Loài cá 'thơm mùi quế' gây sốt thị trường, giá gần 200.000 đồng/kg vẫn khan hiếm

Theo tìm hiểu, cá quế có tên khoa học Tinca tinca L (cá Tench), thuộc họ Cá chép (Cyprinidae), phân bố chủ yếu ở vùng nước ngọt châu Âu và Tây Á.

Điểm đặc biệt làm nên tên gọi “cá quế” đến từ môi trường sinh sống tự nhiên: khi sống ở những con suối gần rừng quế, lá quế rụng xuống, tinh dầu thấm vào nước, tác động vào mô thịt, tạo nên hương thơm thoang thoảng như gia vị quế – điều hiếm thấy ở các loài cá nước ngọt khác.
Hình dáng đẹp mắt, hương vị khác biệt

Cá quế có thân thon, vảy sáng óng vàng, ngoại hình được nhận xét giống cá mè nhưng da dày hơn. Thịt cá dày, trắng, dai nhẹ, không hề tanh, ít xương dăm, phù hợp chế biến nhiều món như hấp xì dầu, chiên, nướng, kho hay làm lẩu.

Nhờ hàm lượng đạm cao, ít mỡ và giàu các khoáng chất như canxi, magie, kali, selen, cá quế được xem là thực phẩm tốt cho người lớn tuổi, trẻ em và phụ nữ mang thai. Đây cũng là lý do món cá này nhanh chóng lọt vào thực đơn của nhiều nhà hàng cao cấp.
Theo các tiểu thương chuyên bán thủy sản đặc sản, cá quế không có sẵn hàng ngày; thị trường chỉ có cá theo từng đợt, mỗi đợt cách nhau 5–7 ngày tùy nguồn cung.

Giá bán hiện dao động khoảng 180.000 đồng/kg, tăng giảm theo mùa, vùng khai thác và chất lượng đàn cá.

Tại nhiều nhà hàng đặc sản miền Bắc, cá quế hấp xì dầu là món được ưa chuộng nhất vì giữ nguyên được mùi thơm tự nhiên của thịt cá.

Đa dạng cách chế biến

Các nghiên cứu dinh dưỡng ghi nhận cá quế chứa protein chất lượng cao; Vitamin tổng hợp, niacin; Khoáng chất thiết yếu: canxi, kali, magie, selen.

Trong Đông y, cá quế được xếp vào nhóm thực phẩm tính bình, vị ngọt, không độc, có tác dụng bổ khí huyết, hỗ trợ tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu dưỡng chất.
Nhờ thịt dai, ít tanh, cá quế dễ biến tấu thành nhiều món như hấp xì dầu – giữ nguyên độ ngọt và hương thơm; Chiên giòn, nướng – mang lại độ giòn và mùi thơm hấp dẫn; Kho cà chua, nấu lẩu, nấu canh chua – đậm đà, không bị nát thịt.

Một số địa phương còn gọi loài cá này là “cá mồm hếch”, gắn liền với bữa cơm gia đình và các dịp đãi khách.
Mặc dù có giá trị kinh tế lớn, cá quế lại khó nuôi do yêu cầu nước sạch, giàu oxy, ít biến động nhiệt độ. Nhiệt độ lý tưởng là 18–20°C, trên 35°C cá dễ stress, giảm ăn, tỷ lệ chết tăng mạnh. Đây là rào cản đối với các vùng khí hậu nóng vào mùa hè.

Trong những năm gần đây, việc chủ động nguồn giống và hoàn thiện quy trình nuôi tại vài địa phương đã mở ra cơ hội nhân rộng mô hình. Tuy vậy, để phát triển bền vững, ngành thủy sản cần hướng dẫn kỹ thuật nuôi chuẩn; Đầu tư công nghệ phù hợp sinh thái loài; Mở rộng mạng lưới tiêu thụ, xây dựng thương hiệu đặc sản.

Với giá trị kinh tế cao, hương vị độc đáo và nhu cầu tiêu thụ ngày càng tăng, cá quế được kỳ vọng trở thành một trong những loài thủy sản đặc sản nổi bật của Việt Nam trong những năm tới.