Quốc gia Đông Nam Á chỉ rộng bằng một tỉnh của Việt Nam nhưng giàu top 7 thế giới
Đây là một trong những quốc gia nhỏ nhất thế giới, đồng thời cũng thuộc nhóm thịnh vượng bậc nhất.
Brunei Darussalam nằm ở phía Tây Bắc đảo Borneo, phía Bắc giáp Biển Đông và ba mặt còn lại tiếp giáp bang Sarawak của Malaysia. Brunei là thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Về hành chính, Brunei được chia thành 4 huyện: Brunei/Muara, Tutong, Belait và Temburong. Thủ đô Bandar Seri Begawan, thuộc huyện Brunei/Muara, có diện tích chỉ khoảng 16 km², nhưng là trung tâm chính trị - kinh tế - văn hóa của đất nước.
Bên cạnh đó, Muara là cửa ngõ thương mại nhờ cảng biển chính; Seria là “trái tim” của ngành dầu khí; còn Kuala Belait, Pekan Tutong và Bangar giữ vai trò trung tâm hành chính cho từng huyện.
Nền kinh tế phụ thuộc gần như tuyệt đối vào dầu khí
Kinh tế Brunei từ lâu gắn liền với ngành dầu khí. Quốc gia này hiện là nhà sản xuất dầu lớn thứ ba Đông Nam Á (khoảng 163.000 thùng/ngày) và là nhà sản xuất khí thiên nhiên hóa lỏng lớn thứ tư thế giới. Hầu hết sản lượng dầu khí được khai thác từ các mỏ ngoài khơi, sau đó xuất khẩu sang các thị trường châu Á.
Trong nước, một nhà máy lọc dầu đảm nhận việc cung ứng nhiên liệu, còn phần lớn điện năng quốc gia được tạo ra từ nhiên liệu hóa thạch.
Nguồn thu khổng lồ từ dầu khí mang lại cho Brunei mức thu nhập bình quân đầu người thuộc hàng cao nhất thế giới.
Theo World Bank, năm 2023, GDP của Brunei đạt 15,1 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người hơn 32.900 USD, xếp thứ 7 toàn cầu theo Worldometers. Năm 2022, con số này thậm chí lên tới 37.152 USD, cao thứ hai Đông Nam Á, chỉ sau Singapore.
Tuy nhiên, sự thịnh vượng ấy cũng đi kèm rủi ro: nền kinh tế quá phụ thuộc vào dầu khí – một lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh từ biến động giá năng lượng toàn cầu.
Nỗ lực đa dạng hóa kinh tế
Nhận thấy nguy cơ phụ thuộc vào một nguồn thu duy nhất, từ cuối thế kỷ 20, Brunei bắt đầu chiến lược đa dạng hóa nền kinh tế. Chính phủ đầu tư vào nông nghiệp, thủy sản, dịch vụ tài chính, du lịch và các ngành phi dầu khí khác. Trong Kế hoạch Phát triển Quốc gia lần thứ VII, nước này đã phân bổ hơn 7,2 tỷ USD cho các dự án và chương trình kinh tế – xã hội.
Kết quả, đến đầu thế kỷ 21, Brunei đã tự cung tự cấp được thịt gia cầm và trứng, đồng thời tăng mạnh sản lượng rau xanh. Mặc dù sản xuất gạo nội địa chưa đáp ứng đủ nhu cầu, sản lượng đã cải thiện đáng kể.
Trong thủy sản, Brunei là một trong những quốc gia có mức tiêu thụ cá bình quân đầu người cao nhất thế giới. Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ nghề cá, giúp sản lượng nội địa trong vòng một thập kỷ vượt mức nhập khẩu.
Theo Bộ Tài chính và Kinh tế Brunei, GDP quý 3/2024 tăng 6%, nhờ cải thiện cả khu vực dầu khí lẫn phi dầu khí. Năm 2023, tăng trưởng GDP đạt 1,4%. IMF dự báo nền kinh tế Brunei sẽ tăng trưởng 2,5% vào năm 2025 và 3,1% vào năm 2029, trong khi ADB ước tính mức tăng trưởng năm nay khoảng 2,8%.
