Quốc gia từng giàu như Dubai nay chìm sâu trong khủng hoảng, người dân lái Mercedes, BMW đi xin gạo miễn phí

Từ lâu trước khi Dubai vươn mình trở thành biểu tượng xa hoa như ngày nay, Lebanon đã từng là một quốc gia thịnh vượng và sầm uất, được mệnh danh là “viên ngọc của Trung Đông” với đời sống kinh tế, văn hóa và tài chính phát triển bậc nhất khu vực.

Thời điểm đó, Lebanon được biết đến với ngành du lịch phát triển mạnh mẽ và nền kinh tế năng động. Thậm chí, trong những thập niên 1950, 1960 và 1970, nước này được xem là trung tâm tài chính – ngân hàng của Trung Đông, đồng thời là điểm giao thương và nơi nghỉ dưỡng yêu thích của giới thượng lưu Ả Rập và phương Tây.

Khi nguồn lợi dầu mỏ khổng lồ bắt đầu mang về hàng tỷ USD cho các quốc gia vùng Vịnh sau năm 1973, phần lớn dòng tiền ấy đã được gửi và quản lý tại các ngân hàng ở thủ đô Beirut.

Tuy nhiên, viễn cảnh này đã kết thúc. Lebanon nay đang chìm sâu trong khủng hoảng: Kinh tế suy sụp, siêu lạm phát hoành hành và bất ổn chính trị kéo dài. Hàng nghìn người dân đang rời bỏ đất nước để tìm cuộc sống ở nơi khác.

Cuộc khủng hoảng kinh tế của Lebanon kể từ năm 2019 được ví như “cơn đại hồng thủy tài chính”. Đồng bảng Liban (Lira) mất hơn 90% giá trị so với đồng USD, lạm phát tăng vọt, thất nghiệp ở mức kỷ lục, các dịch vụ công gần như tê liệt.

Theo đó, người dân nước này – với mức sống ngày càng lao dốc – đã phải dựa ngày một nhiều vào mạng lưới hỗ trợ của các tổ chức từ thiện và sáng kiến tư nhân để chống lại nạn đói.

Có thời điểm, gần 100 tổ chức phi Chính phủ đã cùng nhau phát động chiến dịch mà họ gọi là một trong những chương trình cứu trợ lương thực lớn nhất từ trước đến nay tại Lebanon, quyên góp từ cộng đồng kiều bào để cung cấp lương thực đủ dùng trong một tháng cho 50.000 hộ gia đình.

“Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để tiếp tục quyên góp và phân phát thực phẩm. Nhưng chúng tôi không thể nuôi sống 1,2 hay 2 triệu người Lebanon… Đó là trách nhiệm của nhà nước, mà chúng tôi thì không phải là nhà nước”, bà Maya Ibrahimchah, Chủ tịch tổ chức Beit El Baraka, một trong những đơn vị tham gia chiến dịch cho biết.

Những người dân Lebanon khó khăn đã xếp hàng dài dọc bờ biển Beirut, đối diện với các đại lý xe hơi hạng sang và cửa hàng thời trang cao cấp, để nhận về khoai tây, hành tây và bánh mì – một phần của chương trình cứu trợ riêng do doanh nhân Fadi Khairo tổ chức.

“Các gia đình khắp Lebanon đang cầu cứu chúng tôi hãy ở bên họ trong thời điểm khủng hoảng này, để họ có thể nuôi sống con cái mình”, ông Khairo nói, khi những chiếc cốp xe được chất đầy thịt gà, các sản phẩm từ sữa, bánh quy và bắp cải.

“Có người nói với chúng tôi: ‘Tủ lạnh nhà tôi trống rỗng. Tôi không thể nuôi nổi con mình. Tôi không còn sữa cho con nữa. Những lời đó khiến người ta phải rơi nước mắt’,” Khairo kể lại. Thậm chí có lúc, có những người lái xe sang để đến các buổi từ thiện, sau đó xin thực phẩm để sống qua ngày. Có người lái Mercedes, BMW, tất cả đều chờ nhận gạo và dầu ăn miễn phí.

Chưa hết, ngành du lịch, vốn từng là “niềm tự hào quốc gia” cũng đã chịu thiệt hại nặng nề. Beirut – thủ đô từng sôi động với đời sống văn hóa, ẩm thực và đêm nhạc – nay chỉ còn khách sạn vắng khách, nhà hàng đóng cửa, các điểm du lịch hoạt động cầm chừng.

Trong nỗ lực tìm kiếm con đường phục hồi kinh tế, Chính phủ Lebanon đang tăng cường thu hút khách du lịch từ Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) – bao gồm Ả Rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Kuwait và Qatar. Những quốc gia giàu có này từ lâu đã là nguồn khách quan trọng của Lebanon, và giờ đây, sau cú sụp đổ tài chính, họ được xem là “phao cứu sinh” cho nền kinh tế đang hấp hối.

Mục tiêu trọng tâm là hồi sinh ngành du lịch, trụ cột chính của nền kinh tế Lebanon. Chính phủ cùng khu vực tư nhân đang nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng, khôi phục hình ảnh đất nước như một điểm đến hấp dẫn trong khu vực – với sự hỗ trợ của các nước láng giềng vùng Vịnh.