Giá thịt heo sẽ biến động thế nào khi mở sàn giao dịch?

TP HCM là thị trường tiêu thụ nhiều thịt heo nhất cả nước với khoảng 9.500 con/ngày thường và 10.000 con/ngày cuối tuần, quy mô thị trường lên tới hơn 500 triệu USD/năm.

Minh bạch hóa thị trường thịt heo

Theo số liệu từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP HCM, mỗi ngày vẫn còn 3.000 con heo chưa được kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc, dẫn đến thịt heo lưu thông trên thị trường không đồng bộ về chất lượng, quy cách, tiêu chuẩn.

Tình trạng giết mổ còn thủ công, không bảo đảm vệ sinh dịch tễ, vệ sinh an toàn thực phẩm. Phương thức kinh doanh đơn giản, do các thương lái chi phối thị trường lẫn giá cả, dẫn đến người chăn nuôi và tiêu dùng thường bị yếu thế. Ngoài ra, các thông tin thị trường không minh bạch nên công tác định hướng chăn nuôi, quản lý và điều tiết thị trường bị động, gặp nhiều khó khăn.

Do đó, Sở Công Thương, Sở NN&PTNT TP HCM và Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam mới đây đã ký kết biên bản thỏa thuận hợp tác xây dựng sàn giao dịch thịt heo TP HCM. Mục tiêu là hình thành một thị trường giao dịch tập trung, quy mô và minh bạch nhằm giúp giải quyết tất cả những hạn chế nêu trên.

Sau lễ ký kết, các bên sẽ xây dựng đề án thành lập sàn giao dịch thịt heo và trình UBND TP HCM phê duyệt. Nếu triển khai, người chăn nuôi sẽ tham gia theo từng giai đoạn trên hệ thống giao dịch: Chào giá song phương - giao dịch giao ngay tập trung - giao dịch kỳ hạn tập trung.

Về nguyên tắc vận hành, sàn giao dịch thịt heo sẽ triển khai song song giữa Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam và đơn vị độc lập. Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam sẽ chịu trách nhiệm tổ chức, quản lý, vận hành hệ thống giao dịch. Còn đơn vị độc lập chịu trách nhiệm truy xuất nguồn gốc, kiểm soát số lượng hàng, bảo quản, logistics…

Tác động đến giá heo?

Ông Nguyễn Ngọc Hòa - nguyên Phó Giám đốc Sở Công Thương, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP HCM đánh giá, việc Sở Công Thương hợp tác với Sàn Giao dịch hàng hóa Việt Nam triển khai sàn giao dịch thịt heo sẽ mang lại nhiều lợi ích như: hạn chế tầng lớp trung gian, tạo cơ hội cho cơ quan quản lý nhà nước điều tiết cung cầu, bắt nhịp với xu thế đưa công nghệ thông tin ứng dụng giao dịch điện tử khi giao dịch hàng hóa...

Một số doanh nghiệp cho rằng, đây là phương thức buôn bán hiện đại, có tiêu chuẩn rõ ràng, thuận tiện cho việc "khớp lệnh". Doanh nghiệp hiện đang bán heo và nhận tiền thanh toán ngay tại trại. Ngoài ra, chuỗi cung ứng thịt heo của Việt Nam bị đánh giá là còn có nhiều khâu trung gian khiến giá thành bị đội lên. Vì vậy, người chăn nuôi bán giá thấp nhưng người tiêu dùng phải mua giá cao.

Doanh nghiệp cũng cho biết, nghiên cứu các nước chăn nuôi phát triển như Mỹ, Canada cho thấy các trang trại chăn nuôi chủ yếu quy mô lớn, khi chăn nuôi, họ đăng ký với nhà máy giết mổ và sau khi heo giết mổ, tùy thuộc vào chất lượng thịt mới biết giá bán.

Để thịt heo giao dịch qua sàn, cần có tiêu chuẩn chất lượng rõ ràng và được áp dụng đại trà trong khi ở Việt Nam, muốn làm được điều này cần thời gian khá dài. Doanh nghiệp kỳ vọng sàn giao dịch thịt heo Việt Nam sẽ có những đột phá để giúp ngành chăn nuôi heo phát triển tốt hơn.