Đề xuất thêm nhiều trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội
Đây là đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc hoàn thiện hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai.
Theo Báo Lao Động, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa hoàn thiện hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai và gửi Bộ Tư pháp thẩm định.
Trong hồ sơ, Bộ đề xuất bổ sung các khoản 33, 34 và 35 vào Điều 79, mở rộng các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Cụ thể, thực hiện các dự án đặc thù gồm dự án đầu tư công khẩn cấp phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại; dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế; dự án logistics; dự án hỗn hợp dân cư, đô thị, du lịch, dịch vụ, văn hóa, thể thao; dự án công nghiệp văn hóa và các dự án phát triển kinh tế - xã hội khác do HĐND cấp tỉnh quyết định phù hợp điều kiện địa phương.

Dự án theo cơ chế thỏa thuận: Khi hết thời hạn thỏa thuận (hoặc gia hạn), nếu đã đạt tối thiểu 75% diện tích đất và 75% số lượng người sử dụng đất đồng ý, Nhà nước sẽ thu hồi phần diện tích còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.
Tạo quỹ đất cho thuê: phục vụ tiếp tục sản xuất, kinh doanh theo quy định tại khoản 3, Điều 124 Luật Đất đai 2024.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho rằng, việc bổ sung các quy định này nhằm thể chế hóa nội dung trong Nghị quyết 18-NQ/TW và Nghị quyết 69-NQ/TW của Trung ương về việc mở rộng các trường hợp thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, phù hợp thực tiễn.
Thực tế, nhiều dự án chỉnh trang đô thị, khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistics, du lịch, dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao… có quy mô lớn, đóng góp nguồn thu ngân sách đáng kể từ tiền sử dụng đất, thuế và phí, đồng thời tạo việc làm, thúc đẩy các ngành dịch vụ phụ trợ. Tuy nhiên, các dự án này lại chưa có cơ chế Nhà nước thu hồi đất, gây khó khăn trong tiếp cận quỹ đất và triển khai.
Ngoài ra, hiện cũng thiếu quy định cho phép thu hồi đất nhằm tạo quỹ đất mới cho doanh nghiệp thuê tiếp tục sản xuất, kinh doanh trong trường hợp phải di dời do ô nhiễm môi trường, quốc phòng - an ninh hoặc vì lợi ích công cộng. Điều này dẫn tới tình trạng sản xuất bị ngưng trệ vì thiếu mặt bằng.
Một vấn đề khác là nhiều dự án thực hiện theo cơ chế thỏa thuận nhưng vướng một phần diện tích nhỏ không thể đạt được đồng thuận với người sử dụng đất, khiến dự án bị “treo”, lãng phí tài nguyên đất đai và làm chậm tiến độ đầu tư.