Thuế quan đẩy lạm phát Mỹ tăng vọt, cao nhất từ đầu năm

Theo báo cáo mới nhất từ Bộ Lao động Mỹ công bố hôm 15/7, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 2,7% trong tháng 6 so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức 2,4% ghi nhận trong tháng 5. Đây là mức lạm phát cao nhất kể từ tháng 2 năm nay.

Tính theo tháng, giá cả đã tăng 0,3% từ tháng 5 sang tháng 6, gấp ba lần so với mức tăng 0,1% của tháng trước. Các chuyên gia kinh tế cho rằng chính sách thuế quan toàn diện của Tổng thống Donald Trump đang tác động trực tiếp đến giá cả nhiều nhóm hàng hóa, bao gồm đồ nội thất, quần áo và thiết bị gia dụng lớn.

Việc lạm phát tăng tốc trở lại đặt ra thách thức lớn đối với Tổng thống Trump, người từng cam kết trong chiến dịch tranh cử năm ngoái sẽ "ngay lập tức cắt giảm chi phí sinh hoạt" cho người dân Mỹ.

Làn sóng lạm phát trong giai đoạn 2022-2023 - tồi tệ nhất trong bốn thập kỷ qua - đã khiến đa số người Mỹ bất mãn với cách điều hành kinh tế của cựu Tổng thống Joe Biden. Giờ đây, áp lực lạm phát tái diễn có thể trở thành gánh nặng chính trị cho chính quyền Tổng thống Trump.

Diễn biến lạm phát tăng cao cũng có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) thận trọng hơn trong quyết định cắt giảm lãi suất ngắn hạn - điều mà Tổng thống Trump đang liên tục kêu gọi. Trên các nền tảng mạng xã hội, ông Trump thường xuyên nhấn mạnh "không có lạm phát" và yêu cầu Fed nhanh chóng giảm lãi suất chủ chốt từ mức hiện tại 4,3% xuống khoảng 3%.

Tuy nhiên, với dữ liệu lạm phát mới nhất, Fed có thể sẽ duy trì lập trường thận trọng để đảm bảo ổn định giá cả trong dài hạn.

Loại trừ các mặt hàng thực phẩm và năng lượng thường biến động mạnh, chỉ số lạm phát cơ bản đã tăng 2,9% trong tháng 6 so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức 2,8% của tháng 5. Tính theo tháng, lạm phát cơ bản tăng 0,2% từ tháng 5 sang tháng 6.

Các nhà kinh tế đặc biệt chú ý đến chỉ số lạm phát cơ bản vì nó thường phản ánh chính xác hơn xu hướng dài hạn của áp lực giá cả, không bị ảnh hưởng bởi những biến động ngắn hạn.

Làn sóng lạm phát lần này được thúc đẩy bởi sự tăng giá đồng loạt trên nhiều nhóm hàng hóa. Giá xăng dầu tăng 1% chỉ trong một tháng từ tháng 5 đến tháng 6, trong khi giá thực phẩm tăng 0,35%.

Đáng chú ý, giá thiết bị gia dụng tiếp tục tăng vọt trong tháng thứ ba liên tiếp, phản ánh tác động trực tiếp của chính sách thuế quan mới.

Từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã triển khai gói thuế quan toàn diện với mức 10% áp dụng cho tất cả hàng nhập khẩu. Bên cạnh đó, các mặt hàng cụ thể chịu thuế suất cao hơn: thép và nhôm 50%, hàng hóa từ Trung Quốc 30%, và ô tô nhập khẩu 25%.

Tuần trước, Tổng thống còn đe dọa áp thuế 30% lên Liên minh Châu Âu, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8 tới.

Giới quan sát và các học giả đang có những quan điểm trái chiều về chính sách thuế quan. Nhiều nhà kinh tế cảnh báo rằng việc tăng thuế quan có thể thúc đẩy lạm phát và gây áp lực lên tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent bác bỏ những lo ngại này, gọi các dự báo tiêu cực là "hội chứng rối loạn thuế quan", khẳng định chính sách này sẽ mang lại lợi ích kinh tế lâu dài.

Diễn biến lạm phát tăng tốc có thể phần nào giảm bớt áp lực đối với Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell, người đang đối mặt với chỉ trích ngày càng gia tăng từ Nhà Trắng vì chưa cắt giảm lãi suất cơ bản.

Chủ tịch Powell và các quan chức Fed nhiều lần khẳng định cần theo dõi tác động của các mức thuế mới lên nền kinh tế trước khi quyết định điều chỉnh lãi suất. Theo ông Powell, thuế quan có thể khiến giá cả tăng đồng thời làm chậm đà tăng trưởng kinh tế – một thách thức đối với Fed khi cơ quan này thường nâng lãi suất để đối phó lạm phát nhưng lại giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng.

Phát biểu hôm thứ Hai (14/7), Tổng thống Donald Trump chỉ trích ông Powell "quá tệ" và "không biết mình đang làm gì". Ông Trump nhấn mạnh rằng nền kinh tế vẫn đang phát triển tốt bất chấp việc Fed giữ nguyên lãi suất, nhưng cho rằng tình hình sẽ "tốt hơn nhiều" nếu Fed cắt giảm lãi suất, vì như vậy "người dân sẽ dễ mua nhà hơn".

Tham khảo Wall Street Journal (WSJ)

>> Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới lung lay: GDP quý II giảm tốc, thị trường bất động sản tiếp tục chìm trong khủng hoảng