Tỏi có thể thay thế nước súc miệng nha khoa

Một đánh giá khoa học mới cho thấy chiết xuất tỏi có thể mang lại hiệu quả kháng khuẩn tương đương với chlorhexidine - “tiêu chuẩn vàng” trong các loại nước súc miệng hiện nay.

Dù gây cảm giác khó chịu hơn khi sử dụng, tỏi vẫn thể hiện khả năng duy trì tác dụng lâu dài và có thể trở thành giải pháp thay thế tự nhiên đầy triển vọng trong chăm sóc răng miệng.

Trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y học Thảo dược (Journal of Herbal Medicine), các nhà khoa học tại Đại học Sharjah đã tiến hành đánh giá có hệ thống nhằm so sánh hiệu quả của chiết xuất tỏi với chlorhexidine trong điều kiện lâm sàng thực tế.

Chlorhexidine từ lâu được coi là loại nước súc miệng kháng khuẩn mạnh, thường được sử dụng trong điều trị nha khoa nhưng vẫn tồn tại nhiều lo ngại về tác dụng phụ và khả năng góp phần tạo ra sự kháng thuốc. Tỏi (Allium sativum) vốn nổi tiếng với đặc tính kháng khuẩn tự nhiên, được đặt vào vị trí ứng viên tiềm năng để thay thế hoặc hỗ trợ chlorhexidine trong một số trường hợp.

Để đảm bảo kết quả chính xác và minh bạch, nhóm nghiên cứu tuân thủ quy trình PRISMA 2020, chuẩn mực cho các tổng quan hệ thống, đồng thời áp dụng mô hình PICO nhằm xây dựng câu hỏi nghiên cứu dựa trên bằng chứng. Từ 389 bài báo thu thập được qua 6 cơ sở dữ liệu vào tháng 1/2024 và 13 bài khác từ tìm kiếm thủ công, chỉ có 5 nghiên cứu đáp ứng đầy đủ tiêu chí đưa vào phân tích.

Các nghiên cứu này bao gồm thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên và nghiên cứu lâm sàng với mức độ sai lệch thấp đến trung bình. Dù cách thức tiến hành và thời gian theo dõi có sự khác biệt, kết quả chung đều chỉ ra rằng nước súc miệng chứa nồng độ chiết xuất tỏi cao hơn có thể giúp giảm số lượng vi khuẩn tương đương với chlorhexidine.

Một số nghiên cứu cho thấy chlorhexidine duy trì độ pH mảng bám tốt hơn, trong khi những nghiên cứu khác lại ghi nhận tỏi hoạt động hiệu quả hơn ở một số nồng độ nhất định. Điểm trừ đáng chú ý là nước súc miệng tỏi khiến người dùng cảm thấy khó chịu hơn do mùi và cảm giác nóng rát.

Tuy vẫn ghi nhận tác dụng phụ, chiết xuất tỏi được đánh giá là an toàn hơn khi so sánh với các phản ứng bất lợi thường thấy khi dùng chlorhexidine trong thời gian dài, chẳng hạn như làm xỉn màu răng, thay đổi vị giác hoặc gây kích ứng niêm mạc miệng.

Theo nhóm nghiên cứu, cảm giác nóng rát khi dùng nước súc miệng tỏi là hiện tượng thường gặp nhưng không gây tổn hại lâu dài, dù có thể ảnh hưởng đến mức độ chấp nhận của bệnh nhân.

Mặc dù còn nhiều hạn chế, bản đánh giá ghi nhận chiết xuất tỏi mang lại sự giảm đáng kể vi khuẩn so với ban đầu, cho thấy khả năng ứng dụng trong một số tình huống lâm sàng cụ thể.

Tuy vậy, các tác giả cũng nhấn mạnh cần có thêm các nghiên cứu lớn hơn, theo dõi lâu dài và chuẩn hóa phương pháp trước khi đưa ra khuyến nghị mạnh mẽ về việc thay thế chlorhexidine bằng nước súc miệng từ tỏi.

Trong bối cảnh này, kết quả không quá bất ngờ khi tỏi từ lâu đã được xem là một trong những nguyên liệu tự nhiên chứa hợp chất kháng khuẩn mạnh nhất. Allicin - hợp chất tạo nên mùi đặc trưng của tỏi, được biết đến với hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm và kháng virus mạnh. Chính vì thế, tỏi được ứng dụng rộng rãi không chỉ trong ẩm thực mà còn trong y học cổ truyền cũng như công nghiệp dược phẩm hiện đại.

Không chỉ dừng lại ở nước súc miệng, theo tổng quan nghiên cứu, chiết xuất tỏi đã được thử nghiệm trong nhiều ứng dụng nha khoa khác nhau như điều trị viêm miệng do răng giả, khử trùng ống ngà hoặc làm thuốc đặt trong ống tủy.

Tuy nhiên, phần lớn nghiên cứu trước đây được tiến hành trong điều kiện phòng thí nghiệm, thiếu sự đồng nhất về thiết kế và không phản ánh đầy đủ tình huống lâm sàng thực tế. Điều này tạo ra khoảng trống nghiên cứu đáng kể mà giới khoa học cần tiếp tục hoàn thiện.

Nước súc miệng kháng khuẩn, dù có nguồn gốc tổng hợp hay thảo dược, vẫn đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc răng miệng, hỗ trợ điều trị viêm nướu, sâu răng, nha chu và hôi miệng.

Sự xuất hiện của chiết xuất tỏi như một lựa chọn thay thế tự nhiên không chỉ phản ánh xu hướng ưa chuộng thảo dược của người tiêu dùng mà còn mở ra hướng phát triển cho các sản phẩm an toàn, hiệu quả và thân thiện với cơ thể hơn.

Kết quả nghiên cứu của Đại học Sharjah nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục đầu tư vào các giải pháp tự nhiên trong chăm sóc sức khỏe. Dù chưa thể thay thế hoàn toàn chlorhexidine vốn vẫn là chuẩn vàng của nước súc miệng kháng khuẩn, nhưng chiết xuất tỏi cho thấy tiềm năng lớn, đặc biệt với những bệnh nhân không dung nạp tốt các hợp chất hóa học.

Tỏi với lịch sử sử dụng lâu dài và đặc tính sinh học mạnh mẽ, có thể trở thành nhân tố quan trọng trong xu hướng chăm sóc răng miệng tự nhiên của tương lai.

Theo SciTech Daily