Quyết định đóng cửa nhà máy 65 tuổi được mệnh danh là 'trái tim của Nissan': Lời tạm biệt với lịch sử huy hoàng

Vào tháng 7/2025, Tập đoàn Nissan (Nhật Bản) tuyên bố sẽ chính thức đóng cửa nhà máy Oppama vào tháng 3/2028. Đối với nhiều người, quyết định này không chỉ mang ý nghĩa kinh doanh, mà còn là dấu chấm hết cho một biểu tượng từng gắn liền với thời kỳ vàng son của ngành công nghiệp Nhật Bản.

Khởi công năm 1961, Oppama ra đời trong bối cảnh Nhật Bản vừa bước ra khỏi chiến tranh, nền kinh tế còn chật vật tìm đường phục hồi. Chính từ nơi này, hàng loạt mẫu xe Nissan đầu tiên được xuất xưởng, mang trong mình khát vọng đưa thương hiệu Nhật vươn ra toàn cầu. Trong thập niên 1970, Oppama đi vào lịch sử khi trở thành nhà máy đầu tiên tại Nhật sử dụng robot hàn, bước ngoặt giúp ngành ô tô nước này bứt phá. Suốt hơn sáu thập kỷ, Oppama đã sản xuất hơn 17,8 triệu chiếc xe, trong đó có nhiều mẫu gắn liền với ký ức người tiêu dùng Nhật và quốc tế.

Nhà máy từng được ví như “trái tim” của Nissan, nơi thể hiện tinh thần cần mẫn, sáng tạo và kỷ luật, những giá trị làm nên “phép màu kinh tế Nhật Bản” sau Thế chiến II.

Nhưng ánh hào quang của Oppama dần phai nhạt, thời điểm hiện tại, nhà máy này chỉ hoạt động với khoảng 40% công suất. Do đó, quyết định đóng cửa được ban lãnh đạo Nissan mô tả là “khó khăn nhưng không thể tránh”.

Tập đoàn Nissan tuyên bố sẽ chính thức đóng cửa nhà máy Oppama vào tháng 3/2028

Theo các nguồn tin, nhà máy hiện khoảng 2.400 đến 3.900 lao động, chiếm gần 10% dân cư địa phương. Với họ, Nissan không chỉ là một công ty, mà là nơi cha ông, con cháu đã gắn bó suốt nhiều thế hệ. Cũng là nơi khởi nguồn thuật ngữ “shushin koyo” - làm việc trọn đời ở một công ty, do vậy nhà máy này đóng cửa cũng làm cho một biểu tượng vốn là niềm tự hào về sự gắn bó của người lao động lâu dài với công ty bị lung lay tận gốc.

Việc đóng cửa Oppama chỉ là một phần trong kế hoạch tái cấu trúc toàn cầu của Nissan, hãng dự định đóng 7 nhà máy, cắt giảm 22.000 việc làm và tinh gọn hệ thống sản phẩm.

Cụ thể, Nissan sẽ giảm số lượng nền tảng khung gầm từ 13 xuống còn 7, nghĩa là nhiều mẫu xe sẽ được phát triển trên cùng một khung kỹ thuật. Cách làm này giúp hãng tiết kiệm chi phí nghiên cứu, sản xuất, đồng thời giảm tới 70% sự phức tạp phụ tùng trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Tất cả là hệ quả của sự sụt giảm doanh số ở Mỹ và Trung Quốc, khi họ đánh mất dần thị phần vào tay Tesla, BYD cộng với những khoản nợ khổng lồ đè nặng. Nissan cũng bị tụt lại vì thiếu những mẫu xe đủ sức tạo dấu ấn, trong khi thị trường toàn cầu đang bùng nổ với xe điện. Trong khi đối thủ lớn nhất của họ là Toyota thì vẫn duy trì hướng đi “đa lộ trình”, phát triển song song xe điện, hybrid, hydro và động cơ truyền thống, cân bằng tình hình trước áp lực phải thay đổi để phát triển. Còn Nissan, nếu không sớm hợp tác với các công ty công nghệ mới, nguy cơ tụt hậu là khó tránh khỏi.

Sự kiện Oppama khép lại không chỉ là một câu chuyện kinh doanh. Nó phản ánh sự chuyển mình đầy nhọc nhằn của cả nền công nghiệp Nhật. Oppama từng chứng kiến những ngày Nissan vươn mình mạnh mẽ, cũng như những thời khắc công nghiệp Nhật đạt tới đỉnh cao. Giờ đây, nó trở thành minh chứng cho sự khắc nghiệt của thời đại. Người ta nói rằng mỗi chiếc xe lăn bánh từ Oppama là một phần ký ức của nước Nhật. Và khi cánh cổng nhà máy khép lại vào 2028, có lẽ không chỉ là một nhà máy dừng hoạt động, mà còn là một chương lịch sử cũng đã khép lại trong tiếc nuối.