Tòa nhà chọc trời từng cao nhất thế giới bị ‘đắp chiếu’ gần 40 năm, không có người ở
Tòa nhà đứng sừng sững suốt gần 40 năm nhưng chưa từng đón bất kỳ vị khách nào.
Khách sạn Ryugyong - lấy tên từ một biệt danh cổ của Bình Nhưỡng mang ý nghĩa “thủ đô của những cây liễu”, ban đầu được kỳ vọng sẽ đi vào hoạt động chỉ hai năm sau ngày khởi công. Tuy nhiên, kế hoạch đó chưa bao giờ trở thành hiện thực.
Tòa nhà cao 329m với 105 tầng, nổi bật với thiết kế hình kim tự tháp cùng ba cánh đối xứng. Theo dự kiến ban đầu, phần chóp của công trình sẽ được sử dụng làm nhà hàng xoay sang trọng. Thế nhưng cho đến nay, khu vực này vẫn chỉ là một khối kiến trúc dang dở, chưa được hoàn thiện.
Phần thô của công trình đã được xây xong vào năm 1992 theo đúng kế hoạch, nhưng trong suốt 16 năm sau đó, tòa nhà vẫn đứng sừng sững giữa lòng thủ đô với vẻ ngoài lạnh lẽo, không cửa sổ, những mảng trần bê tông trơ trọi. Hình ảnh này khiến Ryugyong mang dáng dấp của một “gã khổng lồ đáng sợ” âm thầm quan sát mọi chuyển động của thành phố. Cũng từ đó, nhiều người đặt cho công trình biệt danh “khách sạn diệt vong”.
Về sau, phần vỏ ngoài của tòa nhà được ốp kính, phủ kim loại và lắp đặt hệ thống đèn LED để chiếu sáng vào ban đêm. Dẫu vậy, tiến độ hoàn thiện vẫn liên tục bị gián đoạn, làm dấy lên hoài nghi về khả năng khách sạn sẽ được đưa vào sử dụng. Tính đến thời điểm hiện tại, Ryugyong vẫn giữ kỷ lục là tòa nhà cao nhất thế giới chưa từng có người ở.
Công trình được xây dựng hoàn toàn bằng bê tông thay vì thép
Khách sạn Ryugyong là biểu tượng cho cuộc chạy đua giữa hai miền Triều Tiên trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, giai đoạn Hàn Quốc được hậu thuẫn bởi Mỹ còn miền Bắc nhận viện trợ từ Liên Xô. Vào năm 1986, một công ty Hàn Quốc bắt đầu xây dựng Westin Stamford tại Singapore, công trình được xem là khách sạn cao nhất thế giới vào thời điểm đó. Trong khi đó, thủ đô Seoul cũng đang gấp rút chuẩn bị cho Thế vận hội Mùa hè 1988 và từng bước chuyển mình theo mô hình kinh tế tư bản.
Không muốn bị bỏ lại phía sau, Bình Nhưỡng quyết định tổ chức Liên hoan Thanh niên và Sinh viên Thế giới vào năm 1989, một sự kiện mang đậm dấu ấn xã hội chủ nghĩa, được xem là đối trọng với kỳ Olympic mà Hàn Quốc đăng cai. Để khẳng định vị thế quốc gia, chính quyền Triều Tiên công bố kế hoạch xây dựng một khách sạn khổng lồ, mang tham vọng vượt qua kỷ lục về chiều cao mà Hàn Quốc từng xác lập.
Tuy nhiên, dự án sớm gặp khó khăn do các vấn đề kỹ thuật, khiến tiến độ không thể đảm bảo như dự tính. Chính phủ Triều Tiên đã đầu tư hàng tỷ USD để phục vụ cho sự kiện này, bao gồm cả việc xây dựng một sân vận động mới, mở rộng sân bay Bình Nhưỡng và nâng cấp hệ thống giao thông. Những khoản đầu tư quy mô lớn này càng làm trầm trọng thêm gánh nặng đối với nền kinh tế vốn đã thiếu ổn định của đất nước.
Kết quả là nền kinh tế Bắc Triều Tiên rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. Dù phần khung ngoại thất của khách sạn đã được hoàn thiện, công trình vẫn bị đình trệ vào năm 1992. Hình ảnh chiếc cần cẩu hoen gỉ nằm trơ trọi trên đỉnh tòa nhà trở thành biểu tượng của một tham vọng còn dang dở.
Về mặt thiết kế, tòa nhà có cấu trúc ba cánh mở rộng, tạo thành các góc 75 độ và hội tụ ở phần đỉnh, nơi được bố trí nhà hàng và đài quan sát. Tổng thể kiến trúc tạo nên hình khối giống như một chiếc nón khổng lồ, vững chãi.
Điểm đặc biệt của Ryugyong không chỉ nằm ở hình dáng gợi liên tưởng đến kim tự tháp, mà còn ở phương pháp thi công khác biệt so với nhiều tòa nhà chọc trời khác. Khách sạn này được xây dựng hoàn toàn bằng bê tông thay vì sử dụng kết cấu thép như thông thường.
Từng tái khởi động nhưng lại bỏ dở vì lý do "bất khả thi"
Sau 16 năm gián đoạn, đến năm 2008, công trình khách sạn Ryugyong bất ngờ được khởi động trở lại như một phần trong thỏa thuận hợp tác với tập đoàn Orascom của Ai Cập - đơn vị đảm nhiệm xây dựng mạng 3G tại Triều Tiên. Chiếc cần cẩu cũ kỹ, han gỉ từng án ngữ trên nóc tòa nhà suốt hai thập kỷ cuối cùng đã được tháo dỡ.
Với sự hỗ trợ kỹ thuật từ các kỹ sư Ai Cập, hệ thống kính và kim loại được lắp đặt lên phần khung bê tông đồ sộ với tổng chi phí 180 triệu USD, mang đến cho tòa tháp một diện mạo mới hiện đại và sáng bóng. Dự án được hoàn thành vào năm 2011, làm dấy lên những suy đoán về khả năng công trình sẽ sớm mở cửa đón công chúng.
Cuối năm 2012, tập đoàn khách sạn danh tiếng Kempinski (Đức) công bố kế hoạch đưa một phần khách sạn Ryugyong vào hoạt động vào giữa năm 2013. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, Kempinski bất ngờ tuyên bố rút lui khỏi dự án, cho rằng việc gia nhập thị trường lúc đó là "bất khả thi".
Nhiều ý kiến đặt câu hỏi liệu việc thi công và vật liệu xây dựng có đạt tiêu chuẩn hay không, nhất là trong bối cảnh năm 2014, một tòa nhà chung cư 23 tầng tại Bình Nhưỡng đã sập do lỗi thi công, theo truyền thông nhà nước Triều Tiên. Sự cố này càng khiến dư luận thêm phần nghi ngờ về độ vững chắc của Ryugyong.
Những bức ảnh hiếm hoi chụp nội thất khách sạn vào năm 2012 cho thấy bên trong vẫn còn khá ngổn ngang, chưa hoàn thiện. Simon Cockerell, giám đốc điều hành của Koryo Group - công ty chuyên tổ chức tour du lịch đến Triều Tiên, là một trong số ít người nước ngoài từng được đặt chân vào bên trong tòa nhà, góp phần hé lộ phần nào tình trạng thực tế của công trình.
Năm 2018, Ryugyong tiếp tục thu hút sự chú ý khi được biến thành màn trình diễn ánh sáng khổng lồ giữa lòng thủ đô Bình Nhưỡng. Tòa nhà trở thành một "cỗ máy" tuyên truyền, với màn trình chiếu dài 4 phút kể về lịch sử Triều Tiên, kèm theo các khẩu hiệu chính trị. Trên đỉnh tháp, một lá cờ lớn của Triều Tiên được lắp đặt, góp phần tạo nên hiệu ứng thị giác mạnh mẽ và ấn tượng.
Thời gian gần đây, người dân địa phương và du khách nước ngoài có thể thoải mái tham quan khu vực quảng trường phía trước Ryugyong, tuy nhiên vẫn không được phép vào trong. Tháng 6/2018, một tấm biển in dòng chữ "Khách sạn Ryugyong" bằng tiếng Triều Tiên và tiếng Anh được lắp đặt tại mặt tiền tòa nhà, khiến nhiều người kỳ vọng công trình sắp đi vào hoạt động.
Dù vậy, câu hỏi "Bao giờ khách sạn mở cửa?" đến nay vẫn chưa có lời đáp rõ ràng. Ngay cả Simon Cockerell - người hiếm hoi từng vào bên trong, cũng không thể đưa ra dự đoán chính xác về những gì đang diễn ra phía sau lớp kính sáng loáng của tòa tháp.
Từng giữ danh hiệu tòa nhà cao nhất bán đảo Triều Tiên, Ryugyong nay đã bị tháp Lotte World tại Seoul - hoàn thành vào năm 2017, vượt qua về chiều cao. Tuy nhiên, công trình vẫn giữ vị trí cao nhất tại Triều Tiên, nổi bật giữa thủ đô Bình Nhưỡng đang ngày càng xuất hiện nhiều tòa nhà chung cư hiện đại và cao tầng.
