Đằng sau cuộc “thay tướng” của Alibaba

Theo đó, trong một tuyên bố với Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông, nơi tập đoàn được niêm yết, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc cho biết Eddie Yongming Wu, đương kim chủ tịch của Taobao, một trong những nền tảng thương mại điện tử chính của tập đoàn, sẽ trở thành Giám đốc điều hành, trong khi Joseph C. Tsai, phó chủ tịch điều hành và đồng sáng lập của Tập đoàn Alibaba, sẽ thay thế Daniel Zhang làm chủ tịch. Quyết định sẽ có hiệu lực vào ngày 10 tháng 9 năm 2023.

Đây là lần thay tướng thứ hai của Alibaba chỉ trong vài năm sau khi người sáng lập Jack Ma rời bỏ vị trí vào năm 2019. Sau quá trình chuyển đổi, Daniel Zhang sẽ tiếp tục giữ chức chủ tịch kiêm giám đốc điều hành bộ phận đám mây của Alibaba.

Daniel Zhang cho biết: “Đây là thời điểm thích hợp để tôi thực hiện quá trình chuyển đổi, do tầm quan trọng của Alibaba Cloud Intelligence Group khi nó tiến tới một sự thay đổi hoàn toàn”. Ông cũng nói thêm rằng sự xuất hiện của AI tổng quát đã mở ra “những cơ hội mới thú vị” cho hoạt động kinh doanh trên nền tảng đám mây của công ty.

Trong khi đó, hội đồng quản trị của Alibaba cũng lên tiếng cảm ơn Zhang trong tuyên bố vì “những đóng góp đặc biệt cho sự phát triển” của công ty và “sự lãnh đạo phi thường” của ông trong việc “quản lý những bất ổn” trong những năm gần đây.

Daniel Zhang là Giám đốc điều hành của tập đoàn từ năm 2015 và chủ tịch từ năm 2019, sau khi thay thế người đồng sáng lập Jack Ma.

Eddie Wu, CEO mới của Alibaba là một người khá kín tiếng. Cho đến nay, Wu vẫn ít xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Những gì chúng ta biết về Wu chỉ là một chút thông tin, ông tốt nghiệp Đại học Công nghệ Chiết Giang với bằng cử nhân khoa học máy tính năm 1996. Ông cũng là một trong những người đồng sáng lập Alibaba và hiện đang giữ chức phó chủ tịch cấp cao giám sát ba đơn vị kinh doanh, bao gồm điện thoại di động, tin nhắn nhanh và âm nhạc. Ông là lập trình viên đầu tiên của Alibaba.

Có thể nói, cuộc thay tướng của Alibaba diễn ra chỉ vài tháng sau khi gã khổng lồ internet tuyên bố tái cấu trúc lớn nhất trong lịch sử 24 năm.

Theo đó, công ty được cho là sẽ chia thành sáu đơn vị riêng biệt, bao gồm đám mây, thương mại điện tử, hậu cần, truyền thông và giải trí, theo một tuyên bố của Alibaba vào tháng ba. Mỗi đơn vị sẽ được giám sát bởi Giám đốc điều hành và giám đốc hội đồng quản trị của riêng mình và hầu hết trong số họ có thể theo đuổi việc niêm yết hoặc gây quỹ riêng biệt.

Trên thực tế,  Alibaba là công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc, với hơn 900 triệu người dùng hoạt động hàng năm trên các nền tảng Taobao và Tmall. Tập đoàn này cũng vận hành các nền tảng thanh toán kỹ thuật số và điện toán đám mây lớn nhất của đất nước. Tuy nhiên, công ty, cùng với người đồng sáng lập Jack Ma, đã trở thành trung tâm của cuộc đàn áp sâu rộng của Bắc Kinh trong những năm gần đây.

Vào cuối năm 2020, Jack Ma khi đó đã chỉ trích các cơ quan quản lý tài chính Trung Quốc trong một bài phát biểu trước công chúng, Bắc Kinh đã hủy bỏ vụ IPO bom tấn của Ant Group, chi nhánh của Alibaba sở hữu Alipay, vào phút cuối. Việc hủy bỏ đánh dấu sự khởi đầu của một cuộc tấn công quy định chống lại ngành công nghiệp internet và khu vực tư nhân của đất nước, trong đó Bắc Kinh áp đặt mức phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD đối với Tập đoàn Alibaba vì vi phạm các quy tắc chống độc quyền.

Kể từ đó, Jack Ma gần như biến mất khỏi tầm nhìn của công chúng và rút lui xa hơn khỏi các công ty của mình. Ông được cho là đã dành nhiều thời gian hơn ở nước ngoài, bao gồm cả ở Hồng Kông và Nhật Bản, quê hương của bạn ông và nhà đầu tư Alibaba, Giám đốc điều hành SoftBank Masa Son.

Nhưng vào tháng 3 vừa qua, ông đã xuất hiện trước công chúng một cách đáng ngạc nhiên ở Trung Quốc đại lục, vài ngày trước khi Alibaba công bố kế hoạch tái cấu trúc lớn của mình. Theo các nhà phân tích, sự trở lại của ông là một động thái mang tính biểu tượng và có lẽ là một “sự kiện truyền thông đã được lên kế hoạch” của Bắc Kinh nhằm xoa dịu nỗi sợ hãi của khu vực tư nhân.

Gần đây, Jack Ma đã xuất hiện trước công chúng thường xuyên hơn, tập trung rõ ràng hơn vào nghiên cứu và giảng dạy. Vào tháng 4, Đại học Hồng Kông thông báo rằng Ma sẽ gia nhập trường kinh doanh của trường trong ba năm tới. Tuần trước, Ma đã có bài giảng đầu tiên với tư cách là giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Tokyo, theo một tuyên bố từ trường đại học.