Loài cây quý hiếm chỉ có duy nhất ở Việt Nam: Tuổi thọ lên đến 1.000 năm, được coi như ‘bảo vật sống’ của rừng già Việt Nam

Việt Nam là quê hương của nhiều loài cây quý hiếm, trong đó có thông hai lá dẹt, một loài thông cổ độc nhất chỉ có tại đất nước chúng ta.

Theo Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, thông hai lá dẹt (Pinus krempfii H.Lec ) là loài thông đặc hữu của Việt Nam. Theo tiêu chuẩn phân loại của Sách đỏ Việt Nam, loài này được xếp vào cấp V (Vulnerable) - sẽ nguy cấp (có thể bị đe dọa tuyệt chủng); và theo tiêu chuẩn IUCN được xếp vào cấp EN (Endanger) - nguy cấp.

Loài cây này sinh trưởng chậm và có phân bố hẹp, chủ yếu tập trung ở Lâm Đồng (Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà, huyện Lạc Dương), Khánh Hòa (khu vực Khánh Vĩnh, khu bảo tồn thiên nhiên Hòn Bà) và Đắk Lắk (Chư Yang Sin). Thông hai lá dẹt thường sống ở độ cao từ 1.200 đến 2.000m và có tốc độ tăng trưởng rất chậm, chỉ khoảng 1mm đường kính mỗi năm. Những cây lớn có thể đạt đường kính lên tới 2,5m, tương đương với tuổi đời khoảng 1.000 năm.

Là một nguồn gen quý giá, thông hai lá dẹt đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì đa dạng sinh học và bảo tồn hệ sinh thái rừng. Tuy nhiên, nạn khai thác rừng bừa bãi và tác động từ biến đổi khí hậu đã đẩy loài cây này vào nguy cơ tuyệt chủng.

Một cá thể thông hai lá dẹt cực kỳ quý hiếm, có tuổi đời lên tới 1.100 năm, hiện đang được bảo tồn tại Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà (huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng). Người dân bản địa K'Ho, Lạch và Cil coi cây này là “cây thần linh” và giữ gìn nó một cách cẩn thận. Với chu vi gốc lên đến 7,3m, cần tới bảy người mới ôm trọn được thân cây. Hệ rễ đồ sộ của nó lan rộng, tạo thành những hang hốc bí ẩn bên dưới, trong khi lớp mùn dày hàng mét phản ánh sự lâu đời và phong phú của loài cây này.

Ngoài thông hai lá dẹt, Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà còn là nơi sinh sống của khoảng 2.077 loài thực vật có mạch, 131 loài thú, 304 loài chim, 15 loài hạt trần và 302 loài lan. Đây cũng là một trong 221 vùng chim quan trọng của thế giới, nằm trong vùng lõi của ASEAN dự trữ sinh quyển thế giới Langbiang và được công nhận là một Vườn Di sản ASEAN.

Hiện tại, Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà đang triển khai các phương án quản lý rừng bền vững và phát triển du lịch sinh thái. Những phương án này không những tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch mà còn gắn kết lợi ích của cộng đồng, giúp người dân tộc thiểu số bản địa cùng tham gia và hưởng lợi từ tài nguyên thiên nhiên phong phú.

>> ‘Hồi sinh’ loài cây quý hiếm bậc nhất thế giới từ hạt giống nghìn năm tuổi ở sa mạc