Gỡ nút thắt thiếu giáo viên

Tuyển dụng giáo viên gặp khó khăn

Ông Nguyễn Văn Phong, Phó giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM cho hay, khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm tuyển dụng của Sở GD&ĐT và UBND cấp xã vẫn chưa đồng nhất.

Theo Nghị định 142, Sở GD&ĐT được quyền tuyển dụng, quản lí, sử dụng, bổ nhiệm đối với đội ngũ nhà giáo, viên chức, người lao động trong cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh. Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (Luật 72/2025), chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm trong việc tuyển dụng, bổ nhiệm, quản lí công chức, viên chức trên địa bàn.

Khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, TPHCM có 168 xã/phường. Trong đó, có 19/168 phường, xã, đặc khu chỉ có 1 trường THCS, có 4 xã/phường chỉ có một trường tiểu học. Nên nếu giao trách nhiệm luân chuyển cán bộ quản lí, điều động, bổ nhiệm cho UBND cấp xã sẽ rất khó khăn, bởi nhiều xã/phường chỉ có một trường, không có nơi để luân chuyển. Trong khi đó quy định luân chuyển cán bộ quản lí một nhiệm kỳ là 5 năm và không quá hai nhiệm kì tại một đơn vị công tác.

Trong thời gian đầu vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, có nhiều xã/phường không có công chức trong ngành giáo dục, phòng Văn hóa Xã hội của xã/phường cũng không có công chức trong ngành giáo dục. Do vậy nếu giao việc bổ nhiệm, tuyển dụng giáo viên cho cấp xã sẽ rất khó khăn.

Tại hội nghị tập huấn thực hiện quản lí giáo dục theo chính quyền địa phương 2 cấp do Bộ GD&ĐT tổ chức, ông Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM cho biết, nhiều địa phương gặp vướng mắc trong tuyển dụng. Ông đề xuất giảm thời gian đăng kí tham gia tuyển dụng giáo viên từ 30 ngày xuống 10-15 ngày để kịp cho năm học mới. Năm nay, TPHCM tiếp tục đổi mới trong công tác tuyển dụng giáo viên theo hướng đẩy mạnh phân cấp, trao quyền tuyển nhằm nâng chất lượng đội ngũ nhà giáo.

Ông Đinh Ngọc Sơn, Phó giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Ninh cho biết, địa phương có gặp khó khăn khi chuyển sang chính quyền 2 cấp trong việc điều động, luân chuyển giáo viên. Vì hơn một nửa phòng văn hóa xã hội của các xã sau sáp nhập không có người thuộc về lĩnh vực giáo dục để tham mưu ý kiến về giáo dục trên địa bàn.

Ðề xuất giao Sở GD&ÐT

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, hết năm học 2024-2025, cả nước vẫn thiếu 120.000 giáo viên các cấp, trong đó riêng giáo viên mầm non thiếu gần 45.000. Tỉnh Nghệ An còn thiếu gần 5.000 giáo viên cho năm học 2025-2026 và các năm tiếp theo. Ông Thái Văn Thành, Giám đốc Sở GD&ĐT cho hay, việc thiếu hụt giáo viên ở địa phương chủ yếu do yêu cầu tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở cấp tiểu học và THCS.

Năm học mới 2025-2026, TPHCM cần tuyển bổ sung thêm hàng nghìn giáo viên do học sinh các cấp tăng khoảng 39,6 nghìn em.

Để giải quyết bài toàn thừa, thiếu giáo viên cục bộ, Sở GD&ĐT Hà Tĩnh tham mưu UBND tỉnh sử dụng chính sách biệt phái thay vì luân chuyển. Sở phối hợp với Sở Nội vụ tham mưu với UBND tỉnh thống nhất giao cho ngành Giáo dục trực tiếp tuyển dụng giáo viên. Sở GD&ĐT đang rà soát để thực hiện nhiệm vụ này. Đối với việc điều động, bổ nhiệm lãnh đạo trường trong phạm vi từ 2 xã trở lên, Sở GĐ&ĐT Hà Tĩnh đang chờ hướng dẫn cụ thể.

Ông Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lí giáo dục (Bộ GD&ĐT) cho biết, từ nay đến khi Luật Nhà giáo và các văn bản hướng dẫn thi hành có hiệu lực (từ ngày 1/1/2026), Bộ đã có hướng dẫn cụ thể một số nội dung. Theo đó, việc tuyển dụng, kí hợp đồng, điều động, thuyên chuyển và bố trí liên trường đối với giáo viên, nhân viên, người lao động tại các cơ sở giáo dục công lập sẽ do UBND cấp tỉnh phân cấp, ủy quyền cho cơ quan, đơn vị thực hiện phù hợp điều kiện thực tế.

Bộ GD&ĐT định hướng nên giao nhiệm vụ này cho sở GD&ĐT, bởi đội ngũ công chức giáo dục cấp xã vẫn cần hoàn thiện để đáp ứng yêu cầu. Ông Phạm Tuấn Anh khẳng định, để kịp thời tuyển dụng giáo viên cho năm học mới, các địa phương cần sớm công bố kế hoạch tuyển dụng. Việc giao sở GD&ĐT trực tiếp tuyển dụng, điều động giáo viên sẽ giúp giảm khâu trung gian, khắc phục tình trạng thừa - thiếu cục bộ và tăng cơ hội trúng tuyển cho cử nhân sư phạm.

Được biết, trước đây đầu mối quản lí cán bộ giáo viên từ mầm non - tiểu học - THCS thuộc cấp quận/huyện. Cả nước có 705 đầu mối. Khi vận hành chính quyền 2 cấp, không còn cấp trung gian là quận huyện, nhiều đầu việc đang được giao cho cấp xã phường mới. Nhưng việc tuyển dụng giáo viên, nếu giao cho cấp xã phường thì cả nước sẽ có 3.321 đầu mối. Việc tuyển dụng, quản lí, điều động giáo viên lại tiếp tục bị phân mảnh khiến cho bất cập trước đây càng lớn hơn.