Phát hiện tiểu hành tinh tiềm ẩn nguy cơ va chạm với Trái Đất
Các nhà khoa học khẳng định đây không chỉ là giả thuyết. Đến nay, 20 tiểu hành tinh đồng quỹ đạo với Sao Kim đã được xác định.
Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Astronomy & Astrophysics cho thấy, trong cùng vùng quỹ đạo với Sao Kim, có thể tồn tại hàng trăm tiểu hành tinh chưa được phát hiện, “ẩn nấp” trong ánh sáng Mặt Trời.
Theo các nhà khoa học, chúng ta có thể đang bỏ sót cả một quần thể tiểu hành tinh có khả năng đe dọa Trái Đất, chỉ vì chúng quá khó để quan sát. Trong vùng không gian trùng quỹ đạo với Sao Kim, các nhà khoa học cho rằng có thể tồn tại hàng trăm tiểu hành tinh chưa từng được phát hiện, quay quanh Mặt Trời nhưng bị che khuất hoàn toàn khỏi tầm nhìn do vị trí đặc thù. Vì nằm gần trung tâm Hệ Mặt Trời hơn Trái Đất, việc quan sát chúng buộc các nhà thiên văn phải hướng kính về phía Mặt Trời, song ánh sáng phản chiếu của các thiên thể này lại bị át đi bởi quầng sáng rực rỡ.
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy có một quần thể tiểu hành tinh tiềm ẩn nguy hiểm mà các kính thiên văn hiện tại không thể phát hiện. Những thiên thể này quay quanh Mặt Trời, nhưng không nằm trong vành đai tiểu hành tinh giữa Sao Hỏa và Sao Mộc. Chúng ở gần hơn nhiều, trong trạng thái cộng hưởng với Sao Kim. Tuy nhiên, do quá khó quan sát, chúng gần như vô hình, dù trong tương lai xa có thể trở thành mối đe dọa thực sự với Trái Đất”. ” nhà thiên văn học Valerio Carruba thuộc Đại học bang São Paulo (Brazil) cho biết.
Các nhà khoa học khẳng định đây không chỉ là giả thuyết. Đến nay, 20 tiểu hành tinh đồng quỹ đạo với Sao Kim đã được xác định. Chúng không quay quanh Sao Kim mà cùng hành tinh này chuyển động quanh Mặt Trời, đôi khi đi trước, có lúc theo sau hoặc dao động qua lại trên quỹ đạo Sao Kim theo mô hình phức tạp.
Tuy nhiên, những tiểu hành tinh này có quỹ đạo hỗn loạn, biến đổi chu kỳ trung bình chỉ khoảng 12.000 năm. Các nhà thiên văn chỉ có thể dự đoán chính xác chuyển động của chúng trong vòng 150 năm tới. Một khi quỹ đạo lệch khỏi trạng thái ổn định, chúng hoàn toàn có thể rời xa Sao Kim và tiến gần Trái Đất, thậm chí cắt ngang quỹ đạo hành tinh của chúng ta.
Theo giới nghiên cứu, 20 tiểu hành tinh đã phát hiện chỉ là phần nổi của tảng băng trôi, còn lại nhiều vật thể khác chưa được khám phá. “Những tiểu hành tinh có đường kính khoảng 300 mét, đủ sức tạo ra hố va chạm rộng từ 3 đến 4,5 km và giải phóng năng lượng tương đương hàng trăm megaton, có thể đang ẩn náu trong quần thể này. Nếu xảy ra va chạm tại khu vực đông dân cư, hậu quả sẽ vô cùng thảm khốc”, Carruba cảnh báo.
Điểm chung của các tiểu hành tinh đồng quỹ đạo Sao Kim được phát hiện là có độ lệch tâm quỹ đạo lớn hơn 0,38. Chỉ số này phản ánh mức độ tròn của quỹ đạo, với giá trị 0 tương ứng quỹ đạo tròn hoàn hảo. Quỹ đạo Trái Đất có độ lệch tâm 0,017, gần như tròn tuyệt đối. Khi độ lệch tâm cao, quỹ đạo dẹt hơn, cho phép các tiểu hành tinh rời xa Sao Kim và tiến gần Trái Đất, từ đó dễ dàng quan sát hơn trong những buổi hoàng hôn.
Để mở rộng phạm vi nghiên cứu, Carruba và cộng sự tiến hành mô phỏng những tiểu hành tinh có độ lệch tâm thấp hơn. Họ phân tích quỹ đạo, đánh giá nguy cơ va chạm với Trái Đất và xem xét khả năng Đài quan sát Vera Rubin – trang bị chiếc camera lớn nhất từng chế tạo để khảo sát vũ trụ – có thể hỗ trợ phát hiện chúng hay không.
Kết quả chỉ ra rằng nhiều quỹ đạo với độ lệch tâm nhỏ hơn 0,38 vẫn tiềm ẩn rủi ro đối với Trái Đất trong tương lai xa. Đáng lo ngại, Đài quan sát Vera Rubin chỉ có thể phát hiện những vật thể này trong một số khoảng thời gian ngắn trong năm, tạo ra khoảng trống kiến thức lớn đối với công tác phòng vệ hành tinh. Điều này đồng nghĩa với việc nhân loại khó có thể phòng ngừa nguy hiểm từ những thiên thể mà chúng ta chưa từng nhìn thấy.
Giải pháp khả thi là triển khai một đài quan sát trong quỹ đạo quanh Sao Kim hoặc cùng quỹ đạo với hành tinh này để theo dõi trực tiếp các tiểu hành tinh. Ngoài ra, những sứ mệnh sắp tới như NEO Surveyor của NASA cũng được thiết kế để khắc phục “điểm mù” trong quan sát khu vực phía trong Hệ Mặt Trời.
Nhóm nghiên cứu khẳng định trong báo cáo, “chúng tôi tin rằng chỉ một chiến dịch quan sát chuyên biệt từ sứ mệnh không gian gần Sao Kim mới có thể lập bản đồ và phát hiện toàn bộ số tiểu hành tinh ‘vô hình nhưng tiềm ẩn nguy hiểm’ trong quần thể đồng quỹ đạo của Sao Kim".
Theo: www.sciencealert.com
