Xuất khẩu gạo top đầu nhưng Việt Nam được Bộ Nông nghiệp Mỹ dự đoán trở thành nước nhập khẩu gạo cao thứ 2 thế giới, vì sao?

Theo báo cáo vừa phát hành về lĩnh vực lương thực toàn cầu, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo Việt Nam có thể nhập tới 4 triệu tấn gạo trong năm 2025 và 4,1 triệu tấn trong năm 2026. Nguyên nhân là diện tích gieo trồng bị thu hẹp, sản lượng thu hoạch ít hơn và nhu cầu nhập khẩu ngày càng tăng đối với gạo giá rẻ từ Campuchia.

Trước đó, trong năm 2024, nhập khẩu gạo của Việt Nam ước tính khoảng 3,4 triệu tấn, sau Philippines và Indonesia.

Về dự báo Việt Nam có thể là quốc gia nhập khẩu gạo thứ 2 thế giới trong năm 2025 và cả năm 2026, chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy khẳng định việc nhập khẩu gạo nhiều cũng sẽ không ảnh hưởng tới an ninh lương thực tại nước ta. Ông Thủy giải thích, giá gạo của thế giới đang rơi vào mức thấp nhất và đây là cơ hội cho Việt Nam nhập khẩu.

“Năm 2023 và năm 2024 mặc dù xuất khẩu trên 7 triệu tấn nhưng chúng ta vẫn phải nhập khoảng 1,1 - 1,3 tấn gạo trắng để sản xuất hàng hóa và làm thức ăn chăn nuôi. Vậy nên trong năm nay, số lượng nhập khẩu có thể tăng thêm vì giá lợn năm nay có nhiều biến động và khá cao, nên nhu cầu có thể cao hơn”, ông Thủy giải thích.

>> Nước Đông Nam Á hoãn mua 350.000 tấn gạo Việt Nam bất ngờ có động thái mới

Bên cạnh đó, việc các doanh nghiệp cũng có nhu cầu cao nhập khẩu gạo để tái xuất kéo theo sản lượng gạo nhập khẩu cũng sẽ tăng cao.

Dù sản lượng tăng nhưng tình trạng thiếu hụt nguồn cung vẫn kéo dài vì nhu cầu tiêu thụ tăng thêm tới 6,1 triệu tấn, nâng tổng số lên 538,8 triệu tấn, chủ yếu từ Ấn Độ - 125 triệu tấn. Nước này tiếp tục duy trì các chính sách đảm bảo an ninh lương thực cho người dân.

Ở chiều ngược lại, báo cáo của USDA cũng nhận định Việt Nam sẽ vượt qua Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới trong năm 2025.

Cụ thể, xuất khẩu gạo của Việt Nam dự kiến đạt 7,9 triệu tấn do nhu cầu tăng từ thị trường Trung Quốc và Philippines. Còn xuất khẩu gạo của Thái Lan dự kiến đạt 7,2 triệu tấn, tăng 200.000 tấn so với năm trước, chủ yếu là các thị trường truyền thống là Trung Quốc và Iraq.

Khách hàng mua gạo truyền thống của Việt Nam là Philippines vẫn là nhà nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới với số lượng duy trì quanh mức 5,5 triệu tấn.

Nigeria đứng thứ 3 toàn cầu về nhập khẩu gạo với 3 triệu tấn do nhu cầu tăng từ sự gia tăng dân số. Tuy nhiên, thị trường quốc gia Tây Phi này vẫn ưa chuộng các sản phẩm giá rẻ.

Trung Quốc - nước tiêu thụ gạo lớn nhất thế giới - dự kiến sẽ nhập khẩu 2,4 triệu tấn nhờ nguồn cung dồi dào và giá rẻ từ các nước châu Á. Các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) cũng sẽ nhập khoảng 2,2 triệu tấn gạo, giảm nhẹ so với các năm trước do nguồn cung nội địa gia tăng.

>> Dân Nhật đổ xô mua gạo Việt Nam giữa cơn sốt giá kỷ lục, chuyện gì đang xảy ra?

Indonesia, nước nhập khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới trong 2 năm gần đây, dự kiến sẽ chỉ nhập khoảng 800.000 tấn nhờ nguồn cung nội địa gia tăng mạnh trong năm 2025.

Trong khi ấy, USDA dự báo Ấn Độ vẫn sẽ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất vào năm 2026 với kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt mức kỷ lục là 24,5 triệu tấn, tăng 500.000 tấn so với năm trước và chiếm gần 40% thương mại toàn cầu.

Sự gia tăng lượng gạo của đất nước đông dân nhất thế giới được lý giải là do vụ mùa bội thu, lượng dự trữ dồi dào và giá cả ổn định nhất trong số các nước xuất khẩu lớn.

Theo USDA

>> Indonesia thẳng thừng từ chối bán gạo cho nước láng giềng Malaysia: Cơ hội vàng cho gạo Việt Nam