Nhà đầu tư nước ngoài tháo chạy, rút vốn với tốc độ không tưởng: Chuyện gì đang xảy ra ở nền kinh tế số 1 Đông Nam Á?

Khối ngoại ồ ạt tháo chạy khỏi nền kinh tế số 1 Đông Nam Á: 4 ngày rút hơn 26.000 tỷ đồng

Theo Ngân hàng Indonesia (BI) – ngân hàng Trung ương của quốc gia này, các nhà đầu tư nước ngoài đã rút 16,61 nghìn tỷ rupiah (tương đương 1 tỷ USD, tức hơn 26.351 tỷ đồng) khỏi thị trường tài chính Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á trong giai đoạn 4 ngày từ ngày 13 - 16/10, trong đó lượng rút mạnh nhất đến từ trái phiếu Chính phủ (SBN).

Ông Ramdan Denny Prakoso, Trưởng Ban Truyền thông của BI cho biết dòng vốn rút ra bao gồm 11,9 nghìn tỷ rupiah từ trái phiếu Chính phủ, 1,09 nghìn tỷ rupiah từ cổ phiếu và 3,62 nghìn tỷ rupiah từ chứng khoán rupiah của Ngân hàng Indonesia (SRBI).

“Dựa trên giao dịch từ ngày 13 – 16/10, khối ngoại ghi nhận lượng bán ròng 16,61 nghìn tỷ rupiah, bao gồm 1,09 nghìn tỷ rupiah ở cổ phiếu, 11,90 nghìn tỷ rupiah ở trái phiếu Chính phủ và 3,62 nghìn tỷ rupiah ở SRBI”, ông Ramdan cho biết trong thông cáo chính thức đưa ra hôm 18/10.

Dữ liệu của BI cho thấy, tính từ ngày 1/1 – 16/10/2025, tổng dòng vốn nước ngoài rút khỏi Indonesia đạt 166,7 nghìn tỷ rupiah (khoảng 10 tỷ USD), bao gồm: 51,24 nghìn tỷ rupiah từ việc bán ròng cổ phiếu, 132,75 nghìn tỷ rupiah từ việc rút vốn khỏi SRBI và mua ròng 17,28 nghìn tỷ rupiah trái phiếu Chính phủ.

Tính đến ngày 16/10, lợi suất trái phiếu Chính phủ Indonesia kỳ hạn 10 năm ở mức 5,94%, trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm xuống 3,975%, phản ánh sự thay đổi trong tâm lý của nhà đầu tư toàn cầu.

Vì đâu nên nỗi?

Một số nguyên nhân chính giải thích vì sao khoảng 1 tỷ USD vốn ngoại đã rút khỏi thị trường tài chính của Indonesia trong tuần vừa qua:

1. Lợi suất trái phiếu Mỹ tăng và dòng vốn quay khỏi các thị trường mới nổi

Khi lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ tăng lên, hoặc lợi thế lợi suất của các thị trường mới nổi giảm đi, nhà đầu tư thường tái cơ cấu để hưởng lợi suất cao hơn và rủi ro thấp hơn. Ví dụ: lợi suất trái phiếu Chính phủ Indonesia kỳ hạn 10 năm khoảng 5,94%. Trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm là 3,975%.

Điều này làm giảm sức hấp dẫn của các công cụ tài chính tại Indonesia, khiến vốn ngoại rút ra.

2. Triển vọng kinh tế và tăng trưởng bị đánh giá thấp

Kinh tế Indonesia đang chịu áp lực từ nhiều phía: tăng trưởng chậm lại, xuất khẩu gặp khó và nhu cầu nội địa bị kìm chế. Khi triển vọng tăng trưởng yếu, nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng rút vốn hoặc “chốt lời” thay vì giữ tiếp.

3. Rủi ro tiền tệ và tỷ giá - khả năng đồng rupiah mất giá

Khi vốn ngoại rút, đồng nội tệ của Indonesia (rupiah) chịu áp lực mất giá, điều này làm tăng rủi ro cho nhà đầu tư nắm giữ tài sản bằng đồng nội tệ này hoặc bị ảnh hưởng bởi chuyển đổi ngoại hối. Các chuyên gia đã cảnh báo về dự trữ ngoại hối của “xứ sở vạn đảo” giảm xuống và rủi ro từ đà đi lên của USD.

4. Yếu tố nội tại: chính sách, thể chế và môi trường đầu tư

Indonesia đang được giới chuyên môn phân tích là có một số điểm hạn chế lớn như: thủ tục cấp phép đầu tư chậm, môi trường đầu tư bị đánh giá kém cạnh tranh hơn các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, rủi ro về quản trị và thể chế (tham nhũng, quyền sở hữu tài sản…).

Khi môi trường đầu tư bị đánh giá kém hấp dẫn hơn, vốn ngoại dễ bị rút ra khi điều kiện quốc tế thay đổi.

5. Tâm lý toàn cầu và chuyển dịch dòng vốn

Dòng vốn ngoại không chỉ phản ứng với riêng Indonesia, mà còn bị chi phối bởi các yếu tố toàn cầu như: chính sách tiền tệ của Mỹ, bất ổn địa chính trị, lạm phát toàn cầu và xu hướng “rút rủi ro” khỏi các thị trường mới nổi. Khi tâm lý nhà đầu tư toàn cầu trở nên thận trọng, những thị trường đầy biến động như Indonesia dễ bị ảnh hưởng mạnh.

Theo Jakarta Globe/Publication BI/The Diplomat/Alnvest/PwC