Đề nghị đánh giá 'sức khỏe' bộ máy tư pháp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị đánh giá thêm tình hình tổ chức bộ máy tư pháp theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; phân tích những kết quả và thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong tổ chức bộ máy, trên cơ sở đó báo cáo Chính phủ, các bộ, ngành theo thẩm quyền để có giải pháp tháo gỡ.
Sáng 3/9, tại Nhà Quốc hội, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp họp thẩm tra sơ bộ các báo cáo về công tác của ngành Tư pháp.
Tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Mai Thị Phương Hoa đã trình bày dự thảo báo cáo tóm tắt thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2025.
Thường trực Ủy ban nhận thấy, năm 2025, thực hiện chủ trương sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, Chính phủ đã đề ra nhiều giải pháp đấu tranh có hiệu quả đối với các vi phạm pháp luật và tội phạm để bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, ổn định đời sống của nhân dân.
Theo đó, đã trình Quốc hội thông qua nhiều dự án luật, trong đó có nhiều đạo luật liên quan tới tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp; ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để triển khai thi hành các luật, nghị quyết của Quốc hội. Đồng thời, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và các bộ, ngành, địa phương tiếp tục chủ động, nắm, phân tích dự báo tình hình thế giới, trong nước và khu vực.
Thường trực Ủy ban cũng nhấn mạnh, mặc dù về cơ bản tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội giảm (giảm 16,09%) và nhiều loại tội phạm đều giảm so với cùng kỳ, tuy nhiên một số loại tội phạm lại tăng, như: tội phạm hiếp dâm tăng 8,86%, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 20,56%, gây rối trật tự công cộng tăng 25,07%...
Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ tiếp tục có những biện pháp nâng cao năng lực quản lý nhà nước, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và mở các đợt cao điểm đấu tranh trên các lĩnh vực viễn thông, mạng Internet, hàng lậu, hàng giả, an toàn thực phẩm, tiền ảo, ma túy…
Kết quả thi hành án hành chính đạt thấp
Trình bày dự thảo báo cáo thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án 10 tháng năm 2025, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Đỗ Đức Hồng Hà cho biết, công tác phối hợp tổ chức thi hành phần dân sự trong các bản án hình sự đạt được kết quả tích cực.
Công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực được quan tâm chỉ đạo quyết liệt, đạt kết quả tích cực; kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo tăng 7,18% so với cùng kỳ năm 2024.
Bên cạnh đó, công tác thi hành án dân sự vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, như còn 377/600.657 quyết định thi hành án phải thu hồi, hủy bỏ, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.
Một số nơi còn xảy ra vi phạm trong việc xác minh, phân loại án, ra quyết định về việc chưa có điều kiện thi hành, áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi hành án, kê biên, định giá, bán đấu giá, xử lý tài sản vật chứng. Viện Kiểm sát nhân dân đã ban hành 50 kháng nghị, 1.230 kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm.
Bên cạnh đó, kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động thi hành án hành chính vẫn chưa nghiêm; kết quả thi hành án đạt thấp (37,42%); vẫn còn nhiều trường hợp không tự nguyện thi hành án, dẫn đến tòa án phải ra quyết định buộc thi hành án...
Trên cơ sở các ý kiến thảo luận, góp ý tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị, các nhóm nghiên cứu của Thường trực Ủy ban tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện dự thảo các báo cáo thẩm tra sơ bộ và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp sắp tới.
Ông Tùng lưu ý, cần đánh giá thêm tình hình tổ chức bộ máy tư pháp theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; phân tích những kết quả và thuận lợi, khó khăn, vướng mắc trong tổ chức bộ máy, trên cơ sở đó, báo cáo Chính phủ, các bộ, ngành theo thẩm quyền để có giải pháp tháo gỡ.
Đồng thời đề nghị, Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao khẩn trương tổng kết nhiệm kỳ công tác để báo cáo Quốc hội xem xét.
