Giá cà phê năm 2025: Một cơn bão đang hình thành hay một nền tảng ổn định?

Thị trường cà phê có 2 loại chính là arabica và robusta. Arabica có chất lượng cao hơn nhưng phải trồng ở độ cao cao hơn, đồng nghĩa với việc trồng trong điều kiện phức tạp hơn. Arabica đang được trồng chủ yếu ở Mỹ Latin, với Brazil và Colombia là những nhà sản xuất chính. Robusta chủ yếu được trồng ở Đông Nam Á, với Việt Nam và Indonesia chiếm phần lớn.

Giá cà phê đã tăng trong một thời gian khá dài, hiện đạt đỉnh lịch sử theo Trading Economics. Thị trường cà phê toàn cầu đang đứng trước ngã rẽ lớn khi bước vào năm 2025, với những diễn biến khó lường từ nguồn cung, thời tiết, đến biến động tiền tệ. Liệu giá cà phê có tiếp tục tăng hay đây là thời điểm điều chỉnh?

Nguồn: Tradingeconomics.com

Năm 2024 là năm chứng kiến kỷ lục chưa từng có của giá cà phê

Trong năm qua, giá cà phê đã đạt đỉnh lịch sử, đặc biệt với Arabica và Robusta - hai dòng sản phẩm chủ lực trên thị trường. Arabica, loại cà phê cao cấp được trồng tại Mỹ Latin, đã dao động trong khoảng 2,00 - 2,30 USD/pound, trong khi Robusta, chủ yếu trồng ở Việt Nam và Indonesia, vượt mức 2.400 USD/tấn.

Những yếu tố như gián đoạn nguồn cung, biến đổi khí hậu và căng thẳng địa chính trị là nguyên nhân chính đẩy giá lên cao, đặt ra nhiều dự đoán thú vị cho năm 2025.

Nguồn: statista.com

Các yếu tố chính ảnh hưởng đến giá cà phê năm 2025

Yếu tố đầu tiên tác động đến giá cà phê phải kể đến là thời tiết và biến đổi khí hậu. Hiện tượng thời tiết El Niño, dự kiến sẽ kéo dài đến năm 2025, có thể ảnh hưởng đáng kể đến các vùng sản xuất cà phê lớn như Brazil, Colombia và Việt Nam. Các đợt khô hạn kéo dài hoặc lượng mưa quá lớn có thể làm giảm năng suất, hạn chế nguồn cung và đẩy giá lên cao hơn. Tác động của thời tiết khô hạn El Nino vào đầu năm nay có thể dẫn đến thiệt hại lâu dài cho vụ mùa cà phê ở Nam và Trung Mỹ. Lượng mưa ở Brazil liên tục thấp hơn mức trung bình kể từ tháng 4, gây thiệt hại cho cây cà phê trong giai đoạn ra hoa cực kỳ quan trọng và làm giảm triển vọng cho vụ mùa cà phê arabica 2025- 2026 của Brazil. Theo trung tâm giám sát thiên tai Cemaden, Brazil đang phải đối mặt với thời tiết khô hạn nhất kể từ năm 1981. Ngoài ra, Colombia, quốc gia sản xuất arabica lớn thứ hai thế giới, vẫn còn đang trong quá trình phục hồi sau đợt hạn hán do El Nino gây ra vào đầu năm nay.

Đồng thời, biến đổi khí hậu dài hạn đang ngày càng tác động đến các vùng trồng cà phê, dẫn đến diện tích đất canh tác bị thu hẹp. Trong đó thời tiết ở Brazil là nhân tố quyết định tới giá cà phê. Đất nước này cung cấp 40% sản lượng thế giới, theo Steve Wateridge, trưởng phòng nghiên cứu tại dịch vụ nghiên cứu nhiệt đới tại công ty nghiên cứu thị trường Expana. Khi mùa mưa đến, hạt cà phê bắt đầu nở hoa, lúc này mới có thể dự đoán được sản lượng cho mùa vụ tới. Thời tiết thuận lợi đồng nghĩa với việc giá cà phê bắt đầu giảm, ngược lại nếu thời tiết không thuận lợi, có nghĩa là 5 năm liên tiếp giá cà phê neo cao. Tuy nhiên, với thời tiết sương giá,theo ông Wateridge, không ảnh hưởng lớn tới giá cà phê, thực ra, thời tiết khô ảnh hưởng nhiều hơn là sương giá. Hạn hán kéo dài từ tháng 4 đến tháng 9 đã làm cạn kiệt độ ẩm trong đất, khiến cây rụng lá và không thể nở hoa. Những cây có nở hoa cũng không thể phát triển đầy đủ, gây ảnh hưởng đáng kể đến vụ thu hoạch trên khắp cả nước. Tác động của hạn hán không chỉ giới hạn ở vụ thu hoạch hiện tại, các chuyên gia dự đoán rằng nó cũng có thể ảnh hưởng đến sản lượng cà phê của năm tới, khiến nguồn cung thắt chặt hơn nữa.

Tương tự như vậy, Việt Nam, quốc gia sản xuất cà phê lớn thứ hai trên toàn cầu, đã phải vật lộn trong 3 năm với tình trạng hạn hán liên tục ảnh hưởng tiêu cực đến vụ mùa cà phê.

Tác nhân thứ 2 ảnh hưởng đến giá cà phê là biến động từ nguồn cung. Sản lượng từ Brazil - quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất thế giới, chu kỳ thu hoạch hai năm một lần của Brazil sẽ đóng vai trò quan trọng vào năm 2025. Sau vụ thu hoạch mạnh mẽ vào năm 2024, một năm mất mùa tiềm năng vào năm 2025 có thể hạn chế nguồn cung toàn cầu.

Theo một báo cáo của Volcafe Ltd., Brazil được dự báo chỉ sản xuất 34,4 triệu bao cà phê arabica trong vụ sắp tới, giảm khoảng 11 triệu bao so với ước tính vào tháng 9. Điều này khiến sản lượng cà phê toàn cầu có nguy cơ không đáp ứng đủ nhu cầu, dẫn đến mức thiếu hụt 8,5 triệu bao trong niên vụ 2025-2026. Nếu kịch bản này xảy ra, thì đây là năm thứ 5 liên tiếp xảy ra tình trạng thâm hụt - điều chưa từng xảy ra trong lịch sử.

Sản lượng Robusta của Việt Nam - quốc gia sản xuất cà phê Robusta hàng đầu, có thể phải đối mặt với những thách thức về hậu cần và lao động, tác động đến khối lượng xuất khẩu.

Tại Việt Nam thời tiết không thuận lợi đã ảnh hưởng đến các vùng thu hoạch cà phê trọng điểm, gây nên mối lo ngại về gián đoạn nguồn cung. Đồng thời, xuất khẩu chậm từ Việt Nam đã làm thắt chặt thị trường cà phê thế giới. Hiệp hội Cà phê – Cao cao (Vicofa) dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2024 – 2025 có thể giảm 5% xuống còn khoảng 1,6 triệu tấn. Nếu điều này xảy ra thì đây là niên vụ thứ hai liên tiếp Việt Nam ghi nhận sản lượng cà phê giảm sút. Nguyên nhân là một phần diện tích cà phê bị thu hẹp. Ngoài ra, trong mùa khô vừa rồi hạn hán khá nghiêm trọng. Thông thường thời điểm tháng 5,6 là giai đoạn quả cà phê phát triển nhanh chóng nhưng năm nay do thiếu nước nên hạt sẽ nhỏ lại.

>> Bầu Đức công bố giảm nợ BIDV 200 tỷ đồng, triển vọng sáng năm mới với heo và sầu riêng

Yếu tố thứ 3 là lượng hàng tồn kho toàn cầu. Mức tồn kho thấp vào năm 2024 có thể kéo dài sang năm 2025, tạo thêm áp lực tăng giá. “Tồn kho ở các nước tiêu thụ đang giảm, mức xuất khẩu tăng và khối lượng sản xuất thấp hơn là những yếu tố tích tụ khác”, Emmanuel Dias, Phó chủ tịch phụ trách giao dịch Châu Âu tại Swiss Water Decaf cho biết. “Theo Tổ chức Cà phê Quốc tế, xuất khẩu toàn cầu đạt khoảng 135 triệu bao 60kg trong năm nay – tăng 11% so với năm trước”. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2024 - 2025 của Brazil là 66,4 triệu bao, thấp hơn dự báo trước đó là 69,9 triệu bao.

Dự báo lượng cà phê tồn kho của Brazil là 1,2 triệu bao vào cuối mùa vụ 2024/25 vào tháng 6, giảm 26% so với cùng kỳ năm trước. Tồn kho cạn kiệt và sản lượng arabica thấp hơn ở Brazil sẽ tiếp tục để lại khoảng cách đáng kể trong nguồn cung cà phê toàn cầu.

Mức tồn kho thấp vào năm 2024 có thể kéo dài sang năm 2025

Cuối cùng, những biến động tiền tệ và thương mại cũng sẽ quyết định giá cà phê năm sau. Giá cà phê, được tính bằng USD, rất nhạy cảm với biến động tiền tệ. USD yếu hơn vào năm 2025 có thể hỗ trợ giá.

Căng thẳng địa chính trị đang diễn ra và các hạn chế thương mại có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu, đặc biệt là ở các quốc gia xuất khẩu. Vào năm 2024, chuỗi cung ứng cà phê trên toàn thế giới đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí hậu cần tăng cao, giá nhiên liệu biến động và căng thẳng địa chính trị. Chi phí nhiên liệu, chiếm khoảng 30-40% chi phí vận chuyển, đã tăng đột biến do các vấn đề đang diễn ra như chiến tranh ở Ukraine và căng thẳng ở Trung Đông đã đẩy giá cước vận chuyển lên cao. Việc chuyển hướng các tuyến đường vận chuyển để tránh các khu vực xung đột không chỉ làm tăng thêm thời gian vận chuyển mà còn làm tăng tổng chi phí vận chuyển cà phê. Ví dụ, xuất khẩu cà phê từ Ethiopia đã chậm lại trong năm nay do các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái, nhắm vào các tàu vận chuyển ở khu vực Biển Đỏ, của lực lượng Houthi có trụ sở tại Yemen. Mọi thứ trở nên khó khăn hơn khi thiếu container và thời gian vận chuyển dài hơn, gây thêm áp lực cho hệ thống và đẩy chi phí lên cao. Ở các quốc gia xuất khẩu cà phê lớn như Brazil và Việt Nam, hậu cần hiện chiếm 15-20% giá cuối cùng của cà phê.

Triển vọng giá cà phê năm 2025

Giá cà phê năm 2025 dự kiến sẽ vẫn ở mức cao, với sự biến động đáng kể do sự gián đoạn khí hậu, thách thức về chuỗi cung ứng và động lực nhu cầu thay đổi. Cả thị trường Arabica và Robusta đều phải đối mặt với tình trạng cung ứng chặt chẽ, đảm bảo giá cả mạnh mẽ trong ngắn hạn đến trung hạn.

Theo nasdaq.com, Cục Nông nghiệp Nước ngoài (FAS) của USDA dự báo sản lượng cà phê thế giới trong năm 2024/25 sẽ tăng +4,0% so với cùng kỳ năm trước lên 174,855 triệu bao, trong đó sản lượng cà phê arabica tăng +1,5% lên 97,845 triệu bao và sản lượng cà phê robusta tăng +7,5% lên 77,01 triệu bao. FAS của USDA dự báo lượng tồn kho cuối năm 2024/25 sẽ giảm -6,6% xuống mức thấp nhất trong 24 năm là 20,867 triệu bao từ mức 22,347 triệu bao trong năm 2023/24. Riêng FAS của USDA vào ngày 22 tháng 11 dự báo sản lượng cà phê năm 2024/25 của Brazil là 66,4 MMT, thấp hơn dự báo trước đó của USDA là 69,9 MMT. FAS của USDA dự báo lượng cà phê tồn kho của Brazil sẽ đạt 1,2 triệu bao vào cuối mùa vụ 2024/25 vào tháng 6, giảm -26% so với cùng kỳ năm trước.

Thị trường cà phê năm 2025 được dự báo vẫn sẽ sôi động với sự đan xen giữa rủi ro và cơ hội. Các yếu tố như thời tiết, biến động tiền tệ, và cung cầu toàn cầu sẽ quyết định hướng đi của giá cà phê trong năm tới. Với nhiều bất ổn tiềm tàng, cà phê có thể tiếp tục là một trong những mặt hàng đáng chú ý nhất trên thị trường hàng hóa toàn cầu.

>> Việt Nam thu gần 1 tỷ USD từ một mặt hàng quen thuộc với người nông dân