Một quốc gia chế tạo chip nhỏ bằng móng tay nhưng mạnh gấp 10.000 lần, rút ngắn nghìn năm khám phá vũ trụ
Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một đột phá công nghệ gây chú ý toàn cầu đó là con chip quang học có kích thước chỉ bằng móng tay nhưng có khả năng lập bản đồ tới 5.600 ngôi sao chỉ trong vài giây, một nhiệm vụ mà trước đây nhân loại phải mất hàng nghìn năm mới hoàn thành.
Được phát triển tại Đại học Thanh Hoa, con chip mang tên Yuheng (còn gọi là Rafael) có thể phân tích ánh sáng theo thời gian thực với độ chính xác cao chưa từng có, vốn chỉ xuất hiện ở những thiết bị quang học cỡ lớn trong phòng thí nghiệm.
Theo nhóm nghiên cứu, Yuheng cho hình ảnh sắc nét hơn gấp 100 lần so với các thiết bị chụp thông thường và có thể phân biệt những màu sắc chỉ chênh nhau chưa tới 0,1 nanomet. Nhờ khả năng này, chip mở ra nhiều ứng dụng tiềm năng trong các lĩnh vực khoa học vật liệu, y học và thiên văn học.
Các tác giả cho biết phương pháp chụp ảnh siêu quang phổ nhanh, hiệu suất cao và dễ tích hợp của Yuheng có thể rút ngắn thời gian lập bản đồ thiên hà từ hàng nghìn năm xuống chỉ còn chưa đầy một thập kỷ.
Bước tiến lớn nhất của Yuheng là khắc phục được hạn chế cố hữu của các thiết bị quang học truyền thống. Trước đây, việc tách phổ ánh sáng để nghiên cứu thường khiến thiết bị mất nhiều cường độ sáng, trở nên cồng kềnh và kém hiệu quả. Giờ đây, Yuheng không chỉ duy trì được cường độ ánh sáng mà còn nâng cao khả năng quan sát gấp từ 100 đến 10.000 lần so với các kính quang phổ thiên văn hàng đầu thế giới.
Tiềm năng ứng dụng của Yuheng được đánh giá rất lớn. Trong lĩnh vực y học, chip có thể phân tích mô sinh học không xâm lấn để phát hiện sớm các bệnh lý. Trong nông nghiệp và môi trường, các thiết bị bay không người lái trang bị chip này có thể theo dõi chất lượng đất, nguồn nước và phát hiện ô nhiễm. Với các phương tiện tự hành, Yuheng giúp hệ thống nhận diện mặt đường, biển báo và vật cản với độ chính xác cao ngay cả trong điều kiện ánh sáng phức tạp.
Trong lĩnh vực thiên văn, nhóm nghiên cứu dự kiến thử nghiệm Yuheng trên kính viễn vọng Gran Telescopio Canarias tại Tây Ban Nha, kính quang học đơn lớn nhất thế giới nhằm phục vụ việc quan sát các vì sao, thiên hà, vật chất tối và hố đen.
Hiện công nghệ này vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện. Các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu để nâng cao độ ổn định và khả năng tích hợp của chip trước khi đưa vào ứng dụng rộng rãi.
Con chip Yuheng được kỳ vọng sẽ thay đổi cách con người quan sát vũ trụ, thu nhỏ những “cỗ máy khổng lồ” thành công cụ tinh vi chỉ gọn trong lòng bàn tay.
(Theo Interesting Engineering)
