Từ Alibaba đến DeepSeek: Lộ diện thành phố là 'ngôi sao mới' của Trung Quốc

Thành phố Hàng Châu - thủ phủ tỉnh Chiết Giang đang nhanh chóng định vị mình như một trung tâm công nghệ hàng đầu của Trung Quốc, với sự xuất hiện của nhóm "sáu chú rồng nhỏ" - những công ty khởi nghiệp đầy tiềm năng đang làm thay đổi bản đồ đổi mới sáng tạo của quốc gia tỷ dân.

Trong làn sóng khởi nghiệp công nghệ mới này, DeepSeek nổi lên như một ngôi sao sáng khi thu hút sự chú ý toàn cầu nhờ các mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) tiết kiệm chi phí.

Song hành cùng DeepSeek là những cái tên đáng chú ý khác: Unitree và Deep Robotics đang tiên phong trong lĩnh vực robot, Game Science đang tạo dấu ấn trong ngành công nghiệp game, BrainCo đột phá với công nghệ giao diện não-máy, và Manycore đang định hình lại cách thức thiết kế nội thất với công nghệ 3D tiên tiến.

Thành phố này vốn được biết đến là cái nôi của tập đoàn công nghệ Alibaba, đang chứng kiến một làn sóng đổi mới thứ hai. Chính quyền thành phố đã chính thức ghi nhận tầm quan trọng của những "chú rồng nhỏ" này trong thông điệp năm mới gửi tới cộng đồng doanh nghiệp địa phương, khẳng định vai trò của họ trong việc thúc đẩy sự phát triển công nghệ của thành phố.

"Thật vinh dự khi được mệnh danh là một trong 'sáu chú rồng nhỏ'", ông Zheng Dongxin, Giám đốc sản phẩm của Deep Robotics bày tỏ trong cuộc phỏng vấn ngày 6/2.

Nếu coi sự ra mắt của mô hình mới của DeepSeek là “cú sốc” cảnh tỉnh đối với giới công nghệ phương Tây thì thành công của các "chú rồng nhỏ" Trung Quốc đã bắt đầu được ghi nhận trên trường quốc tế từ trước đó.

Deep Robotics đã đạt được bước đột phá quan trọng khi robot bốn chân của họ được Singapore Power Group lựa chọn để kiểm tra đường hầm điện vào tháng 12/2024. Đây là lần đầu tiên một robot bốn chân của Trung Quốc được triển khai trong môi trường công nghiệp ở nước ngoài.

Theo chia sẻ của Giám đốc sản phẩm Zheng Dongxin, công ty đang đẩy mạnh phát triển dòng robot hình người, với kế hoạch ra mắt sản phẩm mới vào quý II và quý III năm nay.

Game Science, studio phát triển game nổi tiếng với tựa game "Black Myth: Wukong" - game AAA đầu tiên của Trung Quốc, là một ví dụ điển hình về hiệu quả của các chính sách này. Theo China Tax News, studio đã đầu tư hơn 300 triệu nhân dân tệ (41 triệu USD) vào phát triển game và nhận được ưu đãi thuế lên đến 28 triệu nhân dân tệ nhờ sự hướng dẫn tích cực từ cơ quan thuế địa phương.

Câu chuyện của BrainCo càng khẳng định sức hút của Hàng Châu đối với các công ty công nghệ. Từ một startup được thành lập trong gara ở Boston bởi một cựu sinh viên Harvard, BrainCo đã quyết định chuyển về Hàng Châu sau khi được tiếp cận với các chính sách hỗ trợ hấp dẫn, bao gồm trợ cấp tiền thuê và nhiều ưu đãi khác.

Công ty cũng gây tiếng vang lớn tại Đại hội thể thao dành cho người khuyết tật châu Á 2023, khi bàn tay sinh học của họ được sử dụng trong nghi thức thắp sáng ngọn đuốc chính của đại hội.

Mạng lưới liên kết chặt chẽ với các trường đại học lớn

Hệ thống giáo dục đại học tại Hàng Châu đóng vai trò nền tảng trong sự phát triển của "Thung lũng Silicon" mới này. Đại học Chiết Giang nổi bật như một lò đào tạo nhân tài khi ba trong số "sáu chú rồng nhỏ" được sáng lập bởi cựu sinh viên của trường.

Nhà sáng lập Liang Wenfeng của DeepSeek, bộ đôi Huang Xiaohuang và Chen Hang của Manycore, cùng Li Chao và Zhu Qiuguo của Deep Robotics là những minh chứng tiêu biểu cho chất lượng đào tạo của trường. Đặc biệt, Zhu Qiuguo hiện đang đảm nhiệm vai trò phó giáo sư tại đây, tạo nên mối liên kết chặt chẽ giữa giới học thuật và kinh doanh.

Theo số liệu từ Itjuzi, công ty chuyên theo dõi dữ liệu khởi nghiệp, tính đến tháng 9/2024, Đại học Chiết Giang đã đào tạo 102 giám đốc điều hành cho các công ty khởi nghiệp AI của Trung Quốc. Con số này đặt trường ở vị trí thứ tư trong danh sách các cơ sở đào tạo hàng đầu về nhân lực AI của quốc gia, chỉ đứng sau ba trường danh tiếng là Đại học Thanh Hoa, Đại học Bắc Kinh và Đại học Giao thông Thượng Hải.

Thành công của hệ thống giáo dục Hàng Châu không chỉ giới hạn ở Đại học Chiết Giang. Đại học Khoa học Công nghệ Chiết Giang cũng đã khẳng định vị thế của mình khi đào tạo ra người sáng lập Unitree - công ty robot nổi tiếng với màn trình diễn ấn tượng của các robot hình người tại Gala Tết Nguyên đán năm nay.

Sự kết hợp giữa chất lượng đào tạo và môi trường khởi nghiệp năng động đã biến Hàng Châu thành một điểm đến lý tưởng cho những người muốn khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ.

Hỗ trợ từ Chính phủ

Theo GS. Zheng Yongnian, Trưởng khoa chính sách công tại Đại học Trung Quốc ở Hồng Kông (Thâm Quyến), sự thành công trong đổi mới sáng tạo dựa trên ba trụ cột then chốt: nghiên cứu cơ bản, công nghệ ứng dụng và hỗ trợ tài chính. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh truyền thông kỹ thuật số của China Daily, ông đánh giá Hàng Châu đang thể hiện xuất sắc trong việc kết hợp ba yếu tố này.

So sánh với bối cảnh toàn cầu, mô hình phát triển của Trung Quốc cho thấy những điểm tương đồng thú vị với Mỹ. Nếu như Mỹ có hai trung tâm đổi mới AI chính trải dài từ Thung lũng Silicon đến Texas và từ Boston đến New York, thì Trung Quốc cũng đang hình thành hai cụm trọng điểm tương tự tại khu vực Đồng bằng sông Dương Tử và Vùng Vịnh Lớn.

Định hướng của chính phủ cũng đang được hướng ứng bởi các động lực thị trường, với các dự án cơ sở hạ tầng công nghệ do nhà nước dẫn dắt đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của AI.

Thành quả của chiến lược này đã được phản ánh qua các con số ấn tượng. Năm 2024, các ngành công nghiệp kinh tế số cốt lõi của Hàng Châu đã đóng góp 630,5 tỷ nhân dân tệ vào nền kinh tế, tăng trưởng 7,1% so với năm trước và chiếm gần một phần ba GDP của thành phố.

Nhìn về tương lai, Hàng Châu đã công bố kế hoạch phát triển các ngành công nghiệp 2025-2026 với trọng tâm là AI, kinh tế tầm thấp, robot hình người, trí thông minh lấy cảm hứng từ não bộ và sinh học tổng hợp.

Tham vọng này được củng cố bởi mục tiêu của tỉnh Chiết Giang trong việc trở thành trung tâm đổi mới AI quốc gia, với ba lĩnh vực ưu tiên là cơ sở hạ tầng máy tính, khả năng truy cập dữ liệu và ứng dụng AI.

Nền tảng vững chắc cho sự phát triển này chính là môi trường kinh doanh năng động của khu vực tư nhân tại Chiết Giang. Tính đến năm 2024, tỉnh này đã có 3,51 triệu doanh nghiệp tư nhân đăng ký hoạt động, chiếm tỷ lệ áp đảo 92,06% trong tổng số doanh nghiệp.

Con số này không chỉ khẳng định vai trò của khu vực tư nhân trong nền kinh tế địa phương mà còn cho thấy tiềm năng to lớn cho sự phát triển công nghệ trong tương lai.

Tham khảo South China Morning Post, Xinhua Daily

>> Bắc Kinh, Thâm Quyến mất dần sức hút, lộ diện những thành phố là 'ngôi sao mới' của Trung Quốc