Ước tính, các tập đoàn của Thái Lan đã “bỏ túi” hơn 1 tỷ USD cổ tức từ Vinamilk, Sabeco, Nhựa Bình Minh, Sovi, Fimex và con số này sẽ còn tăng lên qua từng năm.
Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, hiếm có nhà đầu tư ngoại nào để lại dấu ấn sâu sắc như các doanh nghiệp đến từ Thái Lan. Sau nhiều năm công phu thâu tóm, các tập đoàn lớn từ xứ Chùa Vàng đã chiếm lĩnh trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhờ vào điều này, hàng năm, các tỷ phú Thái Lan lại đón hàng nghìn tỷ đồng từ cổ tức của các doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam.
Sabeco - Thương vụ bạc tỷ của Thaibev
Sabeco (SAB) chắc chắn là cái tên phải nhắc đến ngay khi nói về các thương vụ thâu tóm doanh nghiệp sản xuất Việt Nam của người Thái. Đây được xem là một trong những khoản đầu tư lớn nhất của người Thái tại Việt Nam. Sau khi chi 5 tỷ USD để thâu tóm Sabeco vào năm 2017, Thaibev của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi đã kiểm soát 53,59% cổ phần Sabeco thông qua công ty con Vietnam Beverage. Tuy tỷ lệ sở hữu này không thay đổi sau 6 năm, nhưng giá trị thị trường của đầu tư này giảm xuống khoảng 1,8 tỷ USD.
Tuy nhiên, điều này không phải là vấn đề quá lớn, vì Thaibev đã đầu tư vào Sabeco với tầm nhìn dài hạn, mục tiêu chiếm lĩnh thị trường bia Việt Nam và mở rộng đến khu vực Đông Nam Á. Ngoài ra, tỷ phú Thái Lan vẫn đều đặn nhận hơn nghìn tỷ đồng từ cổ tức hàng năm. Kể cả sau đợt cổ tức 15% trước Tết Âm lịch, đại gia Thái Lan đã thu về gần 9.300 tỷ đồng, chiếm khoảng 8% số tiền đầu tư vào Sabeco.
Trong năm 2023, Sabeco dự kiến chia cổ tức tỷ lệ 35% bằng tiền. Do đó, doanh nghiệp hàng đầu về sản xuất bia này dự kiến sẽ chia thêm 20% cổ tức, giúp tập đoàn của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi có thể nhận thêm 1.374 tỷ đồng cổ tức trong thời gian tới. Số tiền cổ tức này sẽ tiếp tục tăng khi Sabeco duy trì việc chia cổ tức với tỷ lệ cao hàng năm. Không có gì ngạc nhiên nếu một ngày nào đó Thaibev có thể thu hồi toàn bộ số tiền đầu tư vào Sabeco thông qua cổ tức.
Vinamilk - Gà cưng đẻ trứng vàng của TCC Holdings
Không phải Sabeco, mà chính Vinamilk (VNM) là doanh nghiệp đem về cho nhà đầu tư Thái Lan lượng cổ tức lớn nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam. Khi tính cả hai đợt cổ tức sắp tới, tỷ phú Thái Lan sẽ thu về hơn 13.200 tỷ đồng từ doanh nghiệp hàng đầu trong ngành Sữa. Điểm đặc biệt là người nhận số tiền khổng lồ này không ai khác chính là tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi, và câu chuyện này phức tạp hơn nhiều.
 |
| Các đại gia Thái Lan "vớ bẫm" từ cổ tức doanh nghiệp Việt |
Bóng dáng của tỷ phú Thái Lan đã xuất hiện trong lịch sử của Vinamilk từ năm 2013, khi TCC Holding mua lại Fraser & Neave (một pháp nhân tại Singapore) với giá 11,2 tỷ USD. Tại thời điểm đó, công ty con của Fraser & Neave, F&N Dairy Investment, đã trở thành cổ đông lớn của Vinamilk. Sau khi SCIC thoái vốn vào năm 2017, nhóm Fraser & Neave không giấu diếm tham vọng tăng cường sở hữu tại doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành sản xuất sữa tại Việt Nam.
Hiện nay, các thành viên trong Fraser & Neave kiểm soát tổng cộng hơn 20% vốn của Vinamilk, chỉ sau cổ đông Nhà nước (chiếm 36%). Theo ước tính, giá trị thị trường của khoản đầu tư vào Vinamilk của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi là khoảng 1,2 tỷ USD. Nhờ vào điều này, đại gia Thái Lan đều đặn nhận hàng nghìn tỷ đồng từ cổ tức mỗi năm, mặc dù không chiếm quyền kiểm soát lớn nhất tại Vinamilk. Riêng trong năm 2023, số tiền này ước tính lên đến khoảng 1.200 tỷ đồng.
Nhựa Bình Minh – Vụ "hời" lớn của nhà SCG
Cùng thời điểm với sự xuất hiện của TCC Holdings tại Vinamilk, Tập đoàn SCG từ Thái Lan cũng bắt đầu quá trình thâu tóm Nhựa Bình Minh (BMP) thông qua công ty con Nawaplastic. Từ khi trở thành cổ đông lớn từ tháng 3/2012, SCG không ngừng mở rộng quyền lực. Sau khi mua lại toàn bộ cổ phần BMP từ SCIC trong đợt đấu giá cổ phần tháng 3/2018, "đại gia" Thái Lan đã kiểm soát gần 55% vốn của Nhựa Bình Minh.
Thành công này đã giúp Nawaplastic "thu hoạch" cổ tức đều đặn. Từ năm 2012 đến nay, Nhựa Bình Minh không một năm nào quên chia cổ tức bằng tiền. Trong năm 2022, doanh nghiệp này đã phân phối gần như toàn bộ lợi nhuận dưới hình thức cổ tức với tỷ lệ 84%, trong đó cổ đông Thái Lan đã thu được 376 tỷ đồng. Mới đây, Nhựa Bình Minh đã tạm ứng cổ tức đợt 1/2023 với tỷ lệ lên đến 65%, mang về cho Nawaplastic thêm 293 tỷ đồng.
Ước tính, tổng số tiền cổ tức mà SCG thu về từ khi trở thành cổ đông lớn của Nhựa Bình Minh có thể lên đến gần 1.800 tỷ đồng. Không chỉ đậm cổ tức, cổ đông Thái Lan còn đạt lợi nhuận lớn từ cổ phiếu BMP, giá trị khoản đầu tư này hiện đã vượt qua mức 4.100 tỷ đồng, trong khi số tiền chi ra để thâu tóm doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực nhựa của Việt Nam được đánh giá ước tính chỉ khoảng 2.750 tỷ đồng.
Ngoài Nhựa Bình Minh, SCG cũng nắm giữ 94% vốn của Sovi (SVI) thông qua thành viên TCG Solutions Pte.Ltd. Đến thời điểm hiện tại, SCG đã thu được gần trăm tỷ đồng từ cổ tức của Sovi, con số này có thể tăng thêm khi doanh nghiệp Bao bì Việt Nam này đang lên kế hoạch chia cổ tức năm 2023 với tỷ lệ 23,4%, mặc dù thời gian triển khai chưa được công bố.
Ngoài các doanh nghiệp trên FMC cũng đem về cho Tập đoàn C.P hàng chục tỷ dù mới trở thành cổ đông chiến lược từ cuối năm 2021 nhờ sở hữu gần 25% vốn của công ty. Nếu Fimex hoàn thành kế hoạch chi trả cổ tức năm 2023 với tỷ lệ 20%, C.P sẽ nhận được thêm 33 tỷ cổ tức nữa.
Tuy nhiên, cũng có những người Thái "đói" cổ tức. Trường hợp thâu tóm Nhựa Ngọc Nghĩa (NNG) của Indorama Ventures, sau khi hoàn tất quá trình chào mua và nâng sở hữu lên 100%, cổ đông Thái Lan của NNG đã đưa doanh nghiệp này rời sàn chứng khoán. Trong 6 năm trước khi chấm dứt quá trình niêm yết, NNG không chia cổ tức.
>> Lịch chốt quyền nhận cổ tức bằng tiền của 12 doanh nghiệp
