Ngôi chùa hơn 500 tuổi được mệnh danh là cổ tự linh thiêng nhất Thủ đô, tọa lạc giữa trung tâm phố cổ, được chọn làm nơi cung nghinh xá lợi Đức Phật ở Hà Nội
Ngôi chùa này còn là trụ sở của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam – nơi tổ chức nhiều hoạt động Phật sự trọng đại.
Tọa lạc tại số 73 phố Quán Sứ, phường Trần Hưng Đạo, quận Hoàn Kiếm, chùa Quán Sứ là một trong những ngôi chùa cổ kính và linh thiêng bậc nhất của Thủ đô Hà Nội. Với lịch sử hơn 500 năm, ngôi chùa không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của Phật tử mà còn là biểu tượng văn hóa, kiến trúc và tâm linh tiêu biểu của mảnh đất nghìn năm văn hiến.
Chùa được xây dựng từ thế kỷ XVI, dưới triều vua Lê Thế Tông. Ban đầu, nơi đây vốn là một “quán” – tức trạm tiếp đón – dành riêng cho sứ thần đến từ các quốc gia Phật giáo như Chiêm Thành và Ai Lao (tức Lào ngày nay) khi sang triều cống. Do phần lớn sứ thần đều sùng đạo Phật, triều đình đã cho xây thêm một ngôi chùa trong khuôn viên Quán Sứ để họ có nơi hành lễ, tụng kinh. Trải qua biến thiên của thời gian, khu nhà đón sứ đã không còn, nhưng ngôi chùa vẫn được gìn giữ và phát triển, trở thành điểm đến linh thiêng, nơi tu hành và hành lễ của người dân Thăng Long xưa và Hà Nội ngày nay.
Kiến trúc chùa mang đậm dấu ấn đình chùa truyền thống Bắc Bộ, với mái ngói vảy cá đỏ tươi, cổng tam quan bề thế và hệ thống hoa văn, họa tiết chạm khắc tinh xảo. Bố cục không gian được sắp xếp hài hòa, gồm tiền đường thờ Phật, hậu đường thờ Thiền sư Nguyễn Minh Không – một vị cao tăng lỗi lạc thời nhà Lý. Bên cạnh các công trình chính, chùa còn có nhà tổ, nhà khách cùng nhiều hạng mục phụ trợ, tạo nên một quần thể kiến trúc trang nghiêm, ấm cúng mà vẫn rộng mở đón tiếp tăng ni, Phật tử và du khách thập phương.
Không chỉ nổi bật về mặt kiến trúc, chùa Quán Sứ còn giữ vai trò đặc biệt trong lịch sử Phật giáo Việt Nam. Năm 1934, nơi đây chính thức trở thành trụ sở của Hội Phật giáo Bắc Kỳ. Tám năm sau, vào năm 1942, chùa tiếp tục được chọn làm trụ sở Trung ương Hội Phật giáo Việt Nam. Hiện nay, chùa là trụ sở của Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam – nơi tổ chức nhiều hoạt động Phật sự trọng đại, đồng thời là trung tâm hành hương lớn của tín đồ cả nước.
Không gian yên bình, kiến trúc cổ kính và giá trị văn hóa sâu sắc khiến chùa Quán Sứ trở thành điểm đến tâm linh quen thuộc không chỉ với Phật tử mà còn với đông đảo du khách trong và ngoài nước. Vào các dịp lễ lớn như Phật đản, Vu Lan, chùa thường đón hàng nghìn lượt người đến chiêm bái, cầu an, tìm về cội nguồn tâm linh giữa lòng đô thị nhộn nhịp.
Gần đây, chùa Quán Sứ tiếp tục khẳng định vị thế đặc biệt khi được chọn làm điểm dừng chân trong hành trình cung nghinh xá lợi Đức Phật nhân dịp Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc 2025. Theo thông tin từ Ban tổ chức, sáng ngày 13/5, Xá lợi Phật đã được cung tiễn từ chùa Bà Đen đến Hà Nội và chính thức tôn trí tại chùa Quán Sứ. Dự kiến, vào lúc 15h cùng ngày, xá lợi sẽ được cung nghinh từ sân bay quốc tế Nội Bài, qua các tuyến đường chính như cầu Nhật Tân, Võ Chí Công, Đào Tấn, Trần Nhân Tông, Lê Duẩn, Kim Mã, Trần Bình Trọng, đến Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô trước khi an vị tại chùa.
Đến 18h, nghi lễ cung rước xá lợi Đức Phật tiếp tục được tổ chức trang trọng trên các tuyến phố trung tâm quanh hồ Hoàn Kiếm như Lý Thường Kiệt, Hàng Bài, Đinh Tiên Hoàng, Lê Thái Tổ, Bà Triệu… rồi quay trở về chùa Quán Sứ. Xá lợi sẽ được tôn trí tại tầng 1 hội trường để tăng ni, Phật tử và người dân chiêm bái. Thời gian mở cửa dành cho khách viếng từ 7h đến 21h30 trong các ngày 14, 15 và 16/5.
Ảnh: Sưu tầm nhiều nguồn
