Cuộc hồi sinh KĐT nằm trên bán đảo rộng hơn 400ha tại TP đông dân nhất Việt Nam sau 30 năm 'ngủ đông' đạt dấu mốc quan trọng
TP này mới đây đã chấp thuận chủ trương điều chỉnh tổng thể quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 đối với khu đô thị có quy mô hơn 400ha trên địa bàn sau 30 năm "đắp chiếu".
Mới đây, Ủy ban Nhân dân (UBND) TP. HCM đã chấp thuận chủ trương điều chỉnh tổng thể quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 với Khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa, diện tích hơn 426ha.
Cụ thể, theo điều chỉnh quy hoạch được chấp thuận, khu đô thị (KĐT) mới sẽ bao gồm toàn bộ bán đảo Thanh Đa - nơi sở hữu quỹ đất ven sông có vị trí chiến lược và hiếm hoi còn sót lại của TP. HCM để phát triển đô thị sinh thái kết hợp không gian xanh cùng hệ sinh thái tự nhiên.

Dự án quy hoạch khu đô thị Bình Quới - Thanh Đa sắp bước vào giai đoạn quan trọng khi TP. HCM quyết định điều chỉnh lại quy hoạch, dựa trên phương án đạt giải Nhất tại cuộc thi quốc tế "Ý tưởng quy hoạch - kiến trúc bán đảo Bình Quới - Thanh Đa".
Phương án này do liên danh Skidmore, Owings & Merrill LLP (SOM, Mỹ) phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Kiến trúc (TP. HCM) đề xuất.
Điểm nhấn của phương án đoạt giải là giải pháp quy hoạch tổng thể hài hòa giữa phát triển đô thị hiện đại và bảo tồn thiên nhiên, chú trọng đặc biệt đến hệ thống thủy lợi tự nhiên, khả năng thoát nước, không gian công cộng và hệ sinh thái bền vững.

Theo kế hoạch, UBND quận Bình Thạnh sẽ chịu trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch. Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng khu vực quận Bình Thạnh được giao làm chủ đầu tư. Tiến độ được thành phố ấn định rõ ràng: Nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch phải hoàn thành trong vòng 1 tháng, còn thời gian lập đồ án điều chỉnh không quá 9 tháng kể từ khi nhiệm vụ được phê duyệt.
TP. HCM yêu cầu đồ án điều chỉnh phải phù hợp với quy hoạch chung phát triển không gian đô thị và gắn kết chặt chẽ với các yếu tố hạ tầng, bảo tồn cảnh quan, thích ứng biến đổi khí hậu dài hạn.
Đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP. HCM nhận định, việc điều chỉnh lần này là bước ngoặt quan trọng để tháo gỡ "điểm nghẽn" đã tồn tại suốt hàng chục năm tại bán đảo Bình Quới - Thanh Đa. Kể từ lần phê duyệt quy hoạch đầu tiên năm 1992, khu vực này liên tục rơi vào cảnh dự án "treo", gây lãng phí quỹ đất và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống hàng nghìn hộ dân.
Sau khi đồ án điều chỉnh được phê duyệt, TP. HCM sẽ có cơ sở pháp lý để triển khai các dự án thành phần, bao gồm hạ tầng giao thông kết nối, các khu nhà ở sinh thái, công trình công cộng và không gian mở ven sông. Thành phố kỳ vọng biến nơi đây thành khu đô thị sinh thái kiểu mẫu, đóng vai trò động lực phát triển mới cho khu vực phía Đông Bắc TP. HCM.

Bán đảo Bình Quới - Thanh Đa, cách trung tâm TP. HCM chỉ khoảng 6,5km, được bao bọc bởi sông Sài Gòn và kênh Thanh Đa. Lối tiếp cận đường bộ duy nhất hiện nay là cầu Kinh Thanh Đa, trên trục đường Bình Quới - Xô Viết Nghệ Tĩnh. Đây là khu vực hiếm hoi còn nhiều quỹ đất trống trong bán kính 10km tính từ trung tâm thành phố, với tiềm năng phát triển khu đô thị sinh thái quy mô lớn.
Từ năm 1992, dự án khu đô thị mới Bình Quới - Thanh Đa đã được TP. HCM phê duyệt và kêu gọi đầu tư. Tuy nhiên, với quy mô quá lớn, tổng vốn đầu tư ước tính lên tới 30.000 tỷ đồng, cùng các vướng mắc về giải phóng mặt bằng, dự án nhiều lần thay đổi nhà đầu tư nhưng đến nay vẫn chưa thể triển khai thực tế.
Chính sự chậm trễ kéo dài đã khiến đời sống của người dân trong khu vực quy hoạch bị ảnh hưởng nghiêm trọng suốt nhiều năm, đồng thời làm lãng phí tài nguyên đất đai ngay giữa lòng thành phố.
Tháng 3/2019, UBND TP. HCM từng thông báo chủ trương xem xét điều chỉnh ranh giới dự án và đấu thầu chọn nhà đầu tư mới, nhằm chấm dứt tình trạng "treo" kéo dài suốt 3 thập kỷ.
TP. HCM là địa phương có tổng số dân đông nhất cả nước hiện nay với hơn 9,3 triệu người, chiếm gần 10% dân số cả nước. Trong đó, có những quận, huyện có tỷ lệ dân cư đông và gấp 2 lần những tỉnh dân số thấp. Đây cũng là nơi có đầy đủ 54 dân tộc sinh sống và làm việc.
Xếp sau đó là Hà Nội với hơn 8,4 triệu dân. Đây là hai thành phố trực thuộc Trung ương có dân số lớn nhất và cách biệt so với các tỉnh, thành còn lại của cả nước.