Tương lai ngành điện sẽ dựa 70 - 90% vào nguồn điện tái tạo

Theo dự báo của Bộ Công Thương, nhu cầu điện năng sẽ tăng trưởng khoảng 8-10%/năm trong những năm tới, bên cạnh vấn đề về nguồn năng lượng hóa thạch như than đá, dầu mỏ hay khí đốt đang dần cạn kiệt và gây hại cho môi trường. Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc đảm bảo nguồn cung năng lượng ổn định và bền vững, đồng thời làm gia tăng áp lực phải tìm kiếm các giải pháp năng lượng thay thế.

Do đó, chuyển dịch năng lượng không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là yếu tố then chốt để đảm bảo an ninh năng lượng, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Tỷ trọng năng lượng tái tạo trong ngành điện còn hạn chế.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hiện nay tỷ trọng năng lượng tái tạo trong ngành điện còn tương đối hạn chế dù cho tiềm năng rất lớn.

Theo nhận định của Cục Phát triển Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, nguyên nhân đến từ một số rào cản chính như: tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo và hiệu quả năng lượng chưa được khai thác tối ưu do chính sách, tài chính cũng như năng lực chuyên môn; khả năng nối lưới của các dự án năng lượng và tính ổn định của hệ thống chuyển tải điện cần được cải thiện; chi phí đầu tư cao hơn mức trung bình do giá công nghệ và dịch vụ còn cao…

Bên cạnh đó, mặc dù công nghệ là yếu tố đóng vai trò trung tâm trong chuyển dịch năng lượng, song trình độ công nghệ trong một số lĩnh vực thuộc ngành năng lượng chậm được nâng cao, việc nội địa hóa và hỗ trợ thị trường từ các dự án trong ngành năng lượng cho hàng hoá cơ khí chế tạo sản xuất trong nước còn hạn chế.

Trong khi đó, theo dự báo của các nhà quan sát năng lượng hàng đầu, ngành điện sẽ dựa vào nguồn điện tái tạo khoảng 70% - 90%. Sự phát triển trong năng lượng tái tạo dự kiến sẽ được phân bổ phần lớn cho năng lượng gió và năng lượng năng lượng mặt trời.

Cũng theo nhóm chuyên gia năng lượng, để hướng đến không gây ô nhiễm carbon trong thời gian ngắn và không phát thải khí nhà kính vào giữa thế kỷ này, năng lượng gió phải tăng cường đóng góp vào sản xuất điện từ mức thâm nhập toàn cầu 5% hiện nay lên khoảng 35%-50% hoặc hơn nữa trong nhu cầu điện tương lai của hệ thống năng lượng toàn cầu.

>> Cao điểm nắng nóng, 1 doanh nghiệp điện hoàn thành 96% kế hoạch lợi nhuận năm chỉ sau 5 tháng

Phát triển nguồn cung điện gió phải được đặt ra ngay từ bây giờ

Từ những nhận định trên, có thể thấy, điện gió sẽ là nguồn năng lượng nền tảng trong lưới điện, trung tâm của hệ thống năng lượng tích hợp trong tương lai, thay thế các máy phát điện truyền thống chạy bằng nhiên liệu hóa thạch, đồng thời cung cấp các dịch vụ đảm bảo độ tin cậy của lưới điện bên cạnh ngành năng lượng.

Phát triển nguồn cung điện gió phải được đặt ra ngay từ bây giờ.

Đặc biệt, điện gió nói riêng và năng lượng tái tạo nói chung còn có thể hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức thấp hơn 2°C, như quy định trong Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Theo Cục Phát triển Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo, với vai trò quan trọng cùng nhiều triển vọng phát triển trong tương lai, thêm nữa, với đặc điểm thời gian đầu tư và phát triển dài, tốc độ thay đổi nhanh chóng, do đó phát triển nguồn cung điện gió phải được đặt ra ngay từ bây giờ.

Cục này cho biết, để có cơ hội đạt được các mục tiêu của Paris, công suất điện gió triển khai hàng năm phải tăng lên khoảng 180 GW theo Kịch bản chuyển đổi năng lượng của IRENA. Còn theo kịch bản Net Zero vào năm 2050 của IEA, tăng trưởng hàng năm của điện gió sẽ còn cao hơn nữa, đạt 160 GW vào năm 2025 và sau đó là 280 GW vào năm 2030, gấp 3 lần khối lượng được xây dựng vào năm 2020.

Ngoài ra, trong 10 năm tới, các tổ chức quốc tế đang kêu gọi thực hiện chuyển đổi sâu sắc hệ thống. Cuộc đua vì zero cacbon của Liên hợp quốc đã xác định điểm bùng phát trong lĩnh vực năng lượng sạch khi đạt được 60% thị phần năng lượng tái tạo trong cơ cấu năng lượng toàn cầu, bao gồm 30% từ năng lượng gió và mặt trời. Tổng mức đầu tư toàn cầu hàng năm vào năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng hệ thống hỗ trợ cần tăng từ 380 tỷ USD vào năm 2020 lên 1,6 nghìn tỷ USD vào năm 2030, theo IEA.

Bối cảnh của hầu hết các kịch bản chuyển đổi năng lượng đều kết hợp sản xuất năng lượng tái tạo quy mô lớn, điện khí hóa trên diện rộng (đặc biệt là trong các lĩnh vực điện, công nghiệp và vận tải đường ngắn) và các biện pháp tiết kiệm năng lượng. Sẽ cần có sự kết hợp của các công nghệ tiên tiến, từ hydro xanh đến các giải pháp số hóa và lưu trữ để cho phép tỷ lệ thâm nhập năng lượng tái tạo cao, đảm bảo an ninh và tính linh hoạt của hệ thống điện cũng như khử cacbon trong các lĩnh vực khó giảm thiểu.

>> Thủy điện chính thức bước ra khỏi pha El Nino, doanh nghiệp nào được hưởng lợi lớn nhất?