỹ. Vào tháng 10/2024, DJI đã kiện Bộ Quốc phòng Mỹ, khẳng định rằng công ty này không thuộc quyền sở hữu hay kiểm soát của quân đội Trung Quốc, đồng thời cho rằng các cáo buộc về việc công ty cung cấp thiết bị giám sát các cộng đồng thiểu số tại Trung Quốc là không có cơ sở.
Một trong những lo ngại lớn của chính phủ Mỹ là việc sử dụng drone của DJI trong các cuộc xung đột quốc tế, đặc biệt là xung đột tại Ukraine, khi các sản phẩm của công ty này đã được sử dụng cả cho quân đội Nga và Ukraine.
Vào cuối năm 2024, người dân ở một số khu vực tại New York và New Jersey đã báo cáo về các thiết bị bay không xác định, có thể là drone, xuất hiện theo nhóm và phát ra tiếng ồn khó chịu.
Những thiết bị này dường như có sự điều phối, nhưng mỗi khi các trực thăng tới gần, chúng lập tức tắt đèn và tránh bị radar phát hiện.
Sự kiện này đã làm dấy lên các đồn đoán về mối đe dọa tiềm tàng từ các quốc gia khác, trong đó có Iran và Trung Quốc. Tuy nhiên, Chính phủ Mỹ vẫn chưa cung cấp thông tin đầy đủ về vụ việc.
Quyết định cuối cùng về vấn đề này sẽ do tân chính quyền của Tổng thống Donald Trump quyết định vào tháng 3/2025.
