Nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á ‘còng lưng’ trả lãi vay Trung Quốc hơn 3.175 tỷ đồng mỗi năm vì đường sắt cao tốc, Bắc Kinh nói gì?
Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố nước này sẵn sàng cùng Indonesia tiếp tục vận hành tuyến đường sắt cao tốc Jakarta–Bandung (Whoosh), bất chấp việc siêu dự án hàng tỷ USD này đang vướng phải nghịch cảnh nợ nần chồng chất.
Tại buổi họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 20/10, một phóng viên đặt câu hỏi: “Chính phủ Indonesia đang đàm phán với phía Trung Quốc về vấn đề tái cơ cấu nợ của dự án đường sắt cao tốc Jakarta–Bandung. Một số cơ quan truyền thông độc lập cho rằng tuyến đường sắt này đang gặp khó khăn trong vận hành do thiếu vốn. Xin hỏi, phía Trung Quốc có bình luận gì về vấn đề này? Hiện nay tình hình vận hành của tuyến đường sắt này ra sao?”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn cho biết: “Tuyến đường sắt cao tốc Jakarta–Bandung (Whoosh) đã chính thức đi vào hoạt động được 2 năm. Trong 2 năm qua, tuyến đường sắt này vận hành an toàn, thông suốt và trật tự, đã vận chuyển hơn 11,71 triệu lượt hành khách, lượng khách vẫn đang tăng trưởng ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội rõ rệt, tạo nhiều việc làm tại địa phương và thúc đẩy phát triển kinh tế dọc tuyến, nhận được sự công nhận và hoan nghênh từ mọi thành phần trong xã hội Indonesia”.
Ông cho biết thêm, Chính phủ hai nước đều rất coi trọng sự phát triển của siêu dự án tàu điện cao tốc Whoosh nối từ thủ đô Jakarta (Indonesia) đến Bandung – thành phố lớn thứ 3 tại “xứ sở vạn đảo”, các cơ quan và doanh nghiệp hữu quan vẫn duy trì sự hợp tác chặt chẽ, bảo đảm vận hành an toàn và ổn định của tuyến đường sắt.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn nhấn mạnh: “Khi đánh giá một dự án đường sắt cao tốc, ngoài các số liệu tài chính và chỉ tiêu kinh tế, còn phải xem xét đến lợi ích công cộng và hiệu quả tổng thể. Phía Trung Quốc sẵn sàng cùng Indonesia tiếp tục vận hành tuyến đường sắt Jakarta–Bandung với chất lượng cao, phát huy hơn nữa vai trò của dự án trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của Indonesia và tăng cường kết nối khu vực”.
Siêu dự án tàu điện tốc độ cao Whoosh với vận tốc tối đa lên tới 350 km/h (220 dặm/h), có tổng chi phí lên tới 7,3 tỷ USD (gần 192.297 tỷ đồng) và Indonesia chủ yếu dựa vào các khoản vay của Trung Quốc để chi trả. Giờ đây, Indonesia đang chịu áp lực tài chính nặng nề khi phải trả 2 nghìn tỷ rupiah (tương đương 120,6 triệu USD hay gần 3.175 tỷ đồng) tiền lãi mỗi năm, tức là mỗi ngày chính quyền nước này phải trả khoảng 8,7 tỷ đồng tiền lãi.
Video ngày 19/10/2025, Chủ tịch Hội đồng Kinh tế Quốc gia Indonesia (DEN), ông Luhut Binsar Pandjaitan nhấn mạnh rằng không ai yêu cầu sử dụng ngân sách Nhà nước (APBN) để trả khoản nợ của Công ty Đường sắt Cao tốc Indonesia - Trung Quốc (KCIC) với Trung Quốc liên quan đến dự án tàu điện cao tốc Whoosh - Nguồn clip: Kompas.com
Mặc dù quỹ đầu tư quốc gia Indonesia Danantara đã đưa ra một số ý tưởng, bao gồm tăng vốn góp cổ phần, nhưng quỹ này vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng. Giám đốc điều hành (CEO) Danantara, Rosan Roeslani từ chối tiết lộ chi tiết về quá trình xem xét, chỉ nhấn mạnh rằng quỹ đầu tư quốc gia Indonesia vẫn đang tìm kiếm giải pháp khả thi nhất cho vấn đề nợ của dự án tàu điện cao tốc Whoosh.
“Sau khi hoàn tất quá trình đánh giá, chúng tôi sẽ trình bày với tất cả các Bộ ngành liên quan… Chúng tôi đang hướng tới một giải pháp toàn diện, tránh phát sinh rắc rối trong tương lai”, ông Rosan phát biểu với báo chí tại Jakarta.
Khi được hỏi liệu Danantara có đưa ra quyết định cuối cùng trước khi kết thúc năm nay không, CEO Rosan trả lời ngắn gọn: “Có chứ”.
Indonesia hiện đã bắt đầu đàm phán với Chính phủ Trung Quốc về việc tái cơ cấu khoản nợ lớn của siêu sự án Whoosh. Rosan cũng thừa nhận rằng ông hiểu rõ dự án tàu cao tốc này là một phần của sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI) do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khởi xướng, vì vậy việc đàm phán với Bắc Kinh là rất quan trọng. Sáng kiến BRI chứng kiến Trung Quốc thực hiện các khoản đầu tư hạ tầng khổng lồ trên toàn cầu nhằm mở rộng ảnh hưởng quốc tế.
Tuyến đường sắt tốc độ cao này do liên doanh KCIC vận hành, trong đó 60% cổ phần thuộc về PSBI – một liên danh gồm 4 doanh nghiệp Nhà nước Indonesia, còn 40% còn lại thuộc về các doanh nghiệp Trung Quốc. Trong PSBI, Công ty Đường sắt Indonesia (KAI) là cổ đông lớn nhất với 58,53% cổ phần, đồng nghĩa với việc gánh chịu phần lớn thiệt hại tài chính. Giám đốc KAI, Bobby Rasyidin, thậm chí từng gọi dự án này là “quả bom hẹn giờ tài chính”.
Theo Global Times/Sina
