Hành khách sẽ không cần phải cởi giày khi đi qua cửa kiểm soát an ninh

Tại tọa đàm “Doanh nghiệp trong kỷ nguyên số: Dấu ấn kiến tạo và hội nhập toàn cầu” ngày 8/10, ông Phạm Quang Hiếu – Phó Trưởng ban Kỹ thuật công nghệ Môi trường, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, đơn vị đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong toàn bộ quy trình khai thác sân bay, từ khâu làm thủ tục, kiểm tra an ninh đến lên máy bay, hướng tới mô hình vận hành thông minh, an toàn và hiệu quả.

Theo ông Hiếu, một trong những bước tiến quan trọng là việc đưa vào sử dụng các thiết bị soi chiếu an ninh hiện đại, giúp hành khách không cần phải cởi giày hay bỏ chất lỏng, đồ điện tử ra khỏi hành lý xách tay. Ông nhấn mạnh: “Công nghệ này sẽ áp dụng sớm nhất tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành”, qua đó không chỉ nâng cao trải nghiệm cho hành khách mà còn góp phần tăng hiệu quả an ninh và giảm tình trạng quá tải tại các cảng hàng không lớn.

Sân bay quốc tế Long Thành được xem là biểu tượng cho bước chuyển mình của ngành hàng không Việt Nam trong kỷ nguyên số. Theo kế hoạch, sân bay sẽ được đưa vào khai thác thử nghiệm từ ngày 19/12, sau khi hoàn tất bay hiệu chuẩn kỹ thuật vào tháng 9. Dự án có quy mô 5.000 ha, tổng vốn đầu tư gần 336.630 tỷ đồng, triển khai theo ba giai đoạn. Khi giai đoạn một hoàn thành, sân bay dự kiến đáp ứng 25 triệu lượt khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm; toàn bộ dự án sau khi hoàn thiện sẽ đạt công suất 100 triệu lượt khách và 5 triệu tấn hàng hóa hàng năm.

ACV định hướng xây dựng Long Thành trở thành sân bay xanh và thông minh, vận hành theo tiêu chuẩn quốc tế, giảm phát thải carbon, tối ưu chi phí năng lượng và hướng tới mục tiêu Net Zero – phát thải ròng bằng 0. Không chỉ dừng lại ở yếu tố hạ tầng, sân bay Long Thành còn được kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm trung chuyển hàng không hàng đầu khu vực, đủ sức cạnh tranh với các sân bay hiện đại như Changi (Singapore) hay Suvarnabhumi (Thái Lan).

Song song với việc hoàn thiện hạ tầng và ứng dụng công nghệ hiện đại, ACV đang triển khai sáng kiến sân bay không giấy tờ thông qua việc tích hợp định danh điện tử quốc gia VNeID từ tháng 12 tới. Hành khách có thể sử dụng VNeID để xác thực danh tính thay cho CMND, CCCD hoặc vé máy bay, giúp rút gọn quy trình làm thủ tục. Hệ thống sinh trắc học kết hợp trí tuệ nhân tạo sẽ tạo nên hành trình di chuyển liền mạch, từ đặt vé, làm thủ tục, kiểm tra an ninh đến lên máy bay, giảm thời gian chờ đợi, hạn chế ùn tắc giờ cao điểm và loại bỏ nguy cơ giả mạo danh tính.

Trước đó, hồi tháng 8, ông Đặng Hồng Anh – Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam từng đề xuất loại bỏ các thủ tục kiểm tra an ninh thủ công, như yêu cầu hành khách tháo giày, thắt lưng, đồng hồ hoặc áo khoác khi qua cửa soi chiếu. Ông ước tính trung bình mỗi hành khách mất khoảng 3–4 phút cho các bước này, khiến tổng thời gian lãng phí trong năm có thể lên tới hơn 7 triệu giờ lao động, tương đương thiệt hại khoảng 110–150 tỷ đồng nếu quy đổi theo mức lương tối thiểu theo giờ hiện nay. Bên cạnh đó, việc yêu cầu hành khách cởi bỏ phụ kiện cá nhân còn tạo áp lực lớn lên hệ thống kiểm soát an ninh tại các sân bay có lưu lượng lớn.

Ông Hồng Anh cho biết, nhiều quốc gia đã loại bỏ quy trình kiểm tra thủ công nhờ đầu tư công nghệ tiên tiến. Tại Mỹ, Cơ quan An ninh Vận tải (TSA) đang vận hành chương trình kiểm tra ưu tiên PreCheck, cho phép hành khách đã đăng ký trước đi qua cửa an ninh mà không cần tháo giày, thắt lưng hay lấy thiết bị điện tử ra khỏi hành lý, với thời gian trung bình hoàn tất thủ tục dưới 10 phút. Các sân bay lớn ở châu Âu cũng đã triển khai máy quét CT hiện đại, giúp soi chiếu hành lý xách tay mà không cần hành khách lấy chất lỏng hoặc laptop ra ngoài.

Tại châu Á, sân bay Changi (Singapore) là một trong những đơn vị tiên phong áp dụng hệ thống kiểm soát an ninh thông minh, kết hợp trí tuệ nhân tạo và cảm biến hiện đại, vừa bảo đảm an toàn tuyệt đối vừa rút ngắn thời gian xử lý. Đáng chú ý, ba tháng trước, Mỹ cũng chính thức bỏ quy định cởi giày khi qua cửa an ninh – một thay đổi được xem là “cuộc cách mạng nhỏ” trong ngành hàng không, hướng đến trải nghiệm thuận tiện và thân thiện hơn cho hành khách.

Những bước chuyển mạnh mẽ này phản ánh xu thế tất yếu của ngành hàng không toàn cầu: lấy công nghệ làm trung tâm đổi mới. Việc ACV tiên phong triển khai các giải pháp soi chiếu hiện đại, định danh sinh trắc học và số hóa toàn diện không chỉ giúp Việt Nam bắt kịp chuẩn mực quốc tế mà còn khẳng định năng lực sáng tạo, khả năng thích ứng của doanh nghiệp Việt trong kỷ nguyên số – nơi công nghệ trở thành “tấm vé” để hội nhập và bứt phá trên bản đồ hàng không thế giới.