Nỗi đau và sự thức tỉnh của Thung lũng Silicon

Trong vòng 20 năm trở lại đây, các ông lớn trong Thung lũng Silicon đã tạo ra một tiêu chuẩn mới cho những doanh nghiệp thành công. Chỉ cần liên tục tung ra những cải tiến mới và vung tiền để lôi kéo khách hàng đầu tư, họ đã có thể trở thành một startup sáng giá.

Ở Thung lũng Silicon, tốc độ quan trọng hơn chất lượng. Mức độ phủ sóng lại được đánh giá cao hơn lợi nhuận thật. Áp dụng chiến lược này, một doanh nghiệp hoàn toàn có thể bành trướng quy mô, đánh bại hoặc thậm chí thâu tóm đối thủ của mình trong phút chốc.

Trong nhiều năm, Thung lũng Silicon đã coi những người sáng lập các công ty công nghệ là những người có tầm nhìn xa, có thể nhìn xa về tương lai. Tuy nhiên, nhiều nhà sáng lập nổi tiếng nhất tại Thung lũng Silicon phải thừa nhận một sự thật phũ phàng rằng họ thậm chí không thể dự đoán trước được tương lai trong hai năm tới.

Sự thức tỉnh của Thung lũng Silicon

Khi đại dịch ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế vào đầu năm 2020, các công ty công nghệ dường như lại phát triển nhanh và mạnh hơn khi mọi người buộc phải dành thời gian ở nhà. Facebook có đủ khả năng để tăng gần gấp đôi số lượng nhân viên và đặt cược hàng tỷ USD vào một phiên bản tương lai của internet được gọi là metaverse.

Tương tự, gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon cũng tăng cường tuyển dụng và tăng gấp đôi số lượng trung tâm hoàn thiện đơn hàng của mình để đáp ứng nhu cầu mua sắm trực tuyến tăng cao.

“Khi bắt đầu đại dịch Covid, thế giới chuyển sang trực tuyến nhanh chóng và sự bùng nổ của thương mại điện tử đã dẫn đến tăng trưởng doanh thu vượt bậc,” Zuckerberg viết trong bản ghi nhớ gửi nhân viên vào tháng trước. “Nhiều người dự đoán đây sẽ là một đợt tăng tốc vĩnh viễn và sẽ tiếp tục ngay cả sau khi đại dịch kết thúc. Tôi cũng vậy, vì vậy tôi đã quyết định tăng đáng kể các khoản đầu tư của chúng ta.”

Tuy nhiên, thực tế đại dịch là một sự kiện “thiên nga đen” (thuật ngữ miêu tả hiện tượng cực kì hiếm xảy ra và không thể dự đoán trước, mang lại những hậu quả nặng nề cho nền kinh tế) và không ai trong chúng ta biết điều gì sẽ xảy ra trong tương lai”.

Những người từng được ca ngợi có tầm nhìn xa ở Thung lũng Silicon đã đưa ra những lời nhận lỗi. Những người sáng lập Stripe, Twitter,... lần lượt thừa nhận họ đã phát triển công ty quá nhanh hoặc quá lạc quan về sự tăng trưởng trong thời kỳ đại dịch.

Ảnh hưởng của làn sóng tăng lãi suất

Lĩnh vực công nghệ đặc biệt bị ảnh hưởng bởi tác động của việc tăng lãi suất trong năm nay. Thung lũng Silicon nói chung được cho là nhạy cảm hơn với việc tăng lãi suất so với các ngành khác, vì nhiều công ty công nghệ dựa vào khả năng tiếp cận nguồn vốn dễ dàng để theo đuổi các dự án đầy tham vọng của họ, thường là trước cả khi thu được lợi nhuận.

Trong một động thái nhằm chế ngự lạm phát, Fed đã thông qua 7 đợt tăng lãi suất liên tiếp vào năm 2022. Kể từ đầu năm, chỉ số Nasdaq nặng về công nghệ đã giảm hơn 30% tính đến ngày 21/12.

Để so sánh, chỉ số Nasdaq đã tăng hơn 40% vào năm 2020 và thêm 20% vào năm 2021. Và lĩnh vực Công nghệ thông tin của S&P 500 đã giảm hơn 28% trong năm nay tính đến ngày 21 tháng 12, cao hơn đáng kể so với mức giảm chỉ 19% của S&P 500 rộng hơn trong cùng kỳ.

Giá trị vốn hóa thị trường của Apple hiện dao động trên 2.000 tỉ USD. Cổ phiếu của Amazon đã giảm khoảng 50% từ đầu năm đến nay. Và cổ phiếu của Meta thậm chí còn bị ảnh hưởng nặng nề hơn, mất gần 2/3 giá trị vào năm 2022.

Từng là doanh nghiệp nghìn tỷ đô la vào năm ngoái, Meta đã chứng kiến ​​​​giá trị thị trường của mình giảm xuống dưới các công ty như Home Depot, hầu như không thể so sánh với Pfizer và Coca-Cola. Như vậy là khác xa với những ngày Big Tech của Facebook, Meta không còn nằm trong số 20 công ty có giá trị nhất của Mỹ.

Theo dữ liệu từ công ty phân tích CB Insights, vốn đầu tư mạo hiểm toàn cầu đạt mức thấp nhất trong 9 quý là 74,5 tỷ USD trong quý 3/2022. Điều này đánh dấu mức giảm phần trăm hàng quý lớn nhất trong một thập kỷ (34%) và giảm 58% so với mức đỉnh đầu tư đạt được vào quý 4/2021.

Thế giới khởi nghiệp cũng là một nạn nhân. Trung bình mỗi ngày làm việc vào năm 2021 có hơn hai kỳ lân mới (công ty khởi nghiệp trị giá 1 tỉ USD trở lên), theo dữ liệu riêng từ CB Insights.

Tỷ lệ đó đã giảm xuống mức ít hơn một kỳ lân mới cho mỗi ngày làm việc khác trong quý 3/2022, theo phân tích gần đây nhất của CB Insights, mức thấp nhất kể từ quý 1/2020.

Ở thời điểm hiện tại, “nỗi đau” mà Thung lũng Silicon và những người làm việc trong ngành công nghệ phải gánh chịu dường như chưa đi tới hồi kết. Chẳng hạn, trong bản ghi nhớ tại Amazon, CEO Andy Jassy cho biết việc sa thải tại công ty, được báo cáo với tổng số khoảng 10.000 vị trí, sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2023.