Vì sao nhiều người không mặn mà với xăng sinh học E10?
Lộ trình sử dụng xăng sinh học E10 trên toàn quốc từ ngày 1/6/2026 đang nhận được sự quan tâm lớn. Nhiều chuyên gia chỉ ra lợi ích về môi trường, an ninh năng lượng và kinh tế tuần hoàn song cũng nêu rõ những rào cản khiến xăng E10 chưa thực sự được người tiêu dùng đón nhận.
Ngày 25/11, tại tọa đàm “Sử dụng xăng sinh học E10 - Phát triển bền vững” do báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức, ông Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - cho rằng, việc sử dụng xăng E10 có thể giải quyết đồng thời ba mục tiêu: Tăng cường an ninh năng lượng, kiến tạo giá trị kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải khí nhà kính theo các cam kết khí hậu.
Trong bối cảnh giá năng lượng toàn cầu biến động mạnh, Việt Nam cần một giải pháp vừa giảm phụ thuộc vào nhập khẩu xăng dầu, vừa phù hợp lộ trình Net Zero 2050. Việc pha trộn 10% ethanol sinh học vào 90% xăng khoáng cho phép xăng E10 đáp ứng cùng lúc hai mục tiêu này.
Theo tính toán, xăng E10 giúp giảm 3-7% lượng phát thải CO₂ trong vòng đời sản phẩm, đồng thời hạn chế khí độc, cải thiện chất lượng không khí tại đô thị. Nếu được sử dụng rộng rãi, xăng E10 có thể thay thế tương đương khoảng 1 triệu tấn xăng dầu mỗi năm, góp phần tăng chủ động về an ninh năng lượng quốc gia.
Ngoài ra, sản xuất ethanol từ sắn, ngô, mía sẽ giúp gia tăng giá trị nông sản, tạo đầu ra ổn định cho nông dân, từ đó hình thành chuỗi kinh tế tuần hoàn kết nối nông nghiệp - công nghiệp chế biến - môi trường.
Cũng theo ông Long, hiện có khoảng 60 quốc gia sử dụng xăng E10, trong đó Mỹ xem xăng E10 là chuẩn phổ biến, hầu hết xe bán ra đều tương thích. Tại Việt Nam, xăng E10 đang có cơ hội lớn trở thành loại xăng phổ biến nhất bởi khung pháp lý đã được thiết lập rõ ràng. Từ ngày 1/6/2026, xăng không chì phải được phối trộn thành xăng E10 để sử dụng trên toàn quốc. Đây là bước chuyển từ khuyến khích sang chuẩn hóa bắt buộc, tạo niềm tin để các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị mạnh dạn đầu tư.
Từ kinh nghiệm trong kinh doanh xăng E5, ông Long nhấn mạnh bài học tránh nửa vời. “Tiêu thụ xăng E5 từng tăng mạnh từ năm 2015 khi thay thế xăng RON92 nhưng sau đó sụt giảm do triển khai thiếu đồng bộ. Với xăng E10, khâu bắt buộc và chính sách theo hướng ưu tiên người dùng” - ông Long nói.
Trong giai đoạn 6 tháng đầu năm 2026, thời điểm song hành giữa xăng A95 và xăng E10 cần duy trì mức chênh giá 1.000-1.500 đồng/lít để lợi ích kinh tế thể hiện ngay trên hóa đơn. Đồng thời, xăng E10 phải được phủ rộng tại các cửa hàng bán lẻ đủ điều kiện. Mỗi trạm cần bảo đảm tỷ lệ tối thiểu trụ bơm xăng E10.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Giang Chấn Tây - Giám đốc Công ty TNHH MTV Bội Ngọc - nói rằng, với tính chất hút ẩm và dễ bay hơi, xăng E10 dễ tách lớp trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm, đặc biệt tại vùng nắng nóng, gây hao hụt 0,25 - 0,4%m³/tháng. Tuy nhiên, định mức hao hụt hiện hành chưa cập nhật cho phù hợp khiến doanh nghiệp chịu lỗ khi kinh doanh nhiên liệu sinh học. Đây là lý do nhiều cửa hàng e ngại nhập xăng E5/E10 dù chủ trương đúng đắn.
Ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam - nhấn mạnh: Cần truyền thông rõ rằng xăng E5 hay xăng E10 đều phải đáp ứng đầy đủ quy chuẩn kỹ thuật. Việc động cơ nóng hơn khi dùng ethanol là đặc tính nhiên liệu, nằm trong ngưỡng kỹ thuật cho phép.
Bà Ngô Nguyễn Ngọc Thanh - Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường TPHCM - cho biết, chất lượng không khí tại TPHCM chủ yếu ô nhiễm do bụi, đặc biệt tại khu vực có mật độ giao thông cao. Một số thời điểm, bụi tổng và bụi mịn vượt chuẩn 1,5 - 2 lần. Giao thông đường bộ được xác định là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất. Việc chuyển đổi sang nhiên liệu sạch hơn như xăng E10 được kỳ vọng sẽ góp phần giảm bớt ô nhiễm.
