Ý tưởng 'nhà ga của những khu vườn thủy sinh' của tên tuổi kiến trúc hàng đầu thế giới gây ấn tượng mạnh tại cuộc thi thiết kế sân bay Gia Bình

Cuộc thi tuyển phương án kiến trúc Nhà ga hành khách Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Gia Bình đã bước vào vòng trình bày quan trọng tại Hà Nội, quy tụ ba tên tuổi hàng đầu thế giới: Gensler (Hoa Kỳ); Skidmore, Owings & Merrill - SOM (Hoa Kỳ) và Nikken Sekkei (Nhật Bản).

Đây đều là những đơn vị từng đứng sau thiết kế các nhà ga đạt chuẩn 5 sao Skytrax tại sân bay Incheon, Haneda và Changi - những chuẩn mực cao nhất của ngành hàng không toàn cầu. Sự góp mặt của bộ ba này cho thấy tầm vóc của dự án Gia Bình - sân bay được định hướng trở thành cửa ngõ hàng không chiến lược mới của miền Bắc.

Vòng trình bày được tổ chức tại Sofitel Legend Metropole Hà Nội với quy trình thuyết trình trực tiếp, đánh giá độc lập, bỏ phiếu kín và công bố minh bạch. Hội đồng giám khảo quy tụ những chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế như GS. Richard De Neufville (MIT, Hoa Kỳ), KTS. Moshe Safdie – tác giả Marina Bay Sands và Jewel Changi Airport, KTS. Cristiano Ceccato de Sabata (Zaha Hadid Architects), KTS. Laurence Liauw (SPADA, Hong Kong), ông Trevor Carnahoff (Jacobs, Australia), cùng đại diện Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng Bắc Ninh và lãnh đạo Masterise Group. Phương án được đánh giá dựa trên tính khả thi, sáng tạo, bền vững, hiệu quả vận hành và sự hài hòa với văn hóa Việt Nam.

Trong không khí làm việc tập trung và chuyên nghiệp, cả ba đơn vị đều trình bày những ý tưởng gắn chặt với cảnh quan Bắc Ninh và bản sắc Việt Nam, đồng thời đón đầu xu hướng kiến trúc sân bay mới trên thế giới.

Các đề xuất nhấn mạnh mô hình “smart - green airport (sân bay thông minh - xanh hóa)”, giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng và tối ưu trải nghiệm hành khách. Nhiều giải pháp được đánh giá cao như thu hồi và tái sử dụng nước mưa, tối ưu chiếu sáng tự nhiên qua giếng trời, thông gió tự nhiên về đêm, sử dụng gỗ và đất nung để giảm phát thải carbon, tích hợp hệ thống pin năng lượng mặt trời trên mái.

Một trong những ý tưởng gây ấn tượng mạnh là “Nhà ga của những khu vườn thủy sinh” do kiến trúc sư Jordan Pierce (từ SOM) trình bày, phát triển từ biểu tượng nước trong văn hóa Á Đông. Không gian nhà ga được hình dung như chuỗi trải nghiệm thiên nhiên liền mạch, nơi hành khách di chuyển qua các lớp cảnh quan mở và mảng xanh liên tục. Hội đồng giám khảo cho rằng những đề xuất này thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa bản sắc Việt Nam và chuẩn mực quốc tế, tạo nền tảng cho một công trình vừa độc đáo vừa có tính khả thi cao.

Theo KTS. Laurence Liauw, đây là thời điểm Hà Nội cần một cảng hàng không mới mang tính chiến lược để nâng cao vị thế Việt Nam trên bản đồ du lịch và hàng không toàn cầu. Vì vậy, hội đồng đã đánh giá sâu từng phương án từ giá trị kỹ thuật, tầm nhìn kiến trúc đến sự phù hợp văn hóa, trong đó tiêu chí quan trọng nhất là tối ưu trải nghiệm hành khách - yếu tố cốt lõi của một sân bay hiện đại.

Không chỉ là cuộc thi thiết kế, đây còn là bước đi quan trọng định hình tương lai của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình - dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia.

Sân bay được quy hoạch theo tiêu chuẩn 4F của của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), hướng đến đạt dịch vụ 5 sao Skytrax.

Giai đoạn 2030, Gia Bình dự kiến khai thác 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Đến 2050, công suất mở rộng lên 50 triệu hành khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa, tiệm cận các trung tâm hàng không lớn trong khu vực như Suvarnabhumi (Thái Lan) hay Incheon (Hàn Quốc).

Khi hoàn thành, không chỉ là cửa ngõ hàng không mới của vùng Thủ đô, Gia Bình còn được định hướng trở thành trung tâm logistics hàng không, điểm trung chuyển quốc tế và nơi đặt cơ sở bảo dưỡng và sửa chữa máy bay (MRO) quy mô khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Dự án được kỳ vọng hình thành một trung tâm logistics hàng không mới, thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ cao, thương mại dịch vụ và mở rộng không gian đô thị Bắc Ninh cũng như toàn vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Không chỉ đáp ứng yêu cầu công năng, Gia Bình còn hướng đến trở thành biểu tượng của hạ tầng xanh - thông minh - bền vững tại Việt Nam, với không gian kiến trúc gắn liền cảnh quan địa phương, công nghệ vận hành hiện đại và mô hình Airport City theo xu hướng toàn cầu.

Đại diện ban tổ chức cho biết việc mời ba “ông lớn” kiến trúc quốc tế tham gia thể hiện cam kết xây dựng một nhà ga đạt chuẩn quốc tế cả về thẩm mỹ lẫn vận hành. Những phương án đạt điểm cao nhất sẽ tiếp tục được phân tích đa chiều trước khi hội đồng chọn ra thiết kế chính thức cho nhà ga hành khách - hạng mục biểu tượng quan trọng nhất của toàn bộ sân bay Gia Bình.