'Nợ ngập đầu', nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á chuẩn bị xóa nợ cho hơn 3 triệu người dân

Nền kinh tế lớn thứ nhì Đông Nam Á “nợ ngập đầu” gần 13 triệu tỷ đồng

Vấn đề nợ tại Thái Lan từ lâu đã là rào cản lớn đối với tăng trưởng kinh tế, làm suy giảm sức mua của người dân. Tính đến cuối năm 2024, nợ hộ gia đình tại nền kinh tế lớn thứ 2 Đông Nam Á (chỉ sau Indonesia) ước tính khoảng 16,4 nghìn tỷ baht (gần 13 triệu tỷ đồng), tương đương 88% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia này.

Mặc dù tỷ lệ nợ trên GDP đã giảm, tổng mức nợ vẫn ở mức cao và tiếp tục cản trở sự tăng trưởng kinh tế của Thái Lan.

Trong 2 năm qua, Chính phủ “xứ sở Chùa Vàng” đã cố gắng xử lý vấn đề này thông qua các chương trình như giải quyết nợ “tín dụng đen”, tái cơ cấu khoản vay và cung cấp các khoản vay lãi suất thấp. Cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra (chính là bố đẻ của đương kim nữ Thủ tướng nước này Paetongtarn Shinawatra) từng đề xuất về việc Chính phủ mua lại các khoản nợ nhỏ để quản lý, đồng thời xóa tên người mắc nợ xấu khỏi trung tâm tín dụng nhằm giúp họ quay lại tiếp tục các giao dịch tài chính.

>> Lộ ‘danh sách đen’ 10 bệnh viện công nợ hơn 1.500 tỷ đồng, Bộ Y tế Thái Lan nói gì?

Cuối năm 2024, Chính phủ Thái Lan đã khởi động chương trình “Bạn chiến đấu, chúng tôi giúp sức” (Khun Suu Rao Chuay) – một nỗ lực chung giữa Chính phủ và tư nhân nhằm hỗ trợ người vay bị nợ xấu với các khoản vay mua nhà, ô tô, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), cũng như vay từ các công ty tài chính không thuộc ngân hàng. Chương trình này nhắm tới hơn 2,1 triệu khoản vay của khoảng 1,9 triệu người với tổng nợ khoảng 890 tỷ baht (hơn 705 nghìn tỷ đồng).

Tuy nhiên, chương trình đã thu hút người tham gia ít hơn kỳ vọng khi chỉ có khoảng 820.000 người đăng ký, tương đương 990.000 khoản vay, đạt khoảng 50% mục tiêu. Do đó, Chính phủ Thái Lan đã gia hạn thời hạn đăng ký đến ngày 30/6/2025, đồng thời tập trung hỗ trợ nhóm nợ dưới 100.000 baht – chiếm 35% tổng số nợ xấu, tương đương 1,2 nghìn tỷ baht.

Điều chỉnh các biện pháp xóa nợ

Thứ trưởng Bộ Tài chính – ông Paopoom Rojanasakul cho biết Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương Thái Lan (BOT) đang xem xét điều chỉnh điều kiện áp dụng chương trình “Bạn chiến đấu, chúng tôi giúp sức” và dự kiến trình nội các vào tháng 6 này. Hai thay đổi lớn gồm:

1. Mở rộng tiêu chí hỗ trợ “Thanh toán trực tiếp, bảo toàn tài sản”:

Ban đầu, chương trình chỉ hỗ trợ những người chậm trả nợ hơn 30 ngày tính đến 30/10/2024. Giờ đây, chỉ cần chậm trả 1 ngày và từng tái cấu trúc nợ là đã đủ điều kiện, mở rộng quyền tiếp cận chương trình này cho nhiều người hơn. Hạn mức hỗ trợ áp dụng khi đối tượng vay mua nhà tới 5 triệu baht, ô tô 800.000 baht, xe máy 50.000 baht và các khoản vay cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tới 5 triệu baht.

Người vay sẽ chỉ phải trả: 50% tiền gốc trong năm đầu tiên, 70% trong năm thứ hai, 90% trong năm ba. Lãi suất sẽ được hoãn lại trong 3 năm. Trong thời gian này, toàn bộ khoản thanh toán đều được tính vào nợ gốc.

2. Tăng mức trần hỗ trợ “Trả một phần, xóa nợ”:

Chương trình này giúp người vay có thể thanh toán 10% số nợ để đóng tài khoản ngay lập tức. Mức trần nợ của chương trình sẽ được tăng từ 5.000 baht đối với nợ không có bảo đảm lên 10.000 baht cho mỗi tài khoản đối với nợ không có bảo đảm và 30.000 baht cho mỗi tài khoản đối với nợ có bảo đảm. Thời hạn của chương trình cũng sẽ được gia hạn từ ngày 30/6/2025 để các bên nợ có thêm thời gian hưởng lợi từ các biện pháp sửa đổi này.

Xóa khoản nợ khổng lồ hơn 7.926 tỷ đồng cho 3 triệu người

Một nguồn tin từ Văn phòng Thủ tướng Thái Lan cho biết, ngoài chương trình “Bạn chiến đấu, chúng tôi giúp sức” nói trên, Chính phủ còn đang chuẩn bị cấp ngân sách 10 tỷ baht (hơn 7.926 tỷ đồng) để xóa nợ cho 3 triệu người có tổng dư nợ khoảng 120 tỷ baht (hơn 95.074 tỷ đồng). Đối tượng bao gồm: Người có khoản nợ nhỏ bị đưa vào danh sách tín dụng xấu trong thời gian dài, nông dân vay Ngân hàng Nông nghiệp và Hợp tác xã Nông nghiệp Thái Lan (BAAC) và người trên 70 tuổi.

Mục tiêu là giúp họ thoát khỏi lịch sử nợ xấu, lấy lại cơ hội tiếp cận những nguồn tài chính từ các tổ chức tín dụng chính thức.

Ngân hàng đã trích lập dự phòng cho các khoản nợ này từ lâu và được miễn thuế tương ứng (20%), nên việc xóa nợ này không ảnh hưởng đến hệ thống tài chính.

Đáng chú ý, Chính phủ Thái Lan không mua lại nợ vì quy mô quá lớn; thay vào đó, họ sẽ dùng ngân sách để xóa nợ trực tiếp với tiêu chí rõ ràng như mức nợ được xóa và thời gian nợ kéo dài.

>> Thủ tướng Thái Lan đề xuất tung 115 tỷ USD cứu nền kinh tế, đối mặt nguy cơ từ chức nếu thất bại

Xóa nợ cho người trên 70 tuổi vay từ BAAC

Những người trên 70 tuổi vay Ngân hàng Nông nghiệp và Hợp tác xã Nông nghiệp Thái Lan (BAAC) có thể được xóa toàn bộ nợ, nhất là khi họ đã trả lãi trong nhiều năm. Nông dân chịu ảnh hưởng bởi giá nông sản thấp và chi phí sản xuất cao cũng sẽ được ưu tiên hỗ trợ. Chính phủ Thái Lan xác định những người này không thể trả nợ nên cần xóa bỏ triệt để thay vì cứ tạm hoãn.

Phó Thủ tướng thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp để giải quyết gốc rễ nợ

Ông Pichai Chunhavajira – Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính – nhấn mạnh việc tái cấu trúc sản xuất nông nghiệp là giải pháp căn cơ để xử lý nợ của nông dân. Giảm chi phí, tăng chế biến và đa dạng hóa đầu ra là "chìa khóa".

Ngoài ra, việc tăng giá sản phẩm nông nghiệp có thể đạt được theo hai cách: Sử dụng cơ chế cung – cầu và quy hoạch lại diện tích trồng trọt (giảm trồng lúa và thay thế bằng các loại cây trồng làm thức ăn chăn nuôi như ngô). Cách tiếp cận này có thể giúp tăng năng suất cây trồng trên một mẫu Anh (hơn 4.046m²).

Mục tiêu là tăng thu nhập cho 18 triệu nông dân Thái Lan, cải thiện tiêu dùng nội địa mà không gây áp lực lạm phát.

Ngân hàng Tiết kiệm Chính phủ (GSB) hỗ trợ nửa triệu người vay

Ông Vitai Ratanakorn – Chủ tịch GSB cho biết ngân hàng này sẽ triển khai chương trình xóa hoặc giãn nợ cho 500.000 người trong số 3,5 triệu người cần hỗ trợ. Phần lớn khoản vay chỉ từ 5.000 - 10.000 baht và phát sinh trong đại dịch Covid-19. Chương trình này không yêu cầu ngân sách bổ sung, đã được trình lên Bộ Tài chính Thái Lan và chuẩn bị trình nội các.

GSB cũng đang chuẩn bị gói vay ưu đãi 100 tỷ baht, cho vay lại qua ngân hàng thương mại với lãi suất chỉ 0,01%, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong các ngành: xuất khẩu bị ảnh hưởng từ bên ngoài, SME chịu cạnh tranh từ hàng ngoại, du lịch và chuỗi cung ứng liên quan.

Ngoài ra, GSB cũng sẽ giảm lãi suất 2 - 3% cho khách hàng bị ảnh hưởng. Ông Vitai tin rằng, nếu các ngân hàng công và tư phối hợp, nền kinh tế Thái Lan sẽ hồi phục dần dù còn nhiều thách thức trong nửa cuối năm 2025.

Theo Bangkok Post

>> Nóng: Quân đội Thái Lan và Campuchia đấu súng ở khu vực biên giới đang tranh chấp, rộ tin có binh sĩ hy sinh