Sau thời gian phụng dưỡng cha mẹ già, tôi nhận ra: Dù là quan hệ ruột thịt cũng phải đặt ra 3 quy tắc “sống - còn” này!
Phụng dưỡng cha mẹ là việc tất nhiên con cháu phải làm nhưng dù có hiếu thảo tới mấy cũng nên đặt ra một vài nguyên tắc.
Khi con người bước vào tuổi trung niên, cha mẹ cũng dần già đi. Cha mẹ đã nuôi dưỡng chúng ta từ khi chúng ta còn nhỏ và khi cha mẹ bắt đầu già, trách nhiệm của chúng ta là phụng dưỡng họ. Đây là một giá trị đạo đức truyền thống quan trọng trong văn hóa dân tộc.
Tuy nhiên, việc thực hiện hiếu thảo không chỉ là việc đơn thuần bày tỏ tình cảm, mà còn đòi hỏi sự khôn ngoan trong cách tiếp cận. Cho dù có lòng hiếu thảo đến đâu, cũng cần tuân theo một số nguyên tắc cụ thể.
Không nên coi thường việc hành động hiếu thảo, vì những hành động này có thể giúp tạo ra sự hòa hợp lâu dài giữa cha mẹ, con cái và anh chị em. Nếu không, lòng hiếu thảo có thể trở thành sự nhu nhược, ảnh hưởng đến người khác và cả bản thân.
Dưới đây là câu chuyện về Vương Hào Kiện, người 55 tuổi, đến từ Trung Quốc.
****
Tôi là Vương Hào Kiện, 52 tuổi, thuộc một gia đình gồm ba anh chị em, tôi là con thứ hai, tôi có một anh trai và một em gái. Trong số chúng tôi, có lẽ tôi là người có cuộc sống khá giả đối nhất trong các anh em.
Sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở, tôi theo đuổi ngành sửa chữa ô tô và sau đó mở một tiệm sửa ô tô. Với sự chăm chỉ và tiết kiệm, sau nhiều năm, tôi đã có thể mua một căn nhà tại quận và trở thành người duy nhất trong gia đình sống trong một khu đô thị. Tuy nhiên, vì bận rộn với công việc kinh doanh, tôi kết hôn khá muộn khi đã 35 tuổi.
Anh trai của tôi làm việc trong dây chuyền lắp ráp của một nhà máy điện tử trong thành phố, trong khi em gái tôi lập gia đình ở một làng không xa, đôi khi ghé thăm nhà máy để thực hiện những công việc nhỏ.
Trong thời kỳ mà bố mẹ còn trẻ, chúng tôi không phải lo lắng nhiều. Mỗi gia đình sống cuộc sống riêng lẻ, nhưng trong những ngày nghỉ lễ, chúng tôi thường quay về quê hương để cùng nhau hòa mình trong không khí ấm áp. Chúng tôi cùng nhau chuẩn bị một bữa ăn ngon, cả gia đình hơn chục người ngồi quây quần, nói cười vui vẻ. Thật tiếc rằng thời gian không ngừng trôi, và mọi thứ đã thay đổi từ những khoảnh khắc đó.
Cách đây 7 năm, trong khi đang trên đường đi từ nhà đến chợ để bán ngô, bố tôi bất ngờ gặp tai nạn và phải nhập viện để điều trị. Ngay khi nhận được điện thoại từ bố, tôi ngay lập tức đến bệnh viện, chăm sóc bố và thanh toán viện phí. Tại thời điểm đó, tình hình tài chính của tôi khá thuận lợi.
Mặc dù nhà tôi gần chợ và tôi không quá lo lắng về vấn đề tài chính, nhưng vợ tôi có vẻ không hài lòng và nhắc tôi nên chia sẻ chi phí với mọi người.
Anh trai và em gái của tôi sau đó cũng đến bệnh viện. Tuy nhiên, anh trai chỉ ở lại một thời gian ngắn và để lại 500 tệ (khoảng 1,6 triệu đồng) để mua đồ ăn cho bố và cảm ơn tôi vì đã chăm sóc. Anh ấy giải thích rằng vừa mới trở về từ công tác và muốn giúp chị dâu thu hoạch hoa màu ở ngoại ô, lo sợ mưa sẽ làm trễ công việc. Em gái tôi mang theo súp gà, bánh xèo và một món chiên để chăm sóc bố cho đến khi ông xuất viện. Lúc đó, tôi không quan tâm nhiều đến vấn đề tài chính và vui vẻ chi trả hết viện phí cho bố. Sau khi bố xuất viện, tôi còn đưa thêm 10.000 tệ (khoảng 32 triệu đồng) cho bố để ông có thêm an tâm trong thời gian tĩnh dưỡng 3 tháng ở quê.
Tuy nhiên, khi vợ tôi biết về những sự kiện này, cô ấy cảm thấy không vui. Rõ ràng, trong gia đình có ba anh chị em, nhưng mọi gánh nặng và chi phí đều dồn về phía tôi. Vợ tôi nói rằng mọi người nên chia đều chi phí cho cả ba anh chị em.
Tôi đáp lại rằng tôi cũng hiểu hoàn cảnh khó khăn của anh trai và em gái tôi và việc chia sẻ chi phí có thể làm khó khăn họ hơn. Tôi nghĩ rằng đợi đến khi họ có điều kiện tốt hơn sẽ là lựa chọn tốt nhất. Vì vợ tôi chăm sóc con cái toàn thời gian và gia đình chúng tôi phụ thuộc vào thu nhập của tôi, cô ấy cũng không muốn làm to vấn đề này.
Tuy nhiên, từ sau sự kiện đó, có vẻ như mọi người đã hình thành một sự "hiểu ngầm" bất thành văn.
Mỗi khi bố mẹ có vấn đề gì, họ thường tìm đến tôi dù tôi ở trong thành phố và xa hơn so với anh trai và em gái sống ở quê. Tôi tất nhiên sẽ giúp đỡ họ mỗi khi có thể, bao gồm việc trả tiền mua đồ. Tôi chưa bao giờ tính toán những vấn đề như vậy.
Tuy nhiên, có vẻ như một quy luật không nói thành lời đang tồn tại: mọi người càng nhận được nhiều, họ lại càng ít biết ơn.
Theo thời gian, ba mẹ tôi đã già yếu, và mắc nhiều bệnh tuổi già hơn. Khi nghĩ đến việc ba mẹ ở tuổi cao như vậy vẫn phải làm ruộng, lòng tôi không thể chịu được. Vì vậy, ý nghĩ của tôi là chúng tôi, ba anh chị em, sẽ thay phiên nhau đón ba mẹ về và chăm sóc họ, giúp họ yên tâm dưỡng già.
Tuy nhiên, anh trai tôi cho biết anh ta đang làm việc ở nhà máy ở Quảng Đông và không ở quê, trong khi chị dâu đơn độc chăm sóc con cái và không thể đảm bảo chăm sóc cho ba mẹ già.
Em gái tôi đã lấy chồng, bố mẹ chồng cô ấy đang sống cùng gia đình, giúp chăm sóc con cái nên không thể đưa ba mẹ qua đó để chăm sóc.
Vợ tôi có chút bất bình và đề xuất cả ba gia đình cùng đóng góp tiền để ba mẹ không cần phải làm nữa, tự sống ở nhà. Nhưng ba mẹ tôi, có lẽ do muốn ở gần tôi hoặc cảm thấy bất lực, đã quyết định muốn đến sống tại nhà tôi. Thương ba mẹ, tôi quyết định để họ ở lại và chăm sóc.
Nhà của tôi có ba phòng ngủ, dường như khá tốt, nhưng thực tế chỉ có một phòng ngủ chính hướng về phía Nam, hai phòng nhỏ còn lại hướng Bắc.
Với tâm lý nghĩ rằng người già thích sưởi ấm và phơi nắng, vợ chồng tôi quyết định nhường phòng ngủ chính hướng Nam, có ban công, cho ba mẹ. Chính vợ chồng tôi ngủ phòng thứ hai và con trai ngủ ở phòng học.
Vì vợ tôi là người ở nhà toàn thời gian và có thời gian quản lý công việc nhà, tôi đã nhắc vợ tôi cố gắng không làm phiền ba mẹ, mua thêm rau củ theo khẩu vị của họ, nấu cơm mềm hơn.
Mặc dù vợ tôi có chút không thoải mái, nhưng cô ấy vẫn làm mọi thứ rất tốt, thậm chí còn tự chủ động mua sắm quần áo, giày dép cho ba mẹ.
Trải qua bao năm, tôi đã phụng dưỡng bố mẹ, trong khi anh và em tôi không góp phần chi phí nào. Mỗi lễ tết, họ vẫn đến nhà tôi để cùng nhau ăn cơm, nguyên tắc "ba mẹ ở đâu, nhà ở đó" vẫn được duy trì.
Mọi lần vợ tôi đều lắng nghe ý tôi và chuẩn bị một bữa ăn lớn để chiêu đãi mọi người. Tưởng như mọi thứ quay trở lại những khoảnh khắc hạnh phúc và vui vẻ như xưa. Nhưng tất cả chỉ là vẻ ngoài, bởi trong mắt mọi người, đôi khi tôi lại trở thành "tội nhân".
Mỗi khi bố mẹ bị ốm đau, anh và em gái tôi thường chỉ trích rằng tôi không chăm sóc tốt cho họ. Tuy nhiên, tôi chấp nhận điều đó vì tôi cảm thấy đó là trách nhiệm của mình đối với cha mẹ.
Tuy nhiên, cuối năm ngoái, khi bố tôi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư dạ dày và chi phí điều trị lên đến 70.000 đến 80.000 nhân dân tệ (khoảng 260 triệu đồng), tôi thực sự không thể chi trả được toàn bộ số tiền đó.
Với thu nhập từ việc mở tiệm sửa xe của mình, tôi phải nuôi bố mẹ, vợ con, cùng với việc chi trả tiền thuê nhà, lương nhân viên và các chi phí khác. Tôi đã thảo luận với anh trai và em gái, đề xuất họ đóng góp tài chính và công sức để chia sẻ gánh nặng. Nhưng anh trai tôi từ chối một cách thẳng thừng, cho rằng khi ở nhà bố mẹ vẫn ổn, chỉ đơn giản là gặp một số vấn đề sức khỏe nhỏ như gù lưng, viêm khớp và các bệnh khác, tại sao lại biến thành ung thư dạ dày khi ở nhà tôi?
Liên quan đến vấn đề này, em gái tôi nói rằng tôi có điều kiện tốt nhất, có thể chi trả nhiều hơn một chút không sao, nhưng đối với cô ấy, chồng làm công nhân xây dựng, cuộc sống gia đình quá khó khăn. Em ấy còn cho rằng, theo tinh thần truyền thống, con trai là người phụng dưỡng cha mẹ khi về già, không có lý do gì con gái phải chu cấp.
Tôi không nói nên lời, cảm thấy rất đau lòng, nhưng tôi không thể không quản lý. Cuối cùng, họ vẫn là bố mẹ tôi, tôi phải cố gắng để đưa bố đi trị liệu. Vợ tôi, ngoài việc chăm sóc con trai và mẹ, thỉnh thoảng còn phải chăm sóc bố, điều này khiến cô ấy cảm thấy bất mãn nhất và thường phàn nàn với tôi.
Nếu tất cả những điều này đều cảm thấy ổn, thì điều khiến tôi triệt hạ sự tự tin chính là khi nhìn thấy sổ tiết kiệm của bố mẹ.
Ngày ấy, khi mẹ và vợ đến bệnh viện thăm bố, tôi trở về nhà để tìm sổ đỏ, cần thế chấp để vay một ít tiền do tình hình đang cấp bách, cần trả lương nhân viên và lo tiền viện cho bố. Do đó, tôi quyết định giấu vợ về những việc này. Nhưng không biết vợ tôi đã cất cuốn sổ ở đâu.
Tôi tìm khắp mọi nơi, dưới gầm giường, chiếc chiếc giường, trên bàn cạnh giường ngủ... Không nghĩ tới việc vào phòng của bố mẹ, nhưng do nghĩ có thể cuốn sổ vẫn còn ở phòng ngủ chính, nên tôi quyết định vào tìm kiếm. Kết quả, không tìm thấy cuốn sổ đỏ, nhưng lại phát hiện một cuốn sổ tiết kiệm.
Tất cả số tiền chuyển vào đó đều là những gì tôi bí mật chuyển cho bố mẹ. Nhưng ngược lại, tất cả số tiền chuyển đi đều là cho anh trai tôi.
Tôi hoàn toàn bàng hoàng, không ngờ rằng khi bố mẹ ở nhà tôi, họ lại sử dụng số tiền tôi biếu để chuyển hết cho anh trai. Suy nghĩ đầu tiên trong đầu tôi là sự thiên vị quá mức.
Tôi cảm thấy đau lòng, người con hiếu thảo và chu đáo nhất lại nhận sự chỉ trích từ anh chị em, thậm chí suýt nữa là cầm cố nhà để chữa bệnh cho bố, trong khi anh trai tôi lại dùng tiền của bố mẹ như điều tất nhiên.
Ở thời điểm này, tôi mới bắt đầu nhìn nhận lại mọi chuyện. Ví dụ như vợ tôi luôn nói rằng bố mẹ quá cảnh báo, ảnh hưởng đến việc học của con trai tôi.
Thói quen sinh hoạt của bố mẹ cũng không tốt, họ luôn không xả bồn cầu, nhặt hộp giấy, chai nước thành đống trong căn nhà nhỏ khiến nó trở nên bừa bộn. Nhưng trước đây, tôi luôn nghĩ rằng bố mẹ sống ở quê, họ quen rồi, mong vợ cho bố mẹ thời gian để làm quen và thay đổi.
Đặc biệt là sau khi bố tôi phẫu thuật dạ dày, ông kém ăn hơn vợ tôi không phàn nàn. Tôi chỉ cần nói, vợ tôi sẽ cố gắng hết sức để chuẩn bị mọi món bổ dưỡng theo ý bố tôi.
Tôi không để ý đến tình cảm và sự nỗ lực của cô ấy. Suốt bao nhiêu năm, mỗi dịp lễ tết, cô ấy luôn bận rộn với việc chuẩn bị một bàn ăn lớn. Anh trai và em gái tôi đến nhà, nhưng họ không bao giờ vào bếp. Cô ấy phải lo liệu mọi thứ một mình.
Em gái ở xa, thỉnh thoảng tới thăm mua vài chiếc bánh bao, và bố mẹ đều vui mừng. Anh trai thỉnh thoảng tới mang theo vài chục quả trứng, bố mẹ cũng hết lời khen ngợi, nói rằng hương vị quê hương dễ ăn hơn.
Những gì vợ chồng tôi đưa ra bố mẹ và anh em ruột lại dường như là điều rất hiển nhiên.
Nghĩ như vậy, tôi quyết định gọi điện cho anh trai và em gái để thông báo ba điều quan trọng:
Thứ nhất, tôi muốn họ hiểu rằng số tiền tôi đang sử dụng không phải là một nguồn thu nhập tự nhiên mà có. Với cuộc sống bận rộn hàng ngày tại cửa hàng, tôi không có thời gian để ý đến những vấn đề khác. Mặc dù trước đây tôi chưa bao giờ tính toán, nhưng hiện tại, tôi đang đối mặt với những khó khăn thực sự, đến mức có thể phải bán nhà. Do đó, việc chia sẻ chi phí lần này là cần thiết và công bằng.
Thứ hai, trước đây tôi đã tưởng rằng do có điều kiện tốt, không cần phải nói đến chia đất ở quê. Nhưng lúc này, tôi cũng muốn có một phần của mình. Tôi không yêu cầu nhiều, mặc dù qua bao năm, tôi đã là người đóng góp nhiều nhất, nhưng hiện tại, sự công bằng là quan trọng.
Thứ ba, cha mẹ không chỉ thuộc về tôi một mình. Tôi đã chăm sóc họ suốt nhiều năm và giờ là lúc để anh trai và em gái đóng góp. Nếu họ không thể chăm sóc, chúng ta cùng nhau trả tiền để bố mẹ có thể ở trong môi trường dưỡng lão chăm sóc.
Vợ tôi, sau khi biết chuyện, đã khóc nhiều và cuối cùng cô ấy cũng nhận ra tôi cũng đã biết nghĩ cho bản thân mình. Cô ấy thậm chí đã nghĩ đến chuyện ly hôn với tôi sau khi con trai vào đại học, vì cô ấy nghĩ rằng cha mẹ tôi là những hố sâu không đáy, còn tôi chỉ là kẻ ngốc lấp đầy khoảng trống đó.
Nghe vợ tôi nói, tôi càng bàng hoàng. May mắn là tôi đã nhận ra sớm. Nếu không, gia đình nhỏ của tôi sẽ không còn bình yên. Tôi suýt mất đi người vợ chăm sóc tận tâm, và tôi không bao giờ muốn thấy điều đó xảy ra.
Do đó, từ sự việc này, tôi muốn nhắc nhở mọi người rằng khi phụng dưỡng cha mẹ, dù tình cảm bạn dành cho họ có sâu đậm đến đâu, có 3 quy tắc quan trọng cần tuân theo:
1.Cha mẹ là của tất cả, phụng dưỡng cha mẹ là trách nhiệm của tất cả con cái. Chia sẻ, giúp đỡ và cùng nhau chịu trách nhiệm là điều quan trọng.
2.Ở chung với cha mẹ, cần khuyến khích họ thích nghi với những thói quen và lối sống tốt. Không nên làm ngơ những thói quen không tốt mà bạn thấy, hãy đối mặt với nó và giải quyết.
3.Khi phụng dưỡng cha mẹ ở tuổi già, anh chị em không nên tùy tiện can thiệp hay chỉ tay năm ngón. Hãy thể hiện sự quan tâm một cách chân thành và tránh đánh giá mọi thứ.
Liệu tôi đã đưa ra quyết định đúng hay chưa? Có lời khuyên nào khác để phụng dưỡng bố mẹ già và giữ cho anh chị em sống hòa thuận không? Có cách nào tốt nhất để đối xử tử tế với cha mẹ mà không làm tổn thương mối quan hệ gia đình không?
