Pin mặt trời Trung Quốc giảm giá mạnh nhất lịch sử, 20 quốc gia nhập khẩu kỷ lục

Một báo cáo mới công bố ngày 22/9 của Oxford Economics cho biết, chỉ trong 7 tháng đầu năm nay, châu Phi đã nhập khẩu 9.516 MW pin năng lượng mặt trời từ Trung Quốc, tăng gần 44% so với mức 6.625 MW cùng kỳ năm ngoái, mức kỷ lục trong lịch sử.

Xu hướng này phản ánh nhu cầu ngày càng cao của các hộ gia đình và doanh nghiệp châu Phi: hoặc để tự cung cấp điện ở những nơi chưa có lưới điện quốc gia, hoặc để ứng phó với tình trạng mất điện triền miên.

Theo báo cáo, mức tăng trưởng chủ yếu đến từ Nam Phi, Algeria và Nigeria, trong đó nhiều nước khác cũng ghi nhận mức tăng gấp 4 lần so với năm trước.

Ở Nam Phi, PowerChina đang xây dựng nhà máy điện mặt trời De Aar Central công suất 342 MW. Tại Algeria, PowerChina và China State Construction Engineering Corporation đang triển khai nhiều dự án quy mô lớn giữa sa mạc, trong đó có nhà máy 220MW tại Biskra và 200MW tại El M’Ghair.

Các chuyên gia nhận định, dù châu Phi vẫn còn một chặng đường dài để đạt mục tiêu cung cấp điện ổn định và giá rẻ cho toàn dân, xu hướng tăng nhập khẩu pin mặt trời là tín hiệu đáng mừng. Hiện tại, tỷ lệ người dân có điện tại khu vực Hạ Sahara mới đạt 53,3%, thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình toàn cầu 91,6%.

Chi phí điện mặt trời rẻ kỷ lục

Theo ông Lyle Begbie, chuyên gia kinh tế tại Oxford Economics, chi phí vòng đời của năng lượng mặt trời đã giảm mạnh trong thập kỷ qua, biến nó thành nguồn điện rẻ nhất trong lịch sử nhân loại. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc Trung Quốc, nhà sản xuất chiếm tới 80% pin mặt trời toàn cầu trong năm 2024, tiếp tục cải tiến công nghệ và trợ giá sản xuất sẽ còn kéo chi phí giảm thêm.

Trong khi đó, Mỹ lại có xu hướng thu hẹp hỗ trợ cho các chương trình đổi mới năng lượng xanh, tạo cơ hội để Trung Quốc vừa xuất khẩu công nghệ, vừa gia tăng ảnh hưởng trên thị trường năng lượng tái tạo toàn cầu.

Theo Ember, một tổ chức nghiên cứu năng lượng toàn cầu, nhập khẩu pin mặt trời từ Trung Quốc vào châu Phi đã tăng 60% trong năm tính đến tháng 6/2025, đạt 15.032 MW. Đáng chú ý, ngoài Nam Phi, lượng nhập khẩu đã tăng gấp ba trong vòng hai năm qua, với 20 quốc gia thiết lập kỷ lục mới.

Chỉ riêng trong năm qua, Sierra Leone đã nhập khẩu số pin đủ để sản xuất lượng điện tương đương 61% tổng sản lượng điện năm 2023, trong khi Chad đạt mức gần 50%.

Giá rẻ và lưới điện yếu kém

Ông W. Gyude Moore, cựu Bộ trưởng Công chính Liberia, cho rằng cú hích năng lượng mặt trời ở châu Phi đến từ hai yếu tố: sự sụt giảm chi phí nhờ cạnh tranh từ Trung Quốc, và nhu cầu cấp thiết về điện trong bối cảnh lưới điện thường xuyên sụp đổ.

“Africa nghèo hơn, nên chi phí đóng vai trò sống còn. Với hạ tầng yếu kém, mất điện diện rộng và các công ty điện lực nhiều nơi phá sản, pin mặt trời là giải pháp phù hợp nhất, vừa mô-đun, vừa triển khai nhanh để lấp đầy thiếu hụt”, ông Moore nhấn mạnh.

Theo SCMP