Israel không kích Syria sau khi chính quyền mới yêu cầu rút quân

Theo Al Jazeera, quân đội Israel ngày 25/2 tuyên bố đã tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu quân sự ở miền Nam Syria khiến ít nhất 2 người thiệt mạng, chỉ vài giờ sau khi chính quyền mới tại Damascus kêu gọi Israel rút khỏi các khu vực chiếm đóng.

Trong tuyên bố sau vụ tấn công, quân đội Israel cho biết hành động này nhằm đối phó với "sự hiện diện của các phương tiện và lực lượng quân sự ở phía Nam Syria", mà họ coi là "mối đe dọa" đối với an ninh quốc gia.

Theo tuyên bố của quân đội Israel, các cuộc tấn công nhắm vào “các trụ sở và kho vũ khí” của quân đội Syria, đồng thời khẳng định sự hiện diện của lực lượng này tại khu vực miền Nam là “mối đe dọa đối với công dân Israel”.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz, tuyên bố các cuộc không kích là một phần của “chính sách mới” nhằm đảm bảo miền Nam Syria được “phi quân sự hóa”. Ông cảnh báo bất kỳ lực lượng nào thiết lập sự hiện diện tại khu vực mà Israel coi là “vùng an ninh” đều sẽ bị tấn công.

Trước đó, trong bài phát biểu hôm 24/2, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nhấn mạnh yêu cầu “phi quân sự hóa hoàn toàn” miền Nam Syria. Phát biểu này và các cuộc không kích ngay sau đó đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ chính quyền Syria.

Tổng thống lâm thời Syria, Ahmed al-Shara, ngày 25/2 đã chủ trì một hội nghị nhằm thúc đẩy đồng thuận về tương lai chính trị và kinh tế của đất nước. Hội nghị kết thúc với tuyên bố lên án các cuộc tấn công của Israel và bác bỏ “những tuyên bố khiêu khích” của Thủ tướng Netanyahu.

Chính quyền Syria cáo buộc Israel vi phạm chủ quyền quốc gia và kêu gọi cộng đồng quốc tế gây sức ép để chấm dứt “các hành động xâm lược”.

Israel đã tiến hành các cuộc tấn công vào Syria từ trước khi chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad sụp đổ, với lý do ngăn chặn dòng vũ khí và tài chính từ Iran chuyển đến nhóm vũ trang Hezbollah tại Lebanon. Sau khi liên minh phiến quân do Ahmed al-Shara lãnh đạo lật đổ ông Assad và thành lập chính quyền mới, Israel tiếp tục chiếm giữ các khu vực gần biên giới chung và thực hiện nhiều đợt không kích nhắm vào các mục tiêu quân sự.

Theo Đài Quan sát Nhân quyền Syria, một tổ chức giám sát chiến tranh có trụ sở tại Anh, Israel đã tấn công Syria 16 lần từ đầu năm đến nay, trong đó chủ yếu là các cuộc không kích, cùng hai vụ tấn công trên bộ.

Trong nhiều tháng qua, giới lãnh đạo Israel tuyên bố duy trì lực lượng tại khu vực biên giới trong một vùng đệm do lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế giám sát. Tuy nhiên, tuyên bố gần đây về việc "phi quân sự hóa" miền Nam Syria được xem là động thái leo thang, làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong bài phát biểu gần đây nhấn mạnh rằng nước này sẽ không dung thứ cho sự hiện diện của lực lượng Syria tại ba tỉnh miền Nam gồm Quneitra, Dara'a và Sweida. Hôm 25/2, hãng thông tấn nhà nước Syria đưa tin về các cuộc biểu tình tại Sweida nhằm phản đối tuyên bố của Israel. Đài Quan sát Nhân quyền Syria cũng ghi nhận các cuộc biểu tình tương tự tại hai tỉnh còn lại trong ngày 24-25/2.

Israel đã chiếm đóng một số làng biên giới của Syria sau khi chính quyền Assad bị lật đổ, tuyên bố đây là "biện pháp tạm thời" nhằm bảo vệ an ninh. Tuy nhiên, các cuộc tấn công vẫn tiếp diễn trong suốt tháng 1 và 2, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ một cuộc chiếm đóng quân sự kéo dài.

Chính quyền Tổng thống lâm thời al-Shara của Syria hiện tìm cách thành lập một quân đội quốc gia để hợp nhất nhiều lực lượng dân quân tại Syria.

Tuy nhiên, một số nhóm vũ trang phản đối việc gia nhập và vẫn kiểm soát các khu vực có giá trị chiến lược như đất nông nghiệp và mỏ dầu. Giới quan sát cho rằng các động thái của Israel có thể làm trầm trọng thêm chia rẽ nội bộ và cản trở tiến trình thống nhất quốc gia.

Trước diễn biến này, Liên Hợp Quốc và một số quốc gia thành viên cáo buộc Israel vi phạm lệnh ngừng bắn kéo dài hàng thập kỷ với Syria, khi liên tục điều động quân vào vùng đệm được thiết lập theo nghị quyết Hội đồng Bảo an sau cuộc chiến giữa hai nước năm 1974.

Tham khảo Reuters, Al Jazeera

>> Nga chuyển nhiều vũ khí chiến lược từ Syria đến Libya