Dân Mỹ đổ tiền vào chứng khoán nhiều chưa từng thấy, chuyên gia lên tiếng cảnh báo

Theo số liệu của Cục Dự trữ Liên bang (Fed), cổ phiếu, tính cả trực tiếp và gián tiếp qua quỹ tương hỗ hay quỹ hưu trí, hiện chiếm tới 45% tổng tài sản tài chính của các hộ gia đình Mỹ trong quý II, mức cao nhất lịch sử.

Điều này làm dấy lên lo ngại rằng nếu thị trường điều chỉnh, tài chính cá nhân của người Mỹ sẽ chịu cú sốc lớn, nhất là trong bối cảnh thị trường lao động chững lại và lạm phát vẫn “cứng đầu”.

“Cổ phiếu hóa” đời sống tài chính

Cột mốc này là kết quả của nhiều yếu tố: thị trường chứng khoán liên tiếp lập đỉnh, giá trị các danh mục tăng mạnh, số người Mỹ tham gia trực tiếp vào thị trường ngày càng nhiều, và các quỹ hưu trí gắn liền với chứng khoán ngày càng phổ biến.

Việc chứng khoán đạt đỉnh lịch sử nhìn chung là tín hiệu tích cực, giúp nhiều người hưởng lợi từ thành công của doanh nghiệp Mỹ. Nhưng mặt trái là rủi ro hệ thống tăng cao.

“Ảnh hưởng của một cú bùng nổ hay lao dốc trên thị trường giờ đây lan rộng hơn rất nhiều so với 10 năm trước”, Jeffrey Roach, kinh tế trưởng tại LPL Financial, nhận xét.

John Higgins, kinh tế trưởng mảng thị trường tại Capital Economics, cảnh báo tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu hiện còn vượt giai đoạn cuối thập niên 1990, ngay trước khi bong bóng dot-com vỡ tung. “Đây là hồi chuông cảnh báo, ngay cả khi sự hứng khởi với AI còn có thể đẩy thị trường đi lên một thời gian”, ông nhấn mạnh.

Cơn sốt công nghệ và “thế lực Magnificent Seven”

Chỉ số S&P 500 đã tăng 33% kể từ đáy hồi tháng 4, và cộng thêm 13% từ đầu năm đến nay, ghi nhận 28 kỷ lục mới. Cơn bùng nổ AI là động lực chính, kéo theo đà tăng mạnh của nhóm cổ phiếu công nghệ lớn như Nvidia, Microsoft hay Meta.

Theo S&P Dow Jones Indices, chỉ riêng nhóm “Magnificent Seven” (Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia, Tesla) đã đóng góp 41% mức tăng của S&P 500 năm nay và hiện chiếm tới 34% giá trị vốn hóa của chỉ số. Điều đó đồng nghĩa nhà đầu tư ngày càng phụ thuộc vào số ít doanh nghiệp.

Không chỉ người Mỹ, nhà đầu tư nước ngoài cũng nâng tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu Mỹ lên mức cao kỷ lục trong quý II. Nhưng lịch sử cho thấy khi sở hữu cổ phiếu ở mức đỉnh, rủi ro điều chỉnh và lợi suất thấp hơn trung bình cũng gia tăng, theo Rob Anderson, chiến lược gia tại Ned Davis Research.

Nguy cơ bong bóng và nền kinh tế hình chữ K

Lịch sử cho thấy khi tỷ lệ sở hữu cổ phiếu ở mức kỷ lục, rủi ro sụt giảm và suất sinh lời thấp hơn trung bình sẽ tăng cao. “Đừng kỳ vọng thị trường 10 năm tới sẽ lặp lại mức lợi nhuận hoành tráng của thập kỷ qua”, Rob Anderson, chiến lược gia tại Ned Davis Research, cảnh báo.

Trong khi thị trường chứng khoán thăng hoa, bất bình đẳng kinh tế tại Mỹ cũng bộc lộ rõ xu hướng “chữ K” khi người giàu ngày càng giàu hơn, còn nhóm thu nhập thấp phụ thuộc chủ yếu vào lương lại ngày càng chật vật.

“Theo dữ liệu, 10% hộ gia đình thu nhập cao nhất (trên 353.000 USD/năm) chiếm hơn 49% chi tiêu tiêu dùng trong quý II – mức cao kỷ lục kể từ năm 1989”, Mark Zandi, kinh tế trưởng tại Moody’s Analytics, cho biết.

Sự phân hóa này tạo nên nghịch lý: bức tranh kinh tế vĩ mô trông sáng sủa nhờ tiêu dùng bùng nổ từ giới giàu, trong khi đại bộ phận dân số lại cảm nhận rõ khó khăn.

“Chứng khoán càng trở thành động lực kinh tế, thì rủi ro càng lớn khi nó đi xuống”, Kevin Gordon, chiến lược gia cấp cao tại Charles Schwab, cảnh báo. “Một đợt giảm sâu kéo dài có thể khiến chi tiêu hộ gia đình lao dốc, tâm lý giới thượng lưu cũng chùng xuống, kéo cả nền kinh tế theo”.

Theo CNN