Một nguyên liệu ngoại nhập tăng giá 170% khiến ngành F&B Việt chao đảo
Từ một trào lưu “mạng xã hội”, matcha nay đã chuyển thành một trong những nhân tố định hình thực đơn của hàng nghìn quán cà phê, chuỗi trà sữa và các nhà sản xuất hàng tiêu dùng ở Việt Nam.
Một báo cáo ngành được trích dẫn gần đây cho thấy quy mô thị trường matcha tại Việt Nam năm 2025 ước đạt khoảng 340 triệu USD. Tốc độ tăng trưởng được dự báo có thể chạm mốc nửa tỷ USD trong vài năm tới.
Trên sàn thương mại điện tử, dữ liệu từ Metric.vn chỉ ra từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025, doanh số các sản phẩm liên quan đến matcha đạt khoảng 226,4 tỷ đồng, với hàng triệu sản phẩm được bán ra. Riêng bột matcha dùng pha chế chiếm phần lớn doanh thu.
Nhiều bạn trẻ chấp nhận trả 140.000–150.000 đồng cho một ly matcha tại quán, hoặc mua bột matcha cao cấp về pha tại nhà. Khảo sát hoạt động trong ngành cũng cho thấy khách hàng sẵn sàng chi thêm để đổi lấy nguyên liệu “xịn” hơn, tạo dư địa cho các sản phẩm cao cấp nhưng đồng thời làm gia tăng rủi ro khi giá gốc biến động.
Nguyên nhân quyết định đến đợt tăng giá matcha hiện nay là nguồn cung nguyên liệu. Lá tencha dùng xay thành matcha bị ảnh hưởng nghiêm trọng do thời tiết bất lợi ở các vùng trồng chính của Nhật Bản. Phiên đấu giá tencha ở Kyoto vào mùa xuân đã chứng kiến mức giá trung bình lên đến 8.235 yên/kg, tương đương mức tăng gần 170% so với cùng kỳ. Nông dân Nhật Bản đang nỗ lực chuyển đổi diện tích và áp dụng kỹ thuật mới, nhưng chu kỳ sinh trưởng kéo dài khiến nguồn cung khó phục hồi trong ngắn hạn.
Áp lực chi phí đầu vào buộc khoảng 45% doanh nghiệp F&B tại Việt Nam nâng giá bán trong nửa đầu 2025, trong đó matcha là một trong những nguyên liệu bị ảnh hưởng nặng. Với nhóm khách hàng bình dân và trung cấp, việc tăng giá dễ dẫn đến mất khách. Điều này buộc nhà hàng, quán cà phê phải cân nhắc các chiến lược tăng giá từng phần, thu hẹp định lượng, hoặc chuyển sang nguyên liệu thay thế.
Để giảm phụ thuộc vào matcha Nhật, nhiều đơn vị tại Việt Nam bắt đầu thử nghiệm matcha từ Đài Loan và Quý Châu (Trung Quốc). Các nguồn này thường có giá rẻ hơn đáng kể, giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí nhưng cũng đặt ra câu hỏi về chất lượng và nhận diện thương hiệu. Sự mở rộng sản xuất matcha ở Trung Quốc đang là một thực tế mà chuỗi cung ứng toàn cầu phải ghi nhận.
