Người dân ồ ạt rút tiết kiệm để mua vàng: Chuyện gì đang xảy ra ở nền kinh tế số 1 Đông Nam Á?
Các hộ gia đình Indonesia ước tính đang nắm giữ khoảng 1.800 tấn vàng, nhiều người cất trữ ngay tại nhà, trong khi giới nhà giàu thường gửi vàng tại các ngân hàng chuyên biệt ở Singapore.
Ở Indonesia, quốc gia sản xuất vàng lớn thứ tám thế giới, kim loại quý đang dần trở thành một phần quen thuộc trong danh mục đầu tư của người dân – từng miếng vàng nhỏ, từng chiếc vòng, sợi dây chuyền đều được xem là “tài sản trú ẩn” trong bối cảnh bất ổn ngày càng gia tăng.
Vàng không chỉ dành cho giới giàu
Tại cửa hàng “I Love Emas” (Tôi Yêu Vàng) ở thủ đô Jakarta, một miếng vàng 1 gram đang được bán với giá khoảng 1,7 triệu rupiah (102 USD). Vàng không còn là đặc quyền của giới thượng lưu: Nhiều người dân bình thường trích một phần lương hàng tháng để mua từng miếng vàng nhỏ, trong khi người khác chọn trang sức vàng – vừa làm đẹp, vừa tích trữ tài sản, đồng thời là món quà giá trị trong đám cưới và các dịp trọng đại.
Nhờ nguồn cung dồi dào – Indonesia xếp thứ 8 toàn cầu và thứ 3 châu Á (sau Trung Quốc và Kazakhstan) về sản lượng vàng – việc tiếp cận kim loại quý ở nước này tương đối dễ dàng.
Nhớ lại, cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1998 đã trở thành dấu mốc đau khổ cho Indonesia. Đồng rupiah rơi từ hơn 2.000 xuống chỉ còn khoảng 16.800 rupiah đổi 1 USD vào tháng 6/1998.
Syamsul Hidayat, 36 tuổi, giảng viên ở Surabaya (Đông Java), cho biết anh đã xem vàng là kênh đầu tư chính từ lâu. Theo anh, vàng ít rủi ro hơn so với quỹ đầu tư, cổ phiếu hay trái phiếu. Cha mẹ anh từng chứng minh điều đó: Trong khủng hoảng 1998, họ dùng tiền lời từ vàng để trang trải học phí cho anh.
Tỷ giá Indonesia hiện quanh mức 16.500 rupiah đổi 1 USD, trong khi giá vàng trong nước leo thang kỷ lục. Ngày 11/9, vàng của công ty khai khoáng quốc doanh Aneka Tambang đã chạm mức hơn 2 triệu rupiah/gram, cao nhất từ trước tới nay.
Làn sóng mua vàng bùng nổ
Tại Blok M, khu mua sắm sầm uất ở Nam Jakarta, Fikri Fernanda, 27 tuổi, người phụ trách cửa hàng vàng gia đình, cho biết lượng khách tăng mạnh kể từ cuối năm ngoái: “Nhiều người kỳ vọng giá vàng sẽ tiếp tục tăng vì tình hình bất ổn. Họ bán USD để mua vàng, hoặc rút tiền tiết kiệm để mua”, anh giải thích, đồng thời cho biết xung đột leo thang ở Trung Đông càng thúc đẩy nhu cầu.
Các hộ gia đình Indonesia ước tính đang nắm giữ khoảng 1.800 tấn vàng, nhiều người cất trữ ngay tại nhà, trong khi giới nhà giàu thường gửi vàng tại các ngân hàng chuyên biệt ở Singapore.
Để chặn dòng chảy vàng ra nước ngoài, tháng 2 vừa qua, Chính phủ nước này đã ra mắt những “ngân hàng vàng” đầu tiên. Tổng thống Prabowo Subianto cảnh báo: “Vàng khai thác trong nước đang bị đưa ra nước ngoài”.
Một trong những doanh nghiệp đầu tiên được cấp phép hoạt động ngân hàng vàng là Pegadaian, công ty cầm đồ quốc doanh.
Kadek Eva Suputra, Giám đốc khối kinh doanh vàng của Pegadaian, cho biết dịch vụ được ưa chuộng nhất hiện nay là gửi vàng. Tính đến cuối tháng 2/2025, Pegadaian đã tích lũy được hơn 1,3 tấn vàng ký gửi kể từ khi ngân hàng vàng của công ty được khánh thành. Toàn bộ lượng vàng gửi đến nay đều thuộc về khách hàng cá nhân; tuy nhiên công ty đang mở rộng dịch vụ cho khách hàng doanh nghiệp.
“Nhiều khách hàng doanh nghiệp đã bày tỏ quan tâm tới sản phẩm gửi vàng. Chúng tôi dự kiến sẽ triển khai dịch vụ này cho doanh nghiệp trong quý IV/2025”, ông nói.
Suputra tin tưởng vào triển vọng của mô hình ngân hàng vàng: “Người Indonesia ngày càng nhận ra tiềm năng của vàng như một tài sản trú ẩn an toàn nhờ sự ổn định giá cả. Giá vàng tăng sẽ càng khiến nhiều người nhận thấy ưu thế của vàng so với các kênh đầu tư khác”, ông nhấn mạnh.
