Xuất nhập khẩu cả nước giảm mạnh nửa đầu tháng 9/2024: Điều gì đang diễn ra?

Trong nửa đầu tháng 9/2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt 28,55 tỷ USD, giảm gần 9,47 tỷ USD (tương đương 24,9%) so với nửa cuối tháng 8. Đặc biệt, xuất khẩu giảm mạnh hơn với mức giảm 32,5%, chỉ còn 14 tỷ USD. Ngược lại, nhập khẩu cũng giảm nhưng ít hơn, với mức giảm 15,8%, đạt 14,55 tỷ USD.

Điểm đáng chú ý là mặc dù giảm mạnh trong ngắn hạn, tuy nhiên lũy kế tính từ đầu năm đến hết ngày 15/9, tổng giá trị xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn đạt 540,72 tỷ USD, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Điều này cho thấy nền kinh tế Việt Nam vẫn đang duy trì được đà phát triển, dù có những khó khăn nhất định.

Xuất khẩu sụt giảm: Cảnh báo gì cho kinh tế?

Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như máy tính, điện thoại và linh kiện, cùng máy móc thiết bị đều giảm mạnh trong giai đoạn này. Máy tính và linh kiện điện tử giảm tới 31,2%, tương đương 1,17 tỷ USD, còn điện thoại và linh kiện giảm 23,5%, tương đương 582 triệu USD. Đây là dấu hiệu cho thấy các ngành sản xuất xuất khẩu – vốn chiếm tỷ trọng lớn trong GDP – đang gặp khó khăn.

Không chỉ vậy, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) – một "chìa khóa" trong hoạt động xuất khẩu – cũng chịu ảnh hưởng. Xuất khẩu từ các doanh nghiệp FDI giảm 30,6% so với kỳ cuối tháng 8, đạt 10,14 tỷ USD. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp mà còn có thể tác động đến tăng trưởng kinh tế chung.

Tuy nhiên, nhìn rộng hơn, tính từ đầu năm đến giữa tháng 9/2024, xuất khẩu của Việt Nam vẫn tăng 14,8% so với cùng kỳ năm 2023, cho thấy tình hình sụt giảm hiện tại có thể chỉ mang tính tạm thời.

Nhập khẩu giảm: Điều gì đang diễn ra?

Mức giảm nhập khẩu 15,8% trong nửa đầu tháng 9, đặc biệt là ở các nhóm hàng như máy móc, thiết bị và phụ tùng (giảm 20,5%) và than (giảm 44,7%), có thể là dấu hiệu cho thấy hoạt động sản xuất trong nước và nhu cầu tiêu thụ đang chững lại.

Dẫu vậy, nếu nhìn vào tổng số liệu từ đầu năm đến nay, nhập khẩu vẫn tăng 17,2% so với năm trước, đạt 261,34 tỷ USD, phản ánh mức độ phát triển nhất định của nền kinh tế và nhu cầu nguyên liệu sản xuất vẫn duy trì ở mức cao.

Cán cân thương mại: Thách thức ngắn hạn

Trong nửa đầu tháng 9, Việt Nam đã thâm hụt cán cân thương mại 546 triệu USD, trái ngược với mức thặng dư 18,04 tỷ USD ghi nhận từ đầu năm đến nay. Điều này phần nào phản ánh sự khó khăn mà xuất khẩu Việt Nam đang phải đối mặt, trong khi nhập khẩu nguyên liệu sản xuất và hàng tiêu dùng vẫn có xu hướng gia tăng.

Vai trò của các doanh nghiệp FDI trong hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn rất lớn. Các doanh nghiệp này chiếm tới 72% tổng giá trị xuất khẩu và 63,7% tổng giá trị nhập khẩu của cả nước. Mặc dù trong ngắn hạn có sự suy giảm, tính từ đầu năm, doanh nghiệp FDI vẫn đóng góp tích cực với mức tăng trưởng xuất khẩu 12,9% và nhập khẩu 16,2%.

Mặc dù số liệu xuất nhập khẩu trong nửa đầu tháng 9/2024 cho thấy dấu hiệu giảm sút, nhưng với đà tăng trưởng từ đầu năm, vẫn có lý do để lạc quan. Tuy nhiên, không thể bỏ qua những thách thức lớn như nhu cầu tiêu dùng giảm ở các thị trường lớn như Mỹ và EU, cùng với áp lực từ chi phí sản xuất tăng cao.

>> Tiêu dùng suy yếu, bán lẻ giảm tốc: Đâu là động lực để kinh tế Việt Nam hồi phục?