Hồ sơ doanh nhân gia đình mía đường Đặng Văn Thành: Ôm khối tài sản nghìn tỷ đồng chờ "sóng" cổ phiếu

Thông tin Ấn Độ cấm xuất khẩu đường trong các niên vụ tiếp theo kể từ tháng 10 năm nay đã khiến nhóm doanh nghiệp mía đường nói chung tại nhiều nước đón sóng. Nhóm cổ phiếu mía đường trong nước vụt tăng.

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp ngành mía đường, tuy vậy, thật kỳ lạ khi những danh xưng như Vua mía đường, Công chúa mía đường hay Nữ hoàng mía đường lại cùng thuộc về những người trong cùng 1 gia đình - gia đình mía đường Đặng Văn Thành.

Hồ sơ doanh nhân Đặng Văn Thành: khởi nghiệp từ cơ sở sản xuất cồn

Nhắc đến doanh nhân Đặng Văn Thành, giới đầu tư gắn ngay với Thành Thành Công (TTC) – một đế chế mía đường. Ông Đặng Văn Thành cũng được giới đầu tư đặt cho một biệt danh dễ mến “vua mía đường”.

Ông Đặng Văn Thành khởi nghiệp từ rất sớm, năm 1979, khi mới bước vào tuổi 20, ông cùng bà Huỳnh Bích Ngọc thành lập cơ sở sản xuất cồn với vốn điều lệ ban đầu chỉ 100 triệu đồng và 20 cán bộ nhân viên. Đây cũng là tiền thân của Tập đoàn Thành Thành Công TTC Group hiện nay.

Phải đến hơn 20 năm sau ngày thành lập cơ sở sản xuất cồn, năm 1998, Công ty TNHH Thương mại – sản Xuất Thành Thành Công ra đời, mở đầu cho sự xâm nhập sâu vào các lĩnh vực đầy tiềm năng như mía đường, ngân hàng, bất động sản và du lịch của đế chế TTC Group.

Năm 2001 TTC Group xây dựng hệ thống kho bãi tại Khu công nghiệp Tân Bình, năm 2004 phát triển cụm kho tại Khu công nghiệp Sóng Thần Bình Dương.... Bước ngoặt lớn, năm 2007 công ty thực hiện cổ phần hoá, tăng vốn lên 500 tỷ đồng và liên tiếp tăng vốn những năm sau đó.

Năm năm sau khi hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, năm 2011 vốn điều lệ của TTC Group đạt hơn 3.000 tỷ đồng với 6 đơn vị thành viên là Mía đường Thành Thành Công Tây Ninh, đường Ninh Hoà, Thương mại Thành Thành Công, Đặng Huỳnh, Thành Ngọc.

Đến 2015 TTC Group bắt đầu thực hiện tái cơ cấu, hướng đến hoạt động theo mô hình Tổng Công ty với các ngành chính: Bất động sản, năng lượng, mía đường, du lịch và giáo dục. Năm 2020 TTC tăng vốn điều lệ lên gần 19.400 tỷ đồng, tổng tài sản đạt trên 72.300 tỷ đồng. Kết thúc năm 2021 TTC Group tăng vốn điều lệ lên 20.269 tỷ đồng và tổng tài sản đạt trên 80.300 tỷ đồng.

Không chỉ đồng hành cùng TTC Group và hệ sinh thái mía đường, trong giới tài chính, ông Đặng Văn Thành còn gắn liền với Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank - mã chứng khoán STB) với những câu chuyện vẫn còn gây rúng động ngành ngân hàng một thời.

Năm 1991 ông Đặng Văn Thành là một trong những cổ đông tham gia góp vốn thành lập Sacombank với vốn điều lệ ban đầu 3 tỷ đồng. Sau khi thành lập, giai đoạn từ 1993-1994 ông là Ủy viên HĐQT Sacombank. Từ 1994 đến 2012 ông được bầu giữ chức Chủ tịch HĐQT Sacombank.

Sau 15 năm thành lập, đến năm 2006 ngân hàng đã tăng vốn điều lệ lên đến 2.089 tỷ đồng. Năm 2006 cũng là năm Sacombank quyết định đưa cổ phiếu lên giao dịch trên sàn chứng khoán – trở thành ngân hàng thương mại cổ phần đầu tiên đưa cổ phiếu lên niêm yết tại Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh.

Con trai ông, ông Đặng Hồng Anh cũng là Thành viên HĐQT. Thời điểm cuối năm 2006 báo cáo ghi nhận ông Đặng Văn Thành sở hữu gần 6,8 triệu cổ phần tương ứng 3,25% vốn điều lệ Sacombank và ông Đặng Hồng Anh sở hữu hơn 8,5 triệu cổ phần (tỷ lệ 4,08%). Dưới thời ông Đặng Văn Thành, Sacombank được nhắc tới là một trong những ngân hàng TMCP có tiềm lực mạnh mẽ, lợi nhuận cao hàng năm.

Ghi dấu ấn lớn tại Sacombank, nhưng vòng cuốn khủng hoảng không thể tránh khỏi, năm 2012 ông Đặng Văn Thành thôi giữ chức danh Chủ tịch HĐQT Sacombank. Cũng giai đoạn 2011 và 2012 các thành viên gia đình ông Đặng Văn Thành lần lượt chuyển nhượng và rút bớt vốn tại Sacombank. Không chỉ vậy những đơn vị trong “hệ sinh thái” TTC Group như Đường Biên Hoà, Địa ốc Sài Gòn Thương Tín (Sacomreal), Bourbon Tây Ninh cũng đều bán bớt phần lớn cổ phần tại Sacombank.

Công cuộc rời Sacombank ra đi của ông Đặng Văn Thành đến nay vẫn được những người trong giới chuyên môn, những nhà đầu tư thường nhắc lại như một vụ thâu tóm lớn trong ngành, được nhắc đi nhắc lại như một ví dụ điển hình. Đến cuối năm 2012, ông Đặng Văn Thành rời ghế Chủ tịch HĐQT, thay thế là ông Phạm Hữu Phú. Và kỳ Đại hội cổ đông thường niên năm 2013, ông Đặng Văn Thành và con trai Đặng Hồng Anh chính thức không còn là Thành viên Hội đồng quản trị của Sacombank.

Tác hợp và chia ly trong vòng 20 năm từ 1991 đến 2012, ông Đặng Văn Thành đã để lại rất nhiều dấu ấn trong giới ngân hàng, tại Sacombank. Ra đi trong cuộc “thâu tóm” đình đám của ngành ngân hàng thời đó lại càng làm cho tên tuổi của doanh nhân Đặng Văn Thành được nhiều người nhắc tới.

Xây dựng đế chế TTC Group

Rời sacombank, ông Đặng Văn Thành về tập trung phát triển Thành Thành Công – doanh nghiệp gia đình. TTC Group đến nay hoạt động đa ngành nghề, trong đó:

Ở mảng giáo dục & du lịch, tháng 6/2022 trang chủ của TTC ghi nhận kết quả M&A: Trường Đại học Yersin Đà Lạt và Trường THPT Yersin Đà Lạt chính thức là thành viên mới trong hệ sinh thái của Tập đoàn TTC.

“Mang” Đại học Yersin Đà Lạt “về nhà”, không chỉ mảng giáo dục của TTC “thêm sức mạnh”, mà nếu nhìn theo một hướng khác, quỹ đất của TTC lại tăng thêm đáng kể. Với lợi thế nắm giữ thêm ngành du lịch trong tay, việc kết hợp du lịch, tham quan liên quan trường học sẽ nằm trong tầm tay khi các khu đất mà Đại học Yersin Đà Lạt đang quản lý nằm trong những khu vực “nóng” về du lịch của Đà Lạt.

Đối vớimảng bất động sản, TTC Land đang "đi lùi". Thông tin từ trang chủ TTC ghi nhận TTC Land đang quản lý quỹ đất hàng nghìn ha với 14.000 sản phẩm là căn hộ và nhà ở tại 20 dự án.

Về tình hình kinh doanh, TTC Land (SCR) đã công bố kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2023 với doanh thu giảm sút gần 70% so với cùng kỳ, còn 150 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế bốc hơi 95%, còn gần 6 tỷ đồng.

Tổng tài sản đạt xấp xỉ 10.300 tỷ đồng. Tổng nợ phải trả hơn 5.200 tỷ đồng trong đó vay nợ thuê tài chính tăng mạnh. Cụ thể, dư vay nợ thuê ngắn hạn 1.318 tỷ đồng (tăng 247 tỷ đồng so với đầu năm). Dư vay nợ thuê tài chính dài hạn 1.407 tỷ đồng (tăng 570 tỷ đồng so với đầu năm).

Mảng năng lượng, Điện Gia Lai cũng đang gánh nặng nợ: TTC đang quản lý hệ thống 15 nhà máy thuỷ điện, 9 nhà máy nhiệt điện từ bã mía và hệ thống điện mặt trời, điện gió.

Báo cáo tài chính của Điện Gia Lai (GEG) ghi nhận doanh thu 6 tháng đầu năm 2023 đạt 1.029 tỷ đồng, giảm 4,3% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế giảm gần một nửa, từ 212 tỷ đồng xuống còn 111 tỷ đồng.

Tổng tài sản công ty đạt hơn 16.300 tỷ đồng. Nợ phải trả 10.600 tỷ đồng. Trong đó dư vay nợ thuê tài chính ngắn hạn gần 696 tỷ đồng và dư vay nợ thuê tài chính dài hạn hơn 9.467 tỷ đồng – tổng vay nợ thuê tài chính hơn 10.100 tỷ đồng.

Mảng nông nghiệp của TTC chủ đạo là mía đường. Đế chế mía đường TTC sở hữu vùng nguyên liệu rộng 66.000ha trải dài 3 nước đông dương và 9 nhà máy đường tổng công suất hơn 37.500 tấn mía/ngày.

Báo cáo tài chính năm tài chính năm tài chính 2022-2023 của TTC Sugar (SBT) ghi nhận doanh thu đạt 24.476 tỷ đồng, tăng trưởngt 33,6% so với năm trước đó. Lợi nhuận sau thuế giảm 30% so với cùng kỳ, còn 610 tỷ đồng.

Tổng tài sản vượt mức 30.000 tỷ đồng. Tổng nợ phải trả duy trì mức 19.500 tỷ đồng, trong đó dư vay nợ thuê tài chính ngắn hạn hơn 11.000 tỷ đồng và dư vay nợ thuê tài chính dài hạn 659 tỷ đồng.

Gia đình doanh nhân Đặng Văn Thành – gia đình mía đường

Hiện nay trên thương trường, nhắc đến doanh nhân Đặng Văn Thành thông thường sẽ nhắc kèm “biệt danh” mà giới đầu tư vẫn thường gắn liền với tên ông là “ông vua mía đường”. Không chỉ vậy, cả gia đình ông đều gắn liền với Thành Thành Công và các biệt danh về mía đường.

Vợ ông Đặng Văn Thành – bà Huỳnh Bích Ngọc – là người đồng hành khởi nghiệp cùng ông Thành từ năm 1979 với xưởng sản xuất cồn nhỏ quy mô vốn 100 triệu đồng. Đến nay bà Huỳnh Bích Ngọc kiêm nhiệm nhiều vị trí trong “hệ sinh thái” TTC.

Bà Huỳnh Bích Ngọc - còn được đặt danh xưng Nữ hoàng mía đường

Những người con của ông Đặng Văn Thành và bà Huỳnh Bích Ngọc hầu hết đều tham gia điều hành tại những doanh nghiệp, công ty trong “hệ sinh thái TTC”. Nổi bật nhất trong số đó là 2 cái tên Đặng Huỳnh Ức My và Đặng Hồng Anh.

Vị thiếu gia Đặng Hồng Anh đã nổi tiếng trên thương trường nhiều năm, từng một thời “chinh chiến” cùng ông Đặng Văn Thành tại Sacombank. Khi rút lui tại ngân hàng này, ông về gắn bó sự nghiệp tại “hệ sinh thái” TTC, kiêm nhiệm và kinh qua nhiều chức vụ quan trọng tại Tập đoàn TTC, như DHC Corp hay Sacomreal... Vị thiếu gia nhà mía đường này còn được nhắc đến nhiều như một “cá mập” trong chuỗi chương trình Shark Tank. Ông Đặng Hồng Anh tham gia Shark Tank từ mùa thứ 2 và để lại nhiều dấu ấn trong các thương vụ đầu tư.

Ông Đặng Hồng Anh

Cũng nổi bật không kém anh trai Đặng Hồng Anh là nàng “công chúa mía đường” Đặng Huỳnh Ức My. Sinh năm 1981, bà Ức My có trong tay bằng Thạc sĩ Quản trị kinh doanh. Hiện tại bà đang là Chủ tịch HĐQT của Đầu tư Thành Thành Công (TTCG) và là Phó Chủ tịch của TTC Sugar. Hiện tại khối tài sản là các cổ phiếu trên sàn chứng khoán do bà Đặng Huỳnh Ức My nắm giữ có giá trị xấp xỉ 2.000 tỷ đồng.

Bà Đặng Huỳnh Ức My - còn được gọi với danh xưng Công chúa mía đường

Người em khác của ông Đặng Hồng Anh là ông Đặng Huỳnh Anh Tuấn, sinh năm 1991. Hiện tại ông đang là Thành viên HĐQT không điều hành tại Điện Gia Lai (GEG). Tên tuổi và sự nghiệp của vị doanh nhân trẻ tuổi này chưa được nhắc tới nhiều.

Khối tài sản gia đình doanh nhân Đặng Văn Thành đang nắm giữ

Nắm giữ hệ thống nhiều công ty con, công ty liên kết và đơn vị thành viên, nhưng ở trên sàn chứng khoán thì đế chế TTC chỉ liên quan đến một số ít doanh nghiệp, trong đó mảng mía đường là TTC Sugar (mã chứng khoán SBT); mảng năng lượng có Điện Gia Lai (GEG); và mảng bất động sản có Sacomreal (SCR).

Nếu xét giá trị các cổ phiếu của các doanh nghiệp trên sàn mà gia đình doanh nhân Đặng Văn Thành nắm giữ, con số cũng không hề nhỏ. Tuy nhiên báo cáo ghi nhận bản thân ông Đặng Văn Thành đã không còn nắm giữ cổ phần của bất cứ doanh nghiệp trên sàn nào. Chỉ những thành viên còn lại trong gia đình ông đang nắm giữ.

Bà Đặng Huỳnh Ức My sở hữu khối cổ phiếu SBT, SCR và GEG tổng giá trị khoảng 2.000 tỷ đồng.

Ông Đặng Hồng Anh đang sở hữu khoảng 40 triệu cổ phiếu SCR và hơn 9,7 triệu cổ phiếu STB tổng giá trị xấp xỉ 680 tỷ đồng.

Khối cổ phần của bà Huỳnh Bích Ngọc bao gồm cả SBT, SCR, GEG, TID.. tổng giá trị khoảng 1.400 tỷ đồng.

Chưa kể đến khối cổ phiếu trên sàn do các công ty thành viên nắm giữ, mà gia đình ông Đặng Văn Thành là những người sở hữu gián tiếp.