Phát hiện vi nhựa gây hại cho sức khỏe trong loại hải sản đắt đỏ nhất thế giới

Daily Mail đưa tin, các nhà khoa học thuộc Đại học Dalhousie phát hiện những hạt vi nhựa nguy hiểm trong thịt tôm hùm Mỹ Homarus americanus. Nhóm nghiên cứu đã phân tích thịt của 16 con tôm hùm đực được đánh bắt ở bờ biển Nova Scotia, phía Đông Canada.

5 năm trước, các nhà khoa học đã phát hiện ra vi nhựa trong ấu trùng tôm hùm Mỹ. Tuy nhiên, nghiên cứu mới này được thực hiện ở tôm hùm trưởng thành. Các chuyên gia đang tiếp tục nghiên cứu và theo dõi tôm hùm cũng như lượng vi nhựa chúng tiêu thụ tại địa điểm này.

"Các vi nhựa trong mô cơ tôm hùm có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của tôm hùm, từ đó tác động đến người tiêu thụ hải sản. Chúng ta cần hiểu đầy đủ về quá trình vận chuyển và số phận của vi nhựa trong các sinh vật biển, môi trường và sức khỏe con người", đại diện nhóm nghiên cứu nói.

Vi nhựa là những mảnh nhựa có đường kính nhỏ hơn 5mm, mắt thường không thể nhìn thấy được. Chúng có tác động tiêu cực đến cơ thể con người như gây ung thư.

Tôm hùm của Nova Scotia khá nổi tiếng và được xuất khẩu đi nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, khoảng 60% được xuất khẩu sang Mỹ, ngoài ra còn có các thị trường lớn như châu Á, châu Âu...

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng một loại thuốc nhuộm đặc biệt khiến các hạt nhựa siêu nhỏ phát sáng dưới kính hiển vi. Tiếp đó, các nhà khoa học sử dụng một kỹ thuật gọi là "phổ Raman" hoạt động giống như dấu vân tay hóa học cho từng hạt để xác định từng loại nhựa có trong thịt.

Điều đáng lo ngại là tất cả tôm hùm được kiểm tra đều chứa vi nhựa trong mô cơ đuôi của chúng, có thể có nguồn gốc từ đường tiêu hóa.

Trung bình, nhóm nghiên cứu tìm thấy 6 - 7 hạt vi nhựa trong một gam thịt. Họ phát hiện kích thước trung bình của các hạt nhựa là 3,65 micromet hoặc 0,003 milimét - mỏng hơn khoảng 30 lần so với chiều rộng của một sợi tóc người.

Đáng nói, tôm hùm ở khu vực phía Tây Nam có nồng độ vi nhựa cao hơn đáng kể so với các khu vực khác. Nguyên nhân dẫn đến điều này vẫn chưa được xác định.

Tại khu vực này, tôm hùm thường có phần đuôi ngắn hơn nhưng tổng trọng lượng cơ thể không giảm đáng kể. Sự khác biệt này có thể liên quan đến việc chúng ăn phải vi nhựa, khiến tốc độ ăn và trao đổi chất bị chậm lại.

Các nhà khoa học đã xác định được nhiều loại hạt nhựa khác nhau trong cơ thể tôm hùm, bao gồm sợi polyester từ quần áo, chất kết dính công nghiệp và nhựa sử dụng trong lĩnh vực hàng hải. Polymer phổ biến nhất là polyethylene vinyl acetate (EVA) - loại vật liệu có mặt trong nhiều sản phẩm quen thuộc như giày dép, ván lướt sóng và rèm phòng tắm.

Ngoài ra, nhóm còn phát hiện polyester (dùng trong quần áo, đồ nội thất, thảm) và polysulfone (dùng trong thiết bị điện, chế tạo ô tô và công nghệ y tế).

Nhiều nghiên cứu trước đây đã cho thấy vi nhựa làm giảm hiệu quả ăn uống và tăng tỷ lệ tử vong ở các loài giáp xác. Quan trọng hơn, vì con người nằm ở đỉnh chuỗi thức ăn nên vi nhựa chắc chắn cũng sẽ xâm nhập vào cơ thể chúng ta.

Hiện tại, tác động cụ thể của việc con người hấp thụ vi nhựa và các hạt nhân tạo khác vẫn chưa được hiểu rõ nhưng các bằng chứng ban đầu cho thấy chúng có thể liên quan đến ung thư, tổn thương DNA và tổn thương tế bào.

Nhóm nghiên cứu kết luận: “Vi nhựa đã được phát hiện trong nhiều mô cơ thể người, bao gồm máu, nhau thai và não. Sự hiện diện của chúng làm dấy lên lo ngại về các tác động sức khỏe tiềm ẩn như bệnh tim mạch, tiểu đường, vô sinh, sinh non và nhiều loại ung thư khác".

Nghiên cứu này, được công bố trên Regional Studies in Marine Science, là một trong những nghiên cứu mới nhất phát hiện vi nhựa trong thực phẩm chúng ta tiêu thụ.

Trước đó, một nhóm khoa học khác cũng phát hiện vi nhựa trong sáu loại hải sản phổ biến gồm: cá hồi, cá mú, cá mú đen, tôm hồng, cá trích Thái Bình Dương và cá mút đá Thái Bình Dương. Họ cảnh báo rằng những mảnh nhựa nhỏ này đang “di chuyển từ đại dương đến bàn ăn của chúng ta” qua chuỗi cung ứng thực phẩm.

Ngày nay, vi nhựa hiện diện ở khắp nơi, không chỉ trong hải sản mà còn trong nước đóng chai, muối, sữa, đường, bia, mật ong, thịt bò, thịt gà, bánh mì kẹp chay và thậm chí cả đậu phụ.

Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy, ô nhiễm sợi vi nhựa trong đại dương có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ấu trùng tôm hùm ở mọi giai đoạn phát triển.

Các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm Khoa học Đại dương Bigelow (Maine, Mỹ) phát hiện những sợi nhựa siêu nhỏ này tác động đến quá trình ăn uống và hô hấp của ấu trùng, thậm chí ngăn cản sự trưởng thành của một số cá thể.

Theo nghiên cứu, những ấu trùng tôm hùm non nhất không trực tiếp ăn phải vi nhựa nhưng vẫn bị ảnh hưởng bởi các sợi nhựa tích tụ dưới lớp vỏ bảo vệ mang. Trong các thí nghiệm có nồng độ vi sợi cao, nhóm này có tỷ lệ sống sót thấp nhất.

Trong khi đó, ấu trùng tôm hùm lớn có khả năng di chuyển linh hoạt hơn, không bị tích tụ sợi nhựa dưới vỏ nhưng lại ăn phải các hạt nhựa và giữ chúng trong hệ tiêu hóa. Theo các nhà khoa học, điều này có thể gây ra vấn đề nghiêm trọng cho sự phát triển và sinh tồn của tôm hùm trưởng thành trong môi trường tự nhiên.

Nguồn: Daily Mail