Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị làm rõ 'tiêu chuẩn 5 sao', 'top 10 thế giới' của dự án sân bay Gia Bình

Thừa uỷ quyền của Thủ tướng, sáng nay 14/11, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã trình Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án cảng hàng không quốc tế Gia Bình (Sân bay Gia Bình) với vốn đầu tư khoảng 196,378 tỷ đồng (tương đương gần 8 tỷ USD).

Dự án sân bay Gia Bình được xây dựng tại địa phận tỉnh Bắc Ninh, với tổng vốn đầu tư dự tính khoảng 196,378 tỷ đồng (tương đương gần 8 tỷ USD), trong đó 141.236 tỷ đồng giai đoạn một và 55.142 tỷ đồng giai đoạn hai, sử dụng vốn của nhà đầu tư, gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Tổng diện tích đất làm dự án khoảng 1.884,93 ha,thời gian hoạt động của cảng hàng không này là 70 năm.

Tại Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nêu thực tế sân bay Nội Bài đang khai thác vượt quá công suất thiết kế. Do đó, “việc đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không Vùng Thủ đô”, ông Minh phân tích.

Sân bay được xây dựng theo tiêu chuẩn cấp 4F của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế (ICAO), đáp ứng nhu cầu khai thác khoảng 30 triệu hành khách mỗi năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa đến năm 2030; khoảng 50 triệu hành khách mỗi năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa đến năm 2050.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh đây là công trình mang tính biểu tượng quốc gia và đã được Bộ Chính trị chấp thuận chủ trương. Dự án giữ vai trò thúc đẩy cực tăng trưởng mới phía Đông Hà Nội, đáp ứng nhu cầu vận chuyển ngày càng tăng của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc.

Ông cũng cho biết sân bay Gia Bình là bước đi chiến lược góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không vùng Thủ đô theo mô hình trung tâm kép, tương tự một số đô thị lớn như London (Anh) hay Tokyo (Nhật Bản). Sân bay sẽ hỗ trợ Nội Bài đang quá tải nhưng chưa thể mở rộng, đồng thời là một trong các công trình hạ tầng phục vụ Hội nghị Cấp cao APEC 2027.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, sân bay Gia Bình sẽ là là sân bay lưỡng dụng đảm bảo hoạt động an ninh - quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng; đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax.

Sân bay giữ vai trò bổ trợ chiến lược cho Nội Bài, phát huy lợi thế về không gian, kết nối và hạ tầng; tạo động lực phát triển cho công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ. Dự án đồng thời có ý nghĩa quan trọng với quốc phòng, an ninh và các sự kiện đối ngoại.

Nơi đây hướng tới là cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay (MRO) của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Về thời gian thực hiện, ông Minh cho biết dự án chia thành 2 giai đoạn lớn. Trong đó, giai đoạn 1 (từ 2025 - 2030) chia thành 2 giai đoạn nhỏ gồm giai đoạn đầu tiên (từ năm 2025 - 2027) đầu tư xây dựng các công trình cần thiết để phục vụ Hội nghị cấp cao APEC 2027.

Giai đoạn tiếp theo (từ năm 2026 - 2030) hoàn thành xây dựng các công trình còn lại của giai đoạn 1 bảo đảm đồng bộ vận hành, khai thác đáp ứng công suất 30 triệu hành khách/năm và 1,6 triệu tấn hàng hóa/năm.

Giai đoạn 2 (từ 2031 - 2050) hoàn thành các hạng mục công trình đáp ứng công suất 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Thẩm tra tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư sân bay Gia Bình.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị lượng hóa rõ các mục tiêu của dự án, ví dụ về tiêu chuẩn 5 sao Skytrax, top 10 thế giới… Đồng thời, cần đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành Dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và điều kiện địa chất phức tạp.

Cơ quan thẩm tra cũng đồng tình với đề xuất cơ chế đặc biệt để di dời di tích lịch sử - văn hóa, đồng thời yêu cầu làm rõ việc công nhận lại di tích sau di dời, bảo đảm yếu tố gốc và giá trị lịch sử văn hóa.

Bên cạnh đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ quy định rõ trách nhiệm, thời hạn, cơ chế báo cáo và hậu kiểm đối với UBND tỉnh Bắc Ninh trong quá trình triển khai thủ tục đất đai, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để bảo đảm minh bạch.

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung báo cáo đánh giá tác động cụ thể hơn về thủy văn, ngập úng, biến đổi dòng chảy, xây dựng kế hoạch quản lý môi trường, giám sát khí thải, tiếng ồn, đánh giá tác động sinh thái, tiếng ồn đến dân cư và thiết lập cơ chế giám sát cộng đồng.