Sắp có phán quyết chống bán phá giá thép mạ từ Trung Quốc và Hàn Quốc, cơ hội bứt phá cho HPG, HSG, NKG, GDA

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), năm 2024, xuất khẩu tiếp tục là kênh tiêu thụ trọng điểm của ngành thép Việt Nam với sản lượng thành phẩm xuất khẩu đạt 8 triệu tấn, tương đương mức của năm 2023. Trong đó, các sản phẩm thép dẹt như thép cuộn cán nóng (HRC), thép cuộn cán nguội (CRC), tôn mạ… chiếm 75% tổng sản lượng xuất khẩu. Đáng chú ý, xuất khẩu tôn mạ ghi nhận mức tăng trưởng mạnh, đạt 3 triệu tấn (tăng 36,4% so với cùng kỳ), tiệm cận mức kỷ lục 3,3 triệu tấn của năm 2021. Các thị trường chủ lực vẫn là ASEAN, EU và Hoa Kỳ.

Chứng khoán Rồng Việt cho rằng việc đẩy mạnh xuất khẩu trong bối cảnh ngành thép toàn cầu chưa phục hồi rõ rệt tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi một số thị trường lớn đã khởi động các cuộc điều tra chống bán phá giá (CBPG) từ nửa cuối năm 2024 và kéo dài sang đầu năm 2025.

Thị trường xuất khẩu - thách thức ngắn hạn từ các rào cản bảo hộ

Tại ASEAN (chiếm 26% tổng xuất khẩu), khu vực này vẫn là thị trường trọng điểm nhờ lợi thế địa lý và nhu cầu gia tăng từ lĩnh vực hạ tầng, khu công nghiệp nhằm thu hút FDI. Tuy nhiên, Malaysia đã mở rộng phạm vi điều tra CBPG đối với thép mạ Việt Nam, bổ sung 22 mã thép so với đợt điều tra năm 2020, đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu phụ thuộc vào thị trường này.

Tại châu Âu (đóng góp 23% giá trị xuất khẩu), thép mạ Việt Nam tiếp tục bị giới hạn bởi hạn ngạch thuế quan khiến các doanh nghiệp lớn như Hoa Sen (HSG), Nam Kim (NKG), Tôn Đông Á (GDA) khó gia tăng đơn hàng. Bên cạnh đó, EU đang điều tra CBPG đối với thép HRC từ Việt Nam (khởi động từ quý III/2024, chưa có kết quả), tạo áp lực lên các nhà sản xuất như Formosa và Hòa Phát (HPG).

Tại Hoa Kỳ (chiếm 13% tổng giá trị xuất khẩu), Bộ Thương mại Mỹ đã mở điều tra CBPG (AD) và chống trợ cấp (CVD) đối với thép chống ăn mòn (CORE - chủ yếu là tôn mạ) từ Việt Nam vào tháng 9/2024. Đến tháng 2/2025, kết quả sơ bộ xác định mức thuế CVD áp dụng với một số doanh nghiệp như HSG (0,13%), GDA (0%), trong khi các công ty khác chịu mức trung bình 46,7%. Kết quả sơ bộ thuế CBPG dự kiến công bố vào tháng 4/2025. Những doanh nghiệp chịu mức thuế thấp sẽ duy trì lợi thế tại thị trường này, nhất là trong bối cảnh Mỹ siết chặt chính sách bảo hộ đối với thép nhập khẩu.

Với các biện pháp bảo hộ thương mại gia tăng, xuất khẩu thép - đặc biệt là tôn mạ - khó duy trì mức nền cao của năm 2024. Dự báo về năm 2025, Chứng khoán Rồng Việt đưa ra kịch bản cơ sở với sản lượng xuất khẩu tôn mạ đạt 2,7 triệu tấn (giảm 10% so với cùng kỳ), tỷ trọng xuất khẩu chiếm 52% tổng tiêu thụ (giảm từ mức 56% năm 2024).

Xuất khẩu thép Việt Nam đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ các biện pháp bảo hộ thương mại (Ảnh: Chứng khoán Rồng Việt)

Thị trường nội địa - Khi lá chắn bảo hộ được nâng cao

Trước rủi ro từ việc Trung Quốc đẩy mạnh xuất khẩu thép sang các thị trường, Bộ Công Thương đã triển khai các biện pháp CBPG để bảo vệ ngành sản xuất trong nước, cụ thể:

- Quyết định 1535/QĐ-BCT (AD19): Điều tra CBPG với thép mạ từ Trung Quốc, Hàn Quốc.

- Quyết định 1985/QĐ-BCT (AD20): Điều tra CBPG với thép HRC từ Trung Quốc, Ấn Độ.

Trong tháng 2 vừa qua, Bộ Công Thương đã công bố mức thuế sơ bộ 27,83% đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc, giúp bảo vệ các nhà sản xuất trong nước như Hòa Phát, Formosa.

Với AD19, công ty chứng khoán dự báo kết quả sơ bộ sẽ được công bố trong quý I/2025, qua đó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thép mạ dịch chuyển đơn hàng về thị trường nội địa, giảm thiểu tác động từ các biện pháp bảo hộ thương mại ở nước ngoài. Điều này kỳ vọng sẽ là bệ phóng tăng giá của cổ phiếu, theo sau là bước đệm củng cố vững chắc cho sự tăng trưởng trong tương lai của các doanh nghiệp như HSG, GDA, NKG, HPG.

>> Nhìn lại đà tăng 'phi mã' của nhóm thép sau câu chuyện điều tra chống bán phá: Lịch sử năm 2016 liệu có lặp lại?