Nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy, rút vốn với tốc độ không tưởng: Chuyện gì đang xảy ra ở nền kinh tế số 1 Đông Nam Á?

Biến động chính trị đang tạo ra sự phân hóa mạnh trong dòng vốn đầu tư tại Đông Nam Á. Trong khi Indonesia chứng kiến đợt rút vốn tồi tệ nhất trong nhiều tháng, thị trường Thái Lan - vốn từng bị "ghẻ lạnh" - lại bắt đầu thu hút sự quan tâm trở lại của các quỹ đầu tư.

Số liệu mới nhất cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài đã rút 653 triệu USD khỏi thị trường chứng khoán Indonesia chỉ trong tháng này - mức bán tháo mạnh nhất kể từ tháng 4. Nguyên nhân được cho là do các cuộc biểu tình bạo lực và việc Tổng thống Joko Widodo đột ngột thay thế Bộ trưởng Tài chính, khiến giới đầu tư lo ngại về tính ổn định chính trị của nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á.

Ngược lại, thị trường chứng khoán Thái Lan - vốn chìm trong khủng hoảng kéo dài - đang cho thấy những tín hiệu tích cực. Các quỹ đầu tư uy tín như Aberdeen Investments, Gama Asset Management và Valverde Investment Partners đều đánh giá cao tiềm năng của thị trường này trong thời gian tới. Đáng chú ý, làn sóng rút vốn kéo dài của các quỹ nước ngoài tại Thái Lan cũng đã có dấu hiệu chậm lại.

Sự thay đổi này phản ánh bức tranh đầu tư mới tại Đông Nam Á, nơi từng được biết đến với sự ổn định tương đối của Indonesia và tình trạng bất ổn chính trị thường xuyên ở Thái Lan. Giờ đây, vai trò này đang có xu hướng đảo ngược.

Ông Xin-Yao Ng, Giám đốc quỹ Aberdeen Investments, nhận xét: "Thái Lan đang dần ổn định trở lại sau khi nội các mới được thành lập, còn Indonesia lại đi theo chiều hướng ngược lại - từ xấu trở nên tệ hơn". Ông cũng tiết lộ đang tăng tỷ trọng đầu tư của quỹ vào Thái Lan trong khi duy trì mức đầu tư thấp tại Indonesia.

Thị trường Thái Lan vẫn còn triển vọng

Động lực chính tạo nên làn sóng lạc quan tại Thái Lan chính là quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ. Thủ tướng mới Anutin Charnvirakul - một chính trị gia theo đường lối bảo thủ được bầu sau khi người tiền nhiệm bị phế truất vì bê bối đạo đức - đang nghiên cứu khôi phục chương trình hỗ trợ tài chính thời COVID-19 nhằm kích thích tiêu dùng.

Những tín hiệu tích cực này đã được thị trường phản ánh rõ nét. Theo MarketWatch, đồng baht đã tăng giá khoảng 2% so với USD trong tháng này, trở thành đồng tiền châu Á có mức tăng mạnh nhất.

Chỉ số SET cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng hơn 4% trong tháng 9, đạt đỉnh cao nhất trong 7 tháng qua. Đồng thời, tốc độ bán tháo của các nhà đầu tư nước ngoài đã giảm đáng kể - từ 670 triệu USD trong tháng 8 xuống chỉ còn 21 triệu USD trong tháng 9.

Ông Prakit Siriwattanakage, Giám đốc điều hành Merchant Partners Asset Management, dự báo tâm lý lạc quan có thể đẩy chỉ số SET lên 1.340 điểm vào cuối năm. "Dòng vốn đổ vào thị trường chứng khoán cũng sẽ hỗ trợ đồng baht tăng giá", ông nhấn mạnh.

Tương tự, ông John Foo - người sáng lập Valverde Investment Partners - đánh giá cao tình hình tài chính tương đối vững mạnh của Thái Lan, tạo điều kiện thuận lợi cho các chính sách kích thích kinh tế nhắm vào những lĩnh vực cần hỗ trợ. Ông cũng lưu ý rằng cổ phiếu Thái Lan hiện đang có mức định giá hấp dẫn sau các đợt bán tháo trước đó.

"Đây chính là cơ hội vàng để Thái Lan tăng cường vị thế trong bối cảnh tình hình chính trị và kinh tế đang được cải thiện", ông Foo khẳng định.

Tương lai bất định của Indonesia

Trong khi Thái Lan đang thu hút sự chú ý tích cực, Indonesia lại vẽ nên một bức tranh hoàn toàn trái ngược. Quyết định đột ngột của Tổng thống Prabowo Subianto thay thế Bộ trưởng Tài chính Sri Mulyani Indrawati bằng ông Purbaya Yudhi Sadewa đã gây chấn động mạnh trên thị trường tài chính.

Bà Indrawati từng được giới đầu tư quốc tế kính trọng gọi bằng cái tên “Bà đầm thép của Indonesia” - như một biểu tượng của kỷ luật tài khóa, trong khi người kế nhiệm vẫn còn là "ẩn số" đối với nhiều nhà đầu tư.

"Indonesia đang trải qua giai đoạn bất ổn kinh tế gia tăng", Jason DeVito, Giám đốc danh mục đầu tư tại Federated Hermes, nhận định. Ông cảnh báo rằng những thay đổi nhân sự này "sẽ tạo ra sự bất ổn nhất định, đặc biệt khi xét đến vai trò quan trọng của bà Sri trong việc xây dựng uy tín về kỷ luật tài chính của đất nước".

Trước đó, Chính phủ Indonesia đã triển khai gói bơm thanh khoản 200.000 tỷ rupiah (tương đương 12 tỷ USD) vào hệ thống ngân hàng nhằm thúc đẩy cho vay và tăng trưởng. Số tiền này được rút từ khoản dự trữ 400.000 tỷ rupiah tích lũy từ việc tiết kiệm chi tiêu trong quá khứ.

Tuy nhiên, những lo ngại về định hướng tài khóa đã âm ỉ trong nhiều tháng, đặc biệt khi Tổng thống Prabowo thúc đẩy các chính sách mang tính dân túy như chương trình bữa trưa miễn phí tại trường học.

Chuyên gia John Foo từ tổ chức đầu tư Valverde Investment Partners đánh giá thẳng thắn: "Nền kinh tế Indonesia nhìn chung vẫn còn yếu, và gói kích thích một lần này chỉ mang lại sự cứu trợ ngắn hạn".

Những lo ngại về tình hình tài chính Indonesia đã được thị trường phản ánh rõ nét. Đường cong lợi suất trái phiếu - khoảng cách giữa trái phiếu 2 năm và 10 năm - đang dao động gần mức dốc nhất trong hơn 2 năm.

Đồng rupiah cũng chịu áp lực lớn, giảm hơn 1,5% so với USD trong năm nay, trở thành đồng tiền có hiệu suất kém thứ hai châu Á, chỉ sau rupee Ấn Độ.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Purbaya đang nỗ lực hết sức để giành được niềm tin từ giới đầu tư từ khi được bổ nhiệm. Chỉ vài ngày sau khi công bố gói hỗ trợ 12 tỷ USD cho các ngân hàng nhà nước, ông đã tuyên bố sẵn sàng "bổ sung thêm nếu cần thiết".

Ngân hàng Trung ương Indonesia cũng được kêu gọi hỗ trợ thông qua cơ chế "chia sẻ gánh nặng" nhằm thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, các quỹ đầu tư nước ngoài vẫn tỏ ra hoài nghi.

"Chính phủ Indonesia vẫn còn nhiều điều phải chứng minh", ông Ng từ Aberdeen Investments nhận xét. "Thực tế, tôi đã chuyển hướng đầu tư sang Thái Lan bằng cách thu lợi nhuận từ các thị trường đắt đỏ hơn như Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan".

Tham khảo South China Morning Post (SCMP)