Từ giờ, bồi thường đất nông nghiệp có nhiều thay đổi người dân cần nắm rõ

Luật Đất đai 2024 mang đến nhiều điểm mới quan trọng nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất, đặc biệt là hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp – nhóm đối tượng chịu tác động lớn khi Nhà nước thu hồi đất.

Theo khoản 1 Điều 146 của Luật, nguyên tắc bồi thường được quy định rõ: "Nhà nước bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi; trường hợp không có đất để bồi thường thì bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể".

Quy định này khẳng định người dân bị thu hồi đất nông nghiệp sẽ được bồi thường bằng đất nông nghiệp tương đương nếu địa phương còn quỹ đất. Trường hợp không còn đất để bố trí, bồi thường sẽ được thực hiện bằng tiền mặt, căn cứ theo giá đất cụ thể tại thời điểm thu hồi, thay vì áp dụng khung giá đất cứng như trước đây.

Theo Điều 153, giá đất cụ thể được sử dụng trong các trường hợp tính tiền bồi thường, tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và định giá quyền sử dụng đất trong các giao dịch với Nhà nước. Việc xác định giá đất cụ thể sẽ được thực hiện theo phương pháp định giá đất do pháp luật quy định, trên cơ sở bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành – tiệm cận hơn với giá thị trường thực tế.

Ngoài bồi thường, người dân còn được hỗ trợ ổn định sinh kế

Khoản 1 Điều 148 quy định: "Nhà nước hỗ trợ người có đất thu hồi để ổn định đời sống, sản xuất, đào tạo nghề, chuyển đổi nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm và các khoản hỗ trợ khác". Mục tiêu của chính sách là giúp người dân sớm thích nghi, ổn định cuộc sống và tái sản xuất sau khi mất đất.

Đáng chú ý, Điều 148 còn bổ sung cơ chế khuyến khích bàn giao đất đúng tiến độ. Theo khoản 4: "Trường hợp người có đất bị thu hồi bàn giao mặt bằng đúng tiến độ, vượt tiến độ thì được xem xét, hỗ trợ thêm theo quy định của UBND cấp tỉnh". Đây là điểm mới mang tính động viên, thúc đẩy quá trình giải phóng mặt bằng thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, Luật cũng quy định rõ các trường hợp không được bồi thường về đất, bao gồm: sử dụng đất sai mục đích, không có giấy tờ hợp pháp, không sử dụng đất liên tục trong 24 tháng mà không có lý do chính đáng, hoặc hết thời hạn sử dụng đất mà không thực hiện thủ tục gia hạn. Tuy nhiên, những trường hợp này nếu đáp ứng điều kiện vẫn có thể được xem xét hỗ trợ chi phí đầu tư vào đất, cây trồng, vật nuôi, hoa màu.

Để bảo vệ quyền lợi chính đáng, người dân cần chủ động rà soát hồ sơ pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất, bảo đảm sử dụng đúng mục đích và phù hợp với quy hoạch được duyệt. Đây là cơ sở quan trọng để được bồi thường đầy đủ khi có thu hồi đất xảy ra.