Hành lang pháp lý mới đưa Việt Nam thành điểm sáng về tài chính số và ngân hàng mở
Ngân hàng Nhà nước thúc đẩy Open API và khung pháp lý mới, giúp hệ sinh thái tài chính số Việt Nam bứt tốc và tăng cạnh tranh.
Ngày 27/11 tại TP. HCM, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã phối hợp với Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Cơ quan Hợp tác Kinh tế Thụy Sĩ (SECO) tổ chức sự kiện kết nối Fintech 2025 với chủ đề “Chia sẻ dữ liệu hướng tới tài chính toàn diện và đổi mới”.
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho biết, cơ quan quản lý tiền tệ nhiều năm qua và đặc biệt trong năm 2025 đã yêu cầu hệ thống tổ chức tín dụng tăng cường kết nối, chia sẻ dữ liệu an toàn. Mục tiêu là phát triển hệ sinh thái số và nâng cao chất lượng dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp.
Khung chính sách liên quan được ban hành liên tục với nhiều nền tảng quan trọng như Chiến lược chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2030, Chiến lược dữ liệu ngành Ngân hàng đến năm 2030, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Nghị định 52 về thanh toán không dùng tiền mặt và Nghị định 94 về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng.
Đáng chú ý, Thông tư số 64/2024/TT-NHNN về triển khai Giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) đánh dấu bước tiến lớn trong xây dựng hành lang pháp lý cho ngân hàng mở. Văn bản này thúc đẩy hợp tác giữa ngân hàng và các bên thứ ba, đồng thời bảo đảm an toàn dữ liệu và quyền lợi khách hàng.
Cục Công nghệ Thông tin cho biết, việc triển khai Thông tư 64 đã mang lại kết quả tích cực trên 3 phương diện.
Thứ nhất, các nền tảng số có thể tích hợp sâu dịch vụ ngân hàng, hỗ trợ mô hình ngân hàng mở và tài chính nhúng.
Thứ hai, hệ thống ngân hàng có thêm không gian chia sẻ dữ liệu để cải thiện quản trị rủi ro, chuyển dịch cạnh tranh sang chất lượng dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.
Thứ ba, việc tiếp cận dịch vụ ngân hàng trở nên thuận tiện hơn với người dùng khi các hoạt động được đưa lên các nền tảng quen thuộc từ ví điện tử, ứng dụng tài chính, thương mại điện tử, ứng dụng thanh toán đến các dịch vụ công trực tuyến.
Các chuyên gia quốc tế đánh giá Việt Nam đang trở thành điểm sáng trong khu vực ASEAN về phát triển tài chính số và ngân hàng mở.
Theo đó, ông Andri Meier, Phó trưởng Cơ quan Hợp tác Phát triển (Đại sứ quán Thụy Sĩ) nhận định, Việt Nam đã giảm mạnh tỷ lệ sử dụng tiền mặt và đẩy mạnh tài chính toàn diện. Ông cho rằng API mở giúp giảm bất cân xứng thông tin và mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho người dân và doanh nghiệp.
Bà Maria João Pateguana, Trưởng bộ phận Phát triển khu vực tư nhân của ADB đánh giá Thông tư 64 là bước tiến quan trọng. Văn bản này hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái ngân hàng mở theo hướng an toàn, chuẩn hóa và khuyến khích đổi mới.
ADB cho rằng, chia sẻ dữ liệu trong tài chính đòi hỏi hệ thống kiểm soát chặt chẽ, tuân thủ bảo vệ dữ liệu cá nhân và nâng cao năng lực quản lý rủi ro. Bà Maria cho biết Việt Nam triển khai khá hiệu quả các yêu cầu này và cần tiếp tục ưu tiên hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa - nhóm đóng vai trò trụ cột của nền kinh tế.
Tại sự kiện, đại diện các ngân hàng như Vietcombank, BIDV, VietinBank, MB, TPBank và VPBank cho biết họ đang xây dựng lộ trình tuân thủ Thông tư 64. Các đơn vị tập trung triển khai nhóm API quan trọng gồm API dành cho ví điện tử phục vụ nạp và rút tiền, API khởi tạo thanh toán, API truy vấn thông tin khách hàng, API phục vụ eKYC và các API hỗ trợ dịch vụ gia tăng.
